Leczenie niepłodności to proces, który potrafi trwać nawet kilka lat. Pary, które rozpoczynają leczenie po 30-stce, czasami zostają rodzicami, mając dopiero lat 40. Niejednokrotnie są to też starania o drugie dziecko. Czas w walce z niepłodnością nie jest sprzymierzeńcem, zwłaszcza dla kobiety. Co można zrobić, by zwiększyć szansę na zajście w ciążę z in vitro po 40-stce?
Jak wiek kobiety wpływa na skuteczność in vitro?
Płodność kobiety spada wraz z wiekiem. Ma to związek z obniżającą się rezerwą jajnikową. Każda kobieta rodzi się z określoną pulą komórek jajowych. W każdym cyklu klika pęcherzyków rośnie, a jeden z nich uwalnia dojrzałą, gotową do zapłodnienia komórkę jajową. Jest ona uwalniana przeważnie około 15 dnia cyklu, w czasie owulacji. Kiedy pula komórek jajowych się wyczerpie, kobieta wchodzi w wiek menopauzy i traci zdolność do posiadania dzieci.
Obniżająca się rezerwa jajnikowa to nie jedyna przeszkoda na drodze do rodzicielstwa. Wraz z wiekiem nie tylko spada ilość komórek jajowych, ale tracą one także na jakości i zawierają w sobie uszkodzony materiał genetyczny.
To, że kobieta po 40-stce dalej miesiączkuje, nie gwarantuje, że w każdym cyklu zostanie uwolniona komórka jajowa i dojdzie do owulacji, a jeżeli komórka jajowa dojrzeje, to nie oznacza, że będzie dobrej jakości i uda się ją zapłodnić.
Zdarza się również, że zarodki powstałe z uszkodzonych gamet nie rozwijają się i dochodzi do poronień. Kobieta, która ma za sobą 40-ste urodziny ma mniejsze szanse na ciążę, zarówno w wyniku naturalnych starań, jak i po zastosowaniu metod leczenia niepłodności (np. in vitro) w porównaniu do młodszych kobiet.
Starania o dziecko
Kobiety, które decydują się na dojrzałe macierzyństwo i podejmują starania o pierwsze dziecko, powinny wykonać podstawowe badania diagnostyczne, które ocenią ich stan zdrowia i płodność. Ciąża to zawsze obciążenie dla matki i dobrze, by jej organizm był w dobrej kondycji. W przypadku dojrzałych par, każdy miesiąc jest na wagę złota. Aby poznać swoją płodność, para może wykonać podstawowe badania diagnostyczne w tym kierunku.
Dla kobiet podstawowym badaniem jest ocena poziomu hormonu AMH we krwi, które można wykonać każdego dnia cyklu. Z kolei badaniem oceniającym płodność mężczyzny jest badanie nasienia. Warto wykonać badanie podstawowe wraz z morfologią, które będzie oceniane przez specjalistę. Wyniki są wówczas dokładniejsze niż w przypadku tylko analizy komputerowej.
O niepłodności mówimy, kiedy para nie zachodzi w ciążę po roku regularnych starań. Kiedy dojrzały wiek stoi na przeszkodzie do zajścia w ciążę do kliniki leczenia niepłodności można się zgłosić już po upływie 6 miesięcy. Stosowanie metod leczenia o niższej skuteczności może okazać się niezasadne. Dlatego para musi liczyć się z koniecznością przeprowadzenia in vitro.
Badania diagnostyczne partnerów
Kobieta:
- AMH
- Monitorowanie owulacji
- Badanie drożności jajowodów HSG
Mężczyzna:
- podstawowe badanie nasienia z morfologią
Diagnostyka i leczenie niepłodności partnerów przebiega indywidualnie. Wyżej wymienione badania są badaniami podstawowymi, które musi przejść każda para. Diagnostyka może jednak zostać poszerzona o inne badania.
Metody in vitro
Sposobem na zachowanie płodności jest mrożenie gamet (komórki jajowe i nasienie). Jest to rozwiązanie, które zwłaszcza kobiecie pozwala dłużej zachować płodność i zmniejszyć ryzyko wystąpienia wad płodu takich jak: Zespół Downa, Zespół Edwardsa i Pataua. Zamrożenie młodych i dobrej jakości komórek jajowych zwiększa szanse na skuteczność procedury in vitro, komórka daje się zapłodnić, ulega prawidłowym podziałom i ma większe szanse na zagnieżdżenie w wyniku transferu do macicy.
Istnieje również możliwość adopcji komórki jajowej lub zarodka. Jest to rozwiązanie, z którego często korzystają pary po 40. roku życia, po nieudanych procedurach na własnych komórkach rozrodczych oraz w przypadku, kiedy kobieta nie posiada aktywnej rezerwy jajnikowej.
Zwiększenie szans na zapłodnienie daje także wybór odpowiedniej dla pary metody in vitro. Klasyczne in vitro (IVF) polega na umieszczeniu gamet w specjalnym medium. Plemniki samodzielnie muszą dotrzeć do komórki jajowej i ją zapłodnić. Natomiast bardziej zaawansowaną metodą jest ICSI. W tym przypadku plemniki zostają bezpośrednio wstrzyknięte do komórek jajowych. Przy zastosowaniu metody ICSI do zapłodnienia zostają wybrane plemniki o najlepszej budowie (morfologii) i ruchliwości.
Dodatkowe procedury zwiększające szanse powodzenia in vitro
Aby zwiększyć skuteczność in vitro, można zastosować dodatkowe zabiegi.
Badania genetyczne zarodka
- PGD (PREIMPLANTATION GENETIC DIAGNOSIS) – Metoda zalecana dla par, które wiedzą, że przynajmniej jedno z partnerów jest obciążone genetycznie, zwłaszcza w zakresie tzw. chorób jednogenowych (np. mukowiscydoza, choroba Huntingtona, hemofilia, dystrofia mięśniowa i inne).
- PGS – NGS (PREIMPLANTATION GENETIC SCREENING) – Do badania zarodków tą metodą kwalifikowane są pary, które nie mają stwierdzonej choroby genetycznej, ale mimo tego kolejne próby zajścia w ciążę kończą się niepowodzeniami lub poronieniami nawracającymi.
System monitorowania zarodków TIME LAPSE
Time-Lapse to najnowocześniejsza metoda umożliwiająca stałe monitorowanie aktualnego rozwoju zarodka, w warunkach laboratoryjnych, od momentu połączenia gamety męskiej i żeńskiej, do czasu umieszczenia zarodka w macicy.
Nacięcie otoczki zarodka – AH (ANG. ASSISTED HATCHING)
Nacięcie otoczki zarodka polega na zmniejszeniu grubości osłonki przejrzystej lub całkowitym mechanicznym przerwaniu ciągłości osłonki otaczającej zarodek. Procedura ta wspomaga zarodki w wydostaniu się z osłonki, przez co ułatwione jest ich zagnieżdżenie w jamie macicy.
Enzym zwiększający zdolność zagnieżdżenie zarodka – EMBRYOGLUE®
EmbryoGlue® zawiera w swoim składzie węglowodany, aminokwasy i wysokie stężenie hialuronianiu co pomaga w implantacji zarodka. Enzym zwiększa szansę zajścia w ciążę o 10-15% podczas stosowania metod rozrodu wspomaganego.
Selekcja plemników aktywowana w polu magnetycznym – MACS (ANG. MAGNETHIC ACTIVATED CELL SORTING)
Jest to metoda, która przy zastosowaniu wysokiej klasy odczynników pozwala na oddzielenie plemników martwych (apoptotycznych) z uszkodzonym w dużym stopniu DNA, od plemników prawidłowych oraz tych o niskim stopniu uszkodzenia DNA. Nasienie przygotowane drogą selekcji w polu magnetycznym charakteryzuje się lepszą jakością i ruchliwością plemników oraz niższym indeksem nieprawidłowej budowy morfologicznej (teratozoospermii).
Dr n. med. Sławomir Sobkiewicz, specjalista ginekologii i położnictwa, specjalista endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości Salve Medica.
Dodaj komentarz