Chciałabym zaprosić Ciebie na wycieczkę, w celu poznania Twojej inteligencji emocjonalnej, bo jak mawiał Laozi, półlegendarny chiński filozof, twórca taoizmu: „Mądrością jest poznawanie innych, a jeszcze większą mądrością poznanie siebie”.
Wybierzemy się na zwiedzanie Twojego Zamku. Może przypomnisz sobie o komnatach dawno nieużywanych albo odkryjesz nowe, o których nie miałaś pojęcia i z radością wkroczysz do tych ulubionych. Twój Zamek – Twoje wnętrze, Twoja inteligencja emocjonalna. Jaka jest? Kiedy ostatni raz wsłuchałaś się w siebie?
PODDASZE – emocjonalna świadomość
Zaczniemy od poddasza. Zwykle znajduje się tam masa przedmiotów od dawna nieużywanych, czasem wręcz niepotrzebnych. Jest to również miejsce pełne spokoju i to właśnie zapewnia Ci możliwość rozszerzenia Twojej emocjonalnej świadomości i postrzegania. Możesz się tu wyciszyć i wsłuchać w odgłosy zamku i okolicy. Pewnie w codziennym zgiełku i bieganinie nie masz czasu, żeby pobyć sam na sam ze sobą. Być może nie zauważasz małych radości – zapachu kawy, śpiewu ptaków, zachodu słońca, blasku księżyca i gwiazd. Być może Twoje problemy z niepłodnością powodują, że Twoja uwaga skoncentrowana jest głównie na nich? Możesz jednak trenować swoją uważność i koncentrację również na innych aspektach życia.
Ćwiczenie: emocjonalna świadomość siebie i swojego otoczenia
Zamknij oczy i wsłuchaj się w swoje ciało. Czy Twój oddech jest spokojny i równy, a może szybki i urywany? Czy wygodnie jest Ci na krześle? Czy czujesz stopy na podłodze? Czy mięśnie pleców są spięte, czy rozluźnione? Czy jest Ci ciepło, czy zimno? Gdzie są Twoje ramiona i ręce? Teraz otwórz oczy i przyjrzyj się otoczeniu. Co widzisz? Jakie kształty, kolory, materiały? Jakie odgłosy słyszysz? Czy czujesz jakieś zapachy? Czy są wokół Ciebie jacyś ludzie? Co robią? Jakie budzą w Tobie uczucia? Jak Ty czujesz się sama ze sobą?
Jeśli wykonasz to ćwiczenie kilka razy w ciągu dnia stwierdzisz, że poprawiła się i zróżnicowała ogólna zdolność koncentracji Twojej uwagi. Im bardziej jesteś świadoma własnych uczuć, myśli, zmian w organizmie, w zachowaniu, tym większy masz na nie wpływ!
SALA TRONOWA – centrum obserwacji własnych uczuć
Przejdźmy teraz do zwiedzania komnat. Na początek Sala Tronowa – to najwspanialsza i największa sala w Twoim Zamku. To dlatego, że uczucia potrzebują przestrzeni. Usiądź i rozejrzyj się. Jak to jest z Twoimi uczuciami? Czy należysz do ludzi, których emocje i nastroje często się zmieniają? Czy uzewnętrzniasz je, czy raczej ukrywasz przed światem? Czy dostrzegasz swoje nastroje? Nawet jeśli odpowiesz „nie”, one i tak mają wpływ na Ciebie. Dlatego rozwijanie świadomości własnych emocji daje możliwość kontroli nad nastrojami i ich wpływem na Twoje działania. Znajomość pełnej gamy emocji – od przyjemnych, po najmniej przyjemne – jest bardzo pomocna. Możesz wtedy świadomie decydować, które z przeżywanych uczuć chcesz wyrażać.
Ćwiczenie: zauważanie własnych uczuć
Zatrzymaj się. Spróbuj od czasu do czasu w codziennych sytuacjach uświadamiać sobie swój chwilowy nastrój i zadaj sobie pytanie: jak się teraz czuję? Nazwij uczucia, bez cenzury. Zamknij przy tym oczy. Opisz je słowami i powiedz: „Czuję się jak…”. Aby móc nauczyć się jeszcze lepiej kontrolować wyrażanie swoich uczuć, rozwijaj umiejętność odczuwania oraz rozróżniania własnych nastrojów i naucz się ubierać je w słowa.
Zauważ, że im szybciej będziesz dostrzegała swoje chwilowe nastroje (np. „teraz się boję”, „zaraz pęknę ze złości”), tym mniejszy wpływ będą one miały na Twoje reakcje. Już przez sam fakt ich zauważenia i nazwania dystansujesz się od nich i nie dajesz im szansy, by Tobą zawładnęły. To Ty nimi rządzisz (w końcu jesteś w najważniejszej komnacie rządzenia). Zauważaj i akceptuj wszystkie uczucia i emocje, których doświadczasz, nawet te nieprzyjemne. Dopiero potem możesz zastanowić się czy i w jakiej formie chcesz je wyrazić.
Ćwiczenie: myśli i uczucia
Odpowiedz sobie na następujące pytania:
Jaki nastrój wywołuje u Ciebie wspomnienie ostatniego urlopu?
Jakie uczucie pojawia się, gdy myślisz o swoim mężu, partnerze?
Co czujesz, gdy myślisz o najbliższym dniu pracy, transferze, wizycie u lekarza?
Czym się ostatnio zdenerwowałaś?
W jakiej sytuacji się zawstydziłaś?
Zauważyłaś, jak szybko mogą się zmienić Twoje myśli i uczucia? Są one ze sobą powiązane i wzajemnie na siebie wpływają. Dlatego każda myśl wywołuje reakcje emocjonalne, a każde uczucie interpretują myśli. Po to, pomiędzy salą tronową a poddaszem, są schody łączące obydwa pomieszczenia!
Ćwiczenie: masz wpływ
Być może czasem ogarnia Cię lęk przed tym, że coś niemiłego może się w Twoim życiu powtórzyć. Na przykład jedna kreska na teście na koniec cyklu, albo dopytywania znajomych o to, kiedy zajdziesz w ciążę. Możesz chcieć unikać kontaktu z tymi osobami. Pomyśl na co w takiej sytuacji masz wpływ, co możesz zmienić, żeby wpłynąć na swój nastrój. To Twój zamek, Twoje uczucia i masz na nie wpływ.
PIWNICA – nieuświadomione myśli i uczucia
Ponieważ nie wszystkim uczuciom udaje się trafić na poddasze, do Twojej emocjonalnej świadomości, część z nich trafi do piwnic. Są tam, ale nieuświadomione. Jednak i te świadome, i nieświadome, mogą mieć na Ciebie silny wpływ. Na Twoje postrzeganie i reakcje. Nie zawsze sama sytuacja wywołuje niepożądane uczucia, myśli i reakcje. Czasem jest to skutek podobieństwa do sytuacji już znanych, których wspomnienie uleciało ze świadomości. Składają się na Twoją osobowość, ale są ukryte w piwnicy i nie masz do nich łatwego dostępu. Zapraszam do ćwiczenia, które pomoże poradzić sobie z ukrytymi uczuciami.
Ćwiczenie: radzenie sobie z ukrytymi i nieuświadomionymi uczuciami
Zadawaj sobie następujące pytania:
Jakie uczucia wyzwala we mnie aktualna sytuacja?
Czy ta sytuacja przypomina jakieś przeżycie, które znam?
Jakie myśli przychodzą mi do głowy?
Co mogę zrobić, żeby poczuć się inaczej?
Jakie reakcje wyzwala moje zachowanie u innych?
Jak inaczej mógłbym się zachować?
Co mi w tym przeszkadza?
Co zmieniłoby się na lepsze?
Warto pamiętać, że każde uczucie z czegoś wynika, choć czasem niełatwo jest znaleźć dla niego wyjaśnienie. Nawet jak go nie znajdziesz, to po prostu je zaakceptuj. Jest częścią Ciebie!
Na podstawie książki Marion M. Sehr „Inteligencja emocjonalna. Testy”, Warszawa 1999.
Dodaj komentarz