Płodność kobiety jest bardzo złożona i ma nią wpływ wiele czynników. Związek otyłości i niedowagi ma znaczenie na wszystkich etapach starań o dziecko – zaczynając od prób zajścia w ciążę, poprzez ciążę, a na porodzie i połogu kończąc. Jak to możliwe, że waga ma tak duży wpływ na płodność kobiety?

Tkanka tłuszczowa: kiedy nie pomaga zajść w ciążę?

Masa ciała jest jednym z wyznaczników zdrowia. Niedowaga bądź nadwaga sprawia, że prawidłowe funkcjonowanie organizmu może być zaburzone. Jeśli staracie się o dziecko, warto pamiętać, że utrzymanie odpowiedniej masy ciała jest podstawą. Aby określić, czy twoja waga jest właściwa, skorzystaj ze wskaźnika BMI (ang. Body Mass Index) zalecanego do określania masy ciała przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Aby go obliczyć skorzystaj z naszego kalkulatora: poznaj swoją wartość BMI! Następnie przypisz swój wynik do określonych poniżej norm.

BMI = 18,5 – 24,9 – prawidłowa masa ciała
BMI < 18,5 – niedowaga
BMI > 25 – 29,9 – nadwaga
BMI > 30 – otyłość

Już znasz swój wynik? Jeśli wskazuje nadwagę bądź niedowagę, musisz zadbać o to, aby twoja waga mieściła się w zalecanych normach.

Wystarczy zmniejszyć masę ciała o 5 proc., aby nastąpiła normalizacja cyklu menstruacyjnego i owulacji. Zbilansowana dieta i zdrowy styl życia mogą obniżyć ryzyko wystąpienia niepłodności spowodowanych zaburzeniami owulacji o około 69 proc.

OBLICZ SWOJE BMI: Skorzystaj z kalkulatora idealnej wagi

Otyłość i niedowaga wpływają na działanie hormonów

Kobiety mające nieprawidłowy wskaźnik BMI nierzadko mają również zaburzenia hormonalne. Wynika to z faktu, że tkanka tłuszczowa oprócz tego, że stanowi zapas energetyczny, jest również narządem endokrynnym, który wpływa na wydzielanie i działanie różnych hormonów – leptyny, rezystyny, greliny i adiponektyny. Nadwaga i niedowaga wpływa również na hormony płciowe, tym samym na płodność. Kobiety, które mają podwyższone BMI mają także obniżone stężenie białka wiążącego hormony płciowe i zwiększoną ilość estradiolu.

Zwiększenie o jedną jednostkę wartości BMI zmniejsza o 6 proc. wydzielanie hormonu wzrostu, który jest odpowiedzialny za prawidłowe wydzielanie i działanie hormonów płciowych odpowiadających za produkcję komórek jajowych.

Zwiększony wskaźnik BMI zmniejsza wydzielanie FSH (hormonu folikulotropowego), LH (hormonu luteinizującego), a także upośledza owulację.

Niedobory masy ciała również mają wpływ na nieprawidłowe funkcjonowanie hormonów. U kobiet z obniżonym wskaźnikiem BMI stwierdza się zwiększone wydzielanie FSH, a także nierzadko wtórny brak miesiączki i skróconą fazę lutealną.

Ponadto, nieprawidłowy wskaźnik BMI wpływa na przekształcanie testosteronu do estradiolu, powodując zaburzenia funkcjonowania jajników, czy chociażby zmniejszenie popędu seksualnego. Warto podkreślić, że niewłaściwa masa ciała obniża także stężenia wydzielanego estradiolu.

Nadwaga a płodność

Badania dowodzą, że nadwaga kobiet ma wpływ na ich płodność. Jeśli u kobiet zostanie odnotowany wskaźnik BMI powyżej 25 kg/m2 oznacza to, że kobiety te potrzebują dwukrotnie więcej czasu na zajście w ciążę niż kobiety mające prawidłowy wskaźnik BMI.

Zwiększona masa ciała to zwiększone ryzyko niepłodności nawet o 32 proc.

Warto podkreślić, że podwyższony wskaźnik BMI odgrywa negatywną rolę na każdym etapie starań o dziecko. Już na samym początku, nadwaga ma wpływ na formowanie komórki jajowej. Osoby borykające się z nadwagą i otyłością mogą mieć rzadkie i nieregularne menstruacje, a także obniżone pH śluzu szyjki macicy. Mogą u nich również występować częściej cykle bezowulacyjne.

>>> Czytaj więcej: Brak dziecka mimo długich starań? Możesz mieć cykle bezowulacyjne

Oprócz tego u kobiet z podwyższonym wskaźnikiem BMI może występować problem z implantacją zarodka. Dodatkowo, u tych z BMI ≥ 25 kg/m2, które zajdą w ciążę istnieje większe ryzyko samoistnego poronienia. Ciąża kobiet otyłych związana jest z większym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego, cukrzycy ciężarnych, powikłań oddechowych czy zakrzepowo-zatorowych. Należy również podkreślić, że nadwaga i otyłość negatywnie wpływają na zdrowie i rozwój dziecka.

Badania dowodzą również, że jeśli kobieta borykająca się z niepłodnością ma podwyższony wskaźnik BMI podczas leczenia niepłodności ma mniejsze szanse na zajście w ciążę. Ponadto, zwiększa się również ryzyko powikłań i niepowodzeń podczas leczenia niepłodności w trakcie zabiegów chirurgicznych.

Niedowaga a płodność

Nie tylko nadwaga, ale również niedowaga ma wpływ na płodność kobiety. Najlepiej, aby przyczyna niskiego wskaźnika BMI była znaleziona jeszcze przed ciążą. Niedowaga może być związana ze zbyt rygorystycznym odchudzaniem, intensywną aktywnością fizyczną, a także chorobami takimi jak nowotwory czy choroba tarczycy.

Niedowaga może powodować zaburzenia miesiączkowania. U kobiety, u których stwierdza się 30 proc. utratę tkanki tłuszczowej (dolna granica to 48 kg) może wystąpić utrata miesiączki. Dlatego też, jeśli wskaźnik BMI jest niższy niż 20 kg/m2 to ryzyko niepłodności wynikające z zaburzeń owulacji jest o 38 proc. wyższe niż u kobiet z prawidłową masą ciała.

Warto podkreślić, że kobiety z niedowagą mają problemy z niepłodnością i zajściem w ciążę również poprzez niedobory witamin i składników mineralnych.

Stwierdza się, że u kobiet mających niedowagę, czas od rozpoczęcia starań do ciąży wydłuża się czterokrotnie i wynosi ok. 29 miesięcy.

Nie należy zapominać, że kobiety cierpiące na niedowagę i będące już w ciąży mogą wywoływać niedobory również u dziecka, wywołując tym samym u niego wady rozwojowe. W krytycznych sytuacjach może dojść także do niedożywienia płodu i zatrzymania jego wzrostu. Ponadto, jeśli dzieci matek z niedowagą rodzą się z niską masą urodzeniową, która negatywnie wpływa na dalszy rozwój – dzieci mają podwyższone ryzyko infekcji, a później także cukrzycy i nadciśnienia.

Polecamy także:

Słodycze, które nie tuczą i zadbają o twoją płodność. Wypróbuj te przepisy

Trenuj z Gosią: Zwiększ szanse na ciążę – zestaw 5 ćwiczeń do wykonania w domu

Insulinooporność – gruba sprawa starających się o dziecko. Jak ją pokonać?