Bycie mamą to uczucie, którego nie da się z niczym porównać. Nic dziwnego, że wiele kobiet pragnie ciąży jak najszybciej, by doświadczyć jak w ich ciele rozwija się istota, którą potem będą tulić do piersi. Jednak próby zajścia w ciążę nie od razu kończą się sukcesem. Czy w takiej sytuacji partnerzy powinni decydować się od razu na in vitro, czy warto zaczekać? Co można zrobić?
Chcesz zajść w ciążę? Daj sobie czas!
Lekarze definiują niepłodność jako niezdolność do zajścia w ciążę w okresie 12 miesięcy regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji. Jeśli Wasze starania o dziecko trwają krócej, nie musicie martwić się na zapas. Zwłaszcza gdy kobieta jest poniżej 30. roku życia i jej rezerwa jajnikowa jest w normie.
Wiele czynników wpływa na płodność, ale głównym czynnikiem ograniczającym zdolność do posiadania dziecka jest wiek, zwłaszcza w przypadku kobiet. Dajcie sobie czas na przygotowania do ciąży. Jest to dobry czas, by sprawdzić swój stan zdrowia. Wykonanie podstawowych badań sprawdzających płodność upewni Was, że nie ma przeszkód, by kontynuować starania o dziecko bez potrzeby ingerencji medycznej.
Płodność kobiety – jakie badania wykonać?
Kobiecą płodność przede wszystkim warunkuje rezerwa jajnikowa, czyli liczba komórek jajowych znajdujących się w jajnikach, gotowych do wzrostu i zapłodnienia. Jajniki zostają wypełnione potencjalnymi komórkami jajowymi już w życiu płodowym dziewczynki. Pęcherzyki, z których rozwijają się komórki jajowe noszą inną nazwę, w zależności od tego, jak duże są.
Można wymienić pęcherzyki owulacyjne (te mają 18-22mm średnicy), pęcherzyki antralne (poniżej 9 mm średnicy) i pęcherzyki preantralne (2-4 mm średnicy). Właśnie te dwa ostatnie są odpowiedzialne za wydzielanie hormonu AMH. Jego poziom zmienia się wraz z wiekiem i spada, podobnie jak liczba komórek jajowych, które „zużywają się” w czasie owulacji.
Ocena AMH najważniejszy wyznacznik kobiecej płodności. Badanie AMH to test wykonywany z krwi, który można zrobić każdego dnia cyklu miesiączkowego. Inne hormony, które odpowiadają za wzrost pęcherzyków i determinują to, czy kobieta będzie mogła zajść w ciążę, to folikulotropina (FSH), lutropina (LH), prolaktyna, estradiol (E2) i progesteron.
Drożność jajowodów
Możliwość zajścia w ciążę jest także zależna od drożności jajowodów. Nawet gdy nie ma zaburzeń w funkcjonowaniu jajników, a pęcherzyki są uwalniane w czasie owulacji, nie zostaną zapłodnione.
Badanie HSG to badanie sprawdzające drożność jajowodów i polega na wprowadzeniu cewnika do jamy macicy i podaniu środka cieniującego. Można to zrobić zarówno pod kontrolą rentgena, jak również pod kontrolą USG, używając specjalnej pianki. Czas trwania zabiegu to kilka minut. W szpitalach zazwyczaj stosuje się HSG pod kontrolą RTG, zabieg ten nie jest znieczulany i niestety boli. W prywatnych klinikach stosuje się sprawdzanie przy użyciu USG i w części z niech zabieg jest znieczulany. W Salve Medica & R zabieg ten zawsze jest przeprowadzany w znieczuleniu prowadzonym przez anestezjologa.
Płodność mężczyzny – jakie badania wykonać?
Wyznacznikiem męskiej płodności jest przede wszystkim jakość nasienia. Plemniki o prawidłowej budowie spełniające normy oceny są zdolne do zapłodnienia komórki jajowej. Seminogram to podstawowe badanie w ocenie męskiej płodności, a jego wykonanie pozwala często uniknąć długotrwałej diagnostyki u partnerki.
Badanie nasienia ocenia takie parametry jak:
- Objętość ejakulatu
- pH
- Koncentracja plemników
- Całkowita liczba plemników w ejakulacie
- Ruchliwość plemników
- Żywotność
- Morfologia
- Koncentracja komórek okrągłych
- Koncentracja leukocytów
Wykonując badanie nasienia, warto poszukać placówki, w której próbka nasienia jest analizowana przez lekarza, diagnostę laboratoryjnego lub innego specjalistę. Jest to tak zwany rozmaz ręczny. Ocena jakości nasienia jest wówczas dokładniejsza niż w przypadku analizy komputerowej. Przed oddaniem próbki do laboratorium, należy zachować wstrzemięźliwość seksualną przez 3-5 dni.
Problem z płodnością – co można zrobić?
Jeżeli badania podstawowe wykazały jakiekolwiek nieprawidłowości, nie oznacza to, że jedyną szansę na rodzicielstwo daje Wam zapłodnienie pozaustrojowe.
Metodę in vitro stosuje się w sytuacji, gdy zawiodły inne metody. Innymi słowy, jest to ostatni krok w leczeniu niepłodności pary.
Nim do niego dojdzie, warto poszerzyć diagnostykę i spróbować mniej inwazyjnych metod leczenia, które także mogą okazać się skuteczne.
Inseminacja
Najprostszą metodą w leczeniu niepłodności jest inseminacja. Zabieg jest mało inwazyjny i bezbolesny. Inseminację można przeprowadzić w cyklu naturalnym lub stymulowanym. Podanie hormonów ma pobudzić do wzrostu pęcherzyki, w których znajdują się komórki jajowe. Kiedy pęcherzyki są w odpowiedniej fazie rozwoju, lekarz może przeprowadzić inseminację. Zabieg jest przeprowadzany w fotelu ginekologicznym. Do jamy macicy zostaje wprowadzone nasienie partnera pacjentki za pomocą cienkiego cewnika. Plemniki umieszczone w macicy muszą dalej samodzielnie dotrzeć do komórki jajowej, a kwestie zapłodnienia pozostawia się naturze.
In vitro
Kiedy zawiodą wcześniej podjęte próby leczenia, a inseminacje okazały się nieskuteczne, para może rozważyć procedurę in vitro. Jest to zapłodnienie pozaustrojowe. Klasyczna metoda in vitro (IFV) polega na umieszczeniu w specjalnym medium wcześniej pobranych komórki jajowej i nasienia. Plemniki samodzielnie docierają do komórki jajowej i dochodzi do zapłodnienia, a powstały zarodek zostaje wszczepiony do macicy kobiety, ta najprostsza metoda in vitro jest już rzadko stosowana.
ICSI
Obecnie najczęściej wykonuje się ICSI, czyli docytoplazmatyczne wstrzyknięcie plemnika. In vitro to procedura wymagająca szerokiej i zaawansowanej diagnostyki niepłodności pary i wcześniejszych przygotowań, związanych z monitorowaniem owulacji, stymulacją hormonalną, punkcją (pobraniem komórki jajowej) i transferem (przeniesieniem zarodka do macicy). Jest to najbardziej zaawansowana metoda leczenia niepłodności, jaką obecnie dysponuje medycyna.
Dlatego też zachęcamy pary, by do planowania rodziny podchodziły ze spokojem i wykonywały podstawowe badania służące ocenie płodności obojga partnerów na tyle wcześnie, na ile to możliwe.
Dr n. med. Witold Rogiewicz – ginekolog położnik, ultrasonolog Salve Medica R Warszawa.
Dodaj komentarz