Wytwarzany przez przysadkę mózgową, który pobudza syntezę tyroksyny w tarczycy. Odgrywa on bardzo ważną rolę w procesie starania się o dziecko.
Jego nieprawidłowe normy utrudniają lub uniemożliwiają naturalne poczęcie. Aby stwierdzić niedoczynność, lub nadczynność tarczycy należy dodatkowo wykonać jeszcze badania fT3 i fT4 (opis poniżej). Jeśli stężenie TSH jest podwyższone, a FT3 i/lub FT4 obniżone możemy powiedzieć o pełnej niedoczynności tarczycy. Dodatkowo, coraz częściej mówi się o tym, że górna granica normy TSH u osób w młodym wieku powinna być jednak niższa (2,5-3,0) i wynik TSH 3,5 u kobiety rozważającej zajście w ciąże nie należy traktować jako prawidłowy.
TSH jest to hormon glikoproteinowy, który jest syntetyzowany i uwalniany przez przedni płat przysadki (tzw. część gruczołową). Kontrolę nad nim sprawuje podwzgórze, poprzez tyreoliberynę. Wpływa na tarczycę i wydzielane przez nią hormony – trójjodotyroninę (T3) i tyroksynę (T4). TSH ma również wpływ na masę tarczycy.
Głównymi funkcjami tyreotropiny jest:
- wpływ na gospodarkę jodu w organizmie,
- wzrost syntezy i uwalnianie hormonów tarczycy,
- wpływa ona również na rozrost gruczołu tarczowego.
Nadmiar TSH powoduje powiększenie gruczołu, a to z kolei wzrost wydajności pracy tarczycy ponad normę – mówi się wtedy o nadczynności tarczycy. Stres oraz niska temperatura sprawia, że przysadka zwiększa wydzielanie TSH. Jego stężenie obniża się pod wpływem dopaminy oraz somatostatyny.
Niedobór TSH powoduje niedoczynności tarczycy.
Wiek pacjenta może mieć wpływ na poziom tego hormonu.
Kiedy wykonać badanie testosteronu
Wskazaniem do oznaczenia TSH u kobiet:
- podejrzenie nadczynności lub niedoczynności tarczycy,
- w celu oceny stanu metabolicznego tarczycy (gruczołu tarczowego)
- monitorowaniu leczenia chorób tarczycy.
Jak przygotować się do badania
Pacjent nie musi być na czczo.
Poziom TSH
Wartości dla TSH znajdują się w granicach:
- 0,4-4,0 mlU/l.
Należy pamiętać iż wynik należy pozostawić indywidualnej konsultacji lekarskiej, gdyż wiele czynników ma wpływ na wartość TSH: wiek, płeć, metoda oznaczenia.
Interpretacja wyniku
Podniesiony poziom TSH rejestruje się w przypadku:
- niedoczynność tarczycy (Hashimoto),
- wtórna nadczynność tarczycy.
Obniżony poziom TSH może świadczyć o:
- przyczynie pierwotnej – nadczynność tarczycy (choroba Gravesa i Basedowa), wtórna (spowodowana niewydolnością przysadki lub podwzgórza) niedoczynność tarczycy.
- pierwotnym zniszczeniu przysadki gruczołowej – uraz, nowotwór, martwica poporodowa, stany zapalne.
Obniżenia poziomu TSH może być spowodowane również:
- ciąża,
- niektóre leki,
- głodzenie
- choroby przewlekłe związane z układem krążenia.
Polecamy również:
UWAGA:
Cykl owulacyjny przebiega w kilku fazach:
– Menstruacja – krwawienie miesięczne jest pierwszym etapem cyklu owulacyjnego i wyznacza jego początek. Jest ono wynikiem złuszczania się nabrzmiałej i rozrośniętej w ostatniej fazie cyklu (fazie lutealnej) błony śluzowej macicy.
– Faza pęcherzykowa (folikularna) trwa około 14 dni. W tym czasie intensywnie narasta, dopiero co złuszczony w menstruacji, nabłonek błony śluzowej macicy. Następuje także wzrost i dojrzewanie pęcherzyków. Ostatecznie dojrzewa tylko jeden z nich, który uwalnia komórkę jajową (oocyt). Reszta pobudzonych pęcherzyków przestaje się rozwijać.
– Faza owulacyjna (owulacja) trwa 24 godziny. To początek twoich dni płodnych. Dojrzały pęcherzyk pęka i uwalnia komórkę jajową. Komórka jajowa migruje do jajowodu i czeka na zapłodnienie. Jeśli jajeczko nie zostanie zapłodnione w ciągu kolejnych 12-24 godzin, obumiera.
– Faza lutealna (zwana również fazą ciałka żółtego) trwa 14 dni. Jest to czas pomiędzy uwolnieniem się komórki jajowej a rozpoczęciem kolejnej miesiączki. W tym czasie, pod wpływem hormonu luteinizującego, pozostałości pęcherzyka przekształcają się w ciałko żółte. Jest ono odpowiedzialne za produkcję progesteronu przygotowującego śluzówkę macicy do zagnieżdżenia się komórki jajowej. Stąd też progesteron zwany jest hormonem ciałka żółtego. Jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona, ciałko żółte powoli zanika i obniża się poziom produkowanych przez nie hormonów. Spadek stężenia progesteronu, ok. 28 dnia cyklu, powoduje złuszczanie się niepotrzebnej już błony śluzowej, czyli menstruację.
Badanie hormonów płciowych to badanie krwi które pozwala sprawdzić stężenie poszczególnych hormonów. Diagnostyka wymaga takiego badania, gdyż oznaczanie poziomu hormonów płciowych pozwala na określenie, czy to nie zaburzenia hormonalne wywołują problemy z zajściem w ciążę. Badanie hormonalne jest także wykonywane u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania.
Badanie poziomu hormonów pozwala na wykrycie zaburzeń, takich jak:
- niewydolność przysadki,
- obniżona rezerwa jajnikowa,
- zespół PCO.
Kiedy wykonać badania hormonów płciowych?
W zależności od dnia cyklu miesiączkowego, poziom hormonów u kobiet jest różny. W związku z tym ,badania należy wykonać w każdej fazie cyklu. Tak wykonane oznaczenia dają pełny obraz zmian hormonalnym w cyklu miesiączkowym.
Pierwsze badania, czyli te w fazie folikularnej, najlepiej wykonać między 3. a 5. dniem cyklu, a kolejne, które wypadają w trakcie owulacji, między 12-14 dnia cyklu (przy 28-dniowym cyklu) lub na 12-14 dni przed spodziewaną miesiączką (w pozostałych przypadkach). Oznaczenia w fazie lutealnej przeprowadza się zazwyczaj ok. 21 dnia cyklu.
Należy pamiętać, iż:
1) zakres normy różni się w zależności od laboratorium!
2) przed pobraniem krwi, należy powiadomić lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, ponieważ mogą mieć wpływ na wyniki badań.
