Niepłodność to nie tylko sprawa damska. Często pierwszym odruchem w przypadku braku ciąży jest myśl o diagnostyce kobiety, mężczyźni zaś są często pomijani. Problem jest o tyle istotny i warty uwagi, że odsetek par, u których obecny jest męski czynnik niepłodności, to ponad 50%, a za 30% przypadków niepłodności odpowiada tylko czynnik męski. Z danych statystycznych wynika, że w Polsce jest ponad pół miliona mężczyzn z obniżoną płodnością – pisze dr n. med. Łukasz Kupis, specjalista urolog i androlog.

Diagnostyka męskiej niepłodności

Przez wiele lat męski aspekt niepłodności nie był praktycznie badany. Co więcej, do niedawna uważano, że przyczyna niepowodzeń w zajściu w ciążę może leżeć jedynie po stronie kobiety. Dowodem na to może być chociażby fakt, iż pierwsze badania nasienia bliskie obecnej formie powstały w latach trzydziestych ubiegłego wieku, a pierwsze normy WHO dotyczące tego badania powstały w 1980r.

Obecnie coraz więcej towarzystw naukowych stoi na stanowisku, iż każdy mężczyzna w niepłodnej parze powinien być poddany diagnostyce potencjału płodności, a jej wynik powinien być uwzględniony w planowaniu dalszej strategii leczenia.

Laboratorium seminologiczne w FertiMedica.

Podstawą diagnostyki mężczyzny jest jakościowe badanie nasienia polegające na analizie podstawowych parametrów nasienia takich jak liczba plemników, ich ruchliwości, morfologia i kształt. W zależności od wywiadu i wyniku badania nasienia, diagnostyka może zostać rozszerzona o bardziej szczegółowe badania nasienia:

MSOME – badanie morfologii organelli plemników polegające na dokładnej ocenie odsetka prawidłowych plemników pod kątem kształtu i wielkości główki plemnika oraz obecności wakuol (nieprawidłowych struktur na powierzchni główki plemnika)
SCD – badanie fragmentacji czyli uszkodzenia DNA plemnika polegające na ocenie jego materiału genetycznego, stopień fragmentacji DNA wpływa bowiem na zdolności zapładniające plemników i nie tylko
HBA – test wiązania z kwasem hialuronowym, który naturalnie występuje w osłonce komórki jajowej oraz komórkach ziarnistych otaczających komórkę jajową; obniżony odsetek plemników zdolnych do wiązania z hialuronianem może być przyczyną obniżonej płodności.

Przy wyborze placówki wykonującej badanie nasienia, warto kierować się jej renomą, posiadanym sprzętem, zatrudnianymi specjalistami, ale także komfortem organizacji przeprowadzania badania nasienia i warunków, w jakich wszystko się odbywa. Oddanie nasienia w przychodni jest dla części Panów procedurą dość stresującą.

Pokój do pobrania nasienia w Centrum Płodności FertiMedica.

Rola androloga w leczeniu męskiej niepłodności

Wygodne jest jeśli placówka wykonująca badania nasienia zatrudnia androloga, u którego od razu można skonsultować wynik badania i zaplanować dalsze kroki działania. Rola androloga w procesie diagnostyki niepłodności ma ogromne znaczenie. Oprócz odpowiedniej interpretacji wyników badania nasienia, wykonuje on także badanie przedmiotowe oraz USG jąder, ustala status płodności mężczyzny, zwraca uwagę na istotne problemy biorąc pod uwagę status partnerki, czas trwania starań o ciążę oraz preferencje pary. Pomaga również zaplanować strategię dalszego leczenia i ewentualnej diagnostyki.

Przyczyny męskiej niepłodności

Do najczęstszych przyczyn niepowodzeń rozrodu występującymi u mężczyzn zaliczamy:

żylaki powrózka nasiennego
wnętrostwo
przebyte infekcje
przeciwciała
guz jądra i inne patologie w obrębie najądrzy
hipogonadyzm
przebyta terapia onkologiczna
zaburzenia erekcji
czynniki środowiskowe
tryb życia, stosowanie używek, anabolików, suplementów

Wiele z przyczyn niepłodności męskiej można skutecznie eliminować lub redukować. Ważne jest kompleksowe podejście do mężczyzny oraz konieczność działania wielotorowego. Przemawia za tym fakt, iż proces spermatogenezy tj. powstawania plemników, jest długotrwały i trwa około 80 dni, co znacznie wydłuża czas oczekiwania na efekty terapii.

Co więcej – u znakomitej większości mężczyzn obecnych jest więcej niż jeden czynników obniżających płodność. Wobec wciąż rozwijających się technik rozrodu wspomaganego warto być świadomym męskich wskazań korzystania z tych technik oraz możliwości poprawiania ich skuteczności.

Leczenie przyczyn może skutkować nie tylko poprawą wyników, ale również obniżeniem stopnia zaawansowania wykorzystywanych technik rozrodu wspomaganego, a czasem pozwala wręcz z nich zrezygnować. Warto to wszystko uwzględnić, nie tylko biorąc pod uwagę medyczne aspekty leczenia i ich wpływ na organizm, ale także ich aspekty finansowe.

Nad niepłodnym mężczyzną pochylać się równocześnie może kilku specjalistów – od dietetyka czy psychologa po androloga i urologa. Każdy z nich może odegrać istotną rolę w poprawie płodności i tym samy w uzyskaniu potomstwa.