DHEA to hormon, który ma duży wpływ na skuteczne poczęcie oraz leczenie niepłodności. Co oznacza niski, a co wysoki poziom DHEA? – tłumaczy dr Włodzimierz Sieg, ginekolog z Kliniki Leczenia Niepłodności INVICTA w Gdańsku.
DHEA (dehydroepiandrosteron) to naturalny hormon steroidowy wytwarzany w organizmie człowieka w nadnerczach. Przez niektórych nazywany jest „hormonem witalności”, bo najwyższy poziom DHEA odnotowuje się w okresie młodości człowieka, między 20. a 30. rokiem życia.
Stężenie DHEA w surowicy zmniejsza się po urodzeniu, po czym zaczyna wzrastać w wieku około 7-9 lat (adrenarche) i nadal wzrasta do trzeciej dekady życia. Następnie zaczyna się obniżać i w wieku 80 lat stężenie wynosi około 20% stężenia stwierdzanego u kobiety 25-letniej.
Hormon DHEA ma wpływ na szereg procesów w organizmie, m.in. mineralizację kostną, jakość skóry i libido. Odpowiedzialny jest za sprawność fizyczną i intelektualną człowieka, a w kontekście rozrodczości – bierze udział w produkcji testosteronu i estrogenów, czyli hormonów płciowych.
Hormon DHEA a niepłodność
W przypadku zmagań z niepłodnością, w określonych sytuacjach klinicznych, u pacjentek np. w pierwotnym i wtórnym braku miesiączki, przy podejrzeniu zespołu policystycznych jajników, przy wystąpieniu przedwczesnego dojrzewania płciowego, a także w przypadku pacjentek przechodzących stymulację hormonalną, przy słabej odpowiedzi na leki, specjalista może zalecić zbadanie stężenia tego hormonu.
Poziomy DHEA w surowicy mogą być zwiększone w następujących sytuacjach klinicznych:
- Zespół policystycznych jajników (PCOS)
- Rak nadnerczy wydzielający androgeny
- Zespół Cushinga (podwyższony poziom hormonu adrenokortykotropowego – ACTH)
- Ektopowy guz wydzielający ACTH
- Przedwczesne adrenarche
Poziomy DHEA w surowicy mogą być zmniejszone w następujących sytuacjach klinicznych:
- Gruczolak nadnercza wydzielający kortyzol
- Niewydolność kory nadnerczy (choroba Addisona)
- Atrofia sromu i pochwy u kobiet po menopauzie
- We wrodzonym przeroście nadnerczy (CAH) poziom DHEA mogą być różne w zależności od rodzaju niedoboru enzymatycznego.
Poziomy DHEA w surowicy wykazują zmienność dobową i mogą zmieniać się podczas cyklu menstruacyjnego; dlatego siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEA-S) wydaje się lepszym wskaźnikiem w praktyce klinicznej, ponieważ ma dłuższy okres półtrwania i jego poziomy nie wykazują zmienności dobowej.
Hormon DHEA – jak zbadać
Dehydroepiandrosteron (DHEA) może być oznaczany metodą radioimmunologiczną, metodą chromatografii cieczowej ze spektrometrem masowym (LC–MS) , lub metodami chemiluminescencyjnymi, a wartości referencyjne różnią się w zależności od zastosowanej techniki. Wartości referencyjne poziomu DHEA mierzonego u kobiet w wieku 18-40 lat za pomocą LC-MS wynoszą 1330-7780, ng /L
Zarówno zbyt wysokie , jak i zbyt niskie wartości DHEA są wskazaniem do konsultacji lekarskiej. Jeśli stężenie jest niskie, lekarz może zdecydować się na wprowadzenie suplementacji DHEA. Według przeprowadzonych badań, kuracja DHEA może pozytywnie wpływać na wyniki pacjentek, u których diagnostyka potwierdzi uzasadnienie jego podawania i może zwiększać szansę na zajście w ciążę.
DHEA a nieudane in vitro
W literaturze opisano również przypadki spontanicznego zajścia w ciążę pacjentek z przedwczesnym wygasaniem funkcji jajników (POF), u których rozważano przeprowadzenie procedury IVF. Oczywiście, w każdym przypadku, rokowanie dotyczące różnych rodzajów postępowania powinien ocenić lekarz i po omówieniu go z pacjentką podjąć decyzję. W uzasadnionych sytuacjach lekarz może zlecić zastosowanie DHEA w celu zwiększenia ilości uzyskanych komórek jajowych oraz poprawy ich jakości np. przy uprzednim niepowodzeniu procedury in vitro.
Istnieje wiele badań wskazujących na pozytywne efekty stosowania DHEA w leczeniu niepłodności u określonej grupy pacjentek. Należy pamiętać, że każdorazowe stosowanie leków i suplementów powinno być konsultowane z lekarzem, a decyzja o ewentualnym ich wprowadzeniu powinna zostać podjęta na podstawie rzetelnie przeprowadzonych badań laboratoryjnych. Nadmiar hormonów może bowiem także prowadzić do poważnych konsekwencji dla stanu zdrowia kobiety.
dr Włodzimierz Sieg – specjalista ginekologii i położnictwa w Klinice Leczenia Niepłodności INVICTA w Gdańsku. Jest absolwentem Akademii Medycznej w Bydgoszczy, a swoje doświadczenie zdobywał m.in. na oddziale położniczo-ginekologicznym Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Lęborku. Od wielu lat w obszarze jego zainteresowań leżą przede wszystkim zagadnienia związane z prowadzeniem ciąży oraz nowoczesną diagnostyką i leczeniem niepłodności partnerskiej.
POLECAMY TAKŻE: Dlaczego komórki jajowe wyglądają prawidłowo, ale nie zapładniają się
Dlaczego komórki jajowe wyglądają prawidłowo, ale nie zapładniają się
Dodaj komentarz