Gdy ciąża jest planowana, warto poświęcić trochę czasu, by się do niej odpowiednio przygotować. Na pytanie o to, co warto zbadać przed rozpoczęciem starań, odpowiada doktor Jarosław Kaczyński, ginekolog-położnik z kliniki InviMed w Warszawie.
Jakie badania przed ciążą? Co zbadać przed staraniami o dziecko?
Okres przygotowania do ciąży to czas, w którym należy szczególnie zadbać o zdrowie przyszłej mamy oraz dziecka. Badania wykonywane na tym etapie są istotnym elementem profilaktyki, mającym na celu wykrycie potencjalnych zagrożeń dla zdrowia kobiety oraz dziecka. Podstawowymi badaniami, które przed ciążą powinna wykonać każda przyszła mama są:
- Badania wirusologiczne (badanie przeciwciał IgG i IgM w kierunku cytomegalii, toksoplazmozy i różyczki; badanie WR; antygen HBs; HCV przeciwciała; Anty-HIV). Wykonanie tych badań jeszcze przed zajściem w ciążę, może zapobiec wielu dramatycznym konsekwencjom, które mogą grozić tak matce, jak i dziecku.
Dla przykładu, u kobiety ciężarnej chorującej na toksoplazmozę może dojść do przezłożyskowej transmisji pierwotniaka Toxoplasma gondii i zarażenia płodu, co może skutkować wewnątrzmacicznym zgonem płodu lub poważnymi powikłaniami u noworodka i dziecka. - Badania hormonalne (TSH, FT4, przeciwciała antyTPO i antyTG) – choroby tarczycy: zarówno niedoczynność jak i nadczynność tarczycy są jedną z przyczyn ograniczających płodność kobiety, a w przypadku istniejącej ciąży, mogą być groźne dla rozwoju płodu. Trzeba pamiętać, że płód w początkowym okresie rozwoju nie jest w stanie wytwarzać hormonów. przy nieuregulowanej pracy tarczycy wzrasta ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, niższej wagi urodzeniowej, a nawet śmierci okołoporodowej noworodka.
- Profil hormonalny cyklu – oznaczenie poziomu hormonu FSH, LH, estradiol, progesteron, które należy wykonywać do 3 dnia cyklu. Badania te pozwolą nam wytypować pacjentki u których powinniśmy rozważyć leczenie z uwagi na zbyt wysokie wartości hormonów przysadki mózgowej (FSH, LH), lub potencjalne zmiany w jajnikach (estradiol, progesteron).
- Badanie AMH (badanie rezerwy jajnikowej). Badanie AMH pozwala na określenie potencjału rozrodczego. Wysoki poziom hormonu AMH może oznaczać występowanie zespołu policystycznych jajników. Jest to najczęstsze zaburzenie endokrynologiczne wśród kobiet starających się o dziecko, w którym do podstawowych objawów należą między innymi cykle bezowulacyjne. Z kolei obniżony poziom hormonu AMH może oznaczać przedwczesne wygasanie czynności jajników, które oznacza w praktyce występowanie przedwczesnej menopauzy.
O obu stanach warto wiedzieć jak najwcześniej, ponieważ zarówno PCOS, jak i POF/POI należą do grupy najczęstszych przyczyn ograniczających płodność.
Co zbadać, jeśli przyszła mama choruje przewlekle?
Przede wszystkim należy skonsultować się z lekarzem specjalistą, pod opieką którego się jest – diabetologa, endokrynologa, kardiologa, alergologa, neurologa, itd. Być może okaże się, że jeszcze przed staraniami należy przeprowadzić dodatkową diagnostykę, zmienić coś w farmakoterapii, zmniejszyć lub zwiększyć dawki leków, zmienić je, a w przypadku niektórych farmaceutyków, być może nawet je odstawić.
Co więcej, lekarz powinien poinformować pacjentkę na temat wpływu jej choroby na ciążę oraz ciąży na chorobę. Niektóre choroby mogą się pogłębić podczas ciąży, dotyczy to np. padaczki, ale również wad wzroku.
Czy przed ciążą warto wykonać badania genetyczne?
Wskazaniem do diagnostyki genetycznej jest nosicielstwo choroby genetycznej u kobiety lub mężczyzny oraz pierwotny brak miesiączki, POF czy poronienia nawykowe u kobiety. Konsultację z genetykiem i wykonanie odpowiednich badań warto rozważyć także w przypadku, gdy kobieta skończyła 35 lat i jest to jej pierwsza ciąża, lub gdy w rodzinie jednego z partnerów do czterech pokoleń wstecz pojawiły się hemofilia, padaczka, głuchota, mukowiscydoza, wady budowy ciała lub upośledzenie umysłowe.
Podstawowymi badaniami genetycznymi, istotnymi dla płodności są:
- badanie kariotypu,
- badanie mutacji genu CFTR,
- test AZF – w przypadku mężczyzn z bardzo słabymi parametrami nasienia (skrajną oligozoospermią lub azoospermią).
Czy warto zrobić jeszcze jakieś badania?
Głębsza diagnostyka będzie potrzeba, jeśli podejmowane starania nie będą skutkowały ciążą. Na pierwszą wizytę do kliniki leczenia niepłodności warto przyjść po roku niepowodzeń w przypadku par, w których kobieta nie ukończyła 35 roku życia. Jeśli ten próg wieku został przekroczony, na konsultację ze specjalistą warto przyjść już po 6 miesiącach nieudanych starań, a gdy którekolwiek z partnerów ukończyło 40 rok życia – po 1-2 cyklach, w których mimo podejmowania współżycia w czasie dni płodnych, nie doszło do uzyskania ciąży.
***
Doktor Jarosław Kaczyński, lekarz medycyny, ginekolog-położnik, endokrynolog i lekarz prowadzący pary starające się o dziecko w klinice InviMed w Warszawie.
POLECAMY TAKŻE: Płodność. Strefa Specjalistycznej Wiedzy – PCOS, Hashimoto, endometrioza, niepłodność
Dodaj komentarz