Zespół policystycznych jajników to jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet. Szacuje się, że schorzenie dotyka aż 10% kobiet w wieku rozrodczym. Jednym z charakterystycznych objawów choroby jest niekontrolowane tycie oraz otyłość tzw. brzuszna. Nieco rzadziej PCOS może występować również u kobiet o prawidłowej masie ciała.
PCOS (z ang. Polycystic Ovary Syndrome) to zaburzenie endokrynologiczne, które coraz częściej u młodych obserwuje się u młodych kobiet. Choroba zazwyczaj rozpoznawana jest na podstawie zaburzeń miesiączkowania lub trudnością z zajściem w ciążę.
– Rozpoznanie PCOS opiera się przede wszystkim na ocenie objawów klinicznych, obrazowych, jak i badań hormonalnych pacjentki. Warto przy tym podkreślić, że nie muszą one wszystkie występować, żeby móc stwierdzić zespół policystycznych jajników – wyjaśnia dr n. med. Grzegorz Mrugacz, ginekolog-położnik, dyrektor medyczny Kliniki Bocian.
Wciąż nie wiadomo, jakie są przyczyny PCOS, wśród czynników wymienia się genetykę, czy czynniki środowiskowe.
Przeczytaj także: PCOS nie będzie przyczyną niepłodności! Odkryto źródło choroby i skuteczne leczenie (plodnosc.pl)
Objawy PCOS
Do charakterystycznych objawów PCOS zaliczają się chociażby powiększone i torbielowate jajniki uwidocznione w badaniu USG, ale także zaburzenia miesiączkowe, nadmierne owłosienie (hirsutyzm), trądzik, otyłość, co może wymagać również weryfikacji poprzez wykonanie określonych badań hormonalnych. Jak wyjaśnia dr Mrugacz, niezbędne jest zatem przeprowadzenie dokładnego wywiadu z pacjentką, sprawdzenie jej ogólnego stanu zdrowia, jak również przeanalizowanie wyników badań USG i laboratoryjnych.
Otyłość a PCOS
Według statystyk, niepłodność przy PCOS występuje u ok. 70–80% kobiet w wieku rozrodczym. U połowy pacjentek obserwuje się insulinooporność, która powoduje przyrost masy ciała. Otyłość obserwuje się u ok. 30–60% kobiet z PCOS.
– Hiperandrogenizm, czyli nadmiar androgenów w organizmie, często towarzyszy kobietom z PCOS. Prowadzi on do maskulinizacji, czyli rozwoju cech męskich. W efekcie tego procesu pojawiają się różnego rodzaju zaburzenia, jak nadmiar owłosienia, łojotok, łysienie typu męskiego, ale również otyłość brzuszna i jej konsekwencje metaboliczne. Stąd też tak wiele kobiet z PCOS zmaga się z nadwagą – wyjaśnia specjalista z Kliniki Bocian.
Najczęściej obserwuje się otyłość typu androidalnego, co oznacza, że tkanka tłuszczowa lokalizuje się w okolicach brzucha. Potocznie o takim typie otyłości mówi się „jabłko”, bo ciało kobiety przybiera typowy, okrągły kształt tego owoca.
Przeczytaj także: PCOS i PCO często są mylone. Jaka jest między nimi różnica? (plodnosc.pl)
PCOS u szczupłych kobiet
Należy jednak zaznaczyć, że również szczupłe kobiety mogą cierpieć na zaburzenia związane z PCOS. Zgodnie ze statystykami, kobiety o prawidłowej wadze stanowią ok. 30% chorych na to schorzenie.
– Pacjentki z PCOS nie muszą doświadczać takich samych dolegliwości i problemów zdrowotnych, dotyczy to także kwestii otyłości – mówi dr Mrugacz. – Nadwaga często pojawia się u kobiet z zespołem policystycznych jajników, ale jest również grupa szczupłych kobiet o prawidłowej wartości BMI, które także zmagają się z PCOS – wyjaśnia specjalista.
Kobiety szczupłe z policystycznymi jajnikami miewają problem z płodnością, mają zwiększoną ilość androgenów przez co mogą mieć problem z trądzikiem, wypadaniem włosów, czy niechcianym porostem włosów. Podobnie jak u wszystkich pacjentek z PCOS również są one narażone na ryzyko cukrzycy i chorób układu krążenia.
Rozpoznanie PCOS u szczupłych kobiet
Zwykle PCOS jest kojarzony z otyłością, dlatego szczupłe panie często mają problem z rozpoznaniem choroby.
– Szczupłych pacjentek jest mniej i zdarza się, że ze względu na brak charakterystycznych objawów, takie osoby pozostają niezdiagnozowane, na przykład do chwili, gdy doświadczą problemów z płodnością – wyjaśnia dr Mrugacz.
Zbyt późne rozpoznanie choroby może przyczynić się do rozwoju innych dolegliwości związanych z PCOS taki jak cukrzyca, czy choroby serca, które często towarzyszą chorobie. Kobiety z PCOS mają co najmniej siedem razy większe ryzyko zawału serca i chorób serca niż inne kobiety. A ponad połowa kobiet z PCOS rozwija cukrzycę typu 2 do 40 roku życia. Są one również bardziej narażone na rozwój niektórych nowotworów, w tym raka endometrium i macicy. U pacjentów z PCOS częściej diagnozuje się niektóre zaburzenia psychiczne takie jak depresję, lęki i zaburzenia dwubiegunowe.
Przeczytaj także: PCOS nie będzie przyczyną niepłodności! Odkryto źródło choroby i skuteczne leczenie (plodnosc.pl)
Dieta a PCOS
Niestety, nie ma konkretnego leku na PCOS. Dolegliwości można złagodzić poprzez m.in. leczenie insulinooporności, czyli wprowadzenie odpowiedniej diety, a w przypadku kobiet otyłych utraty masy ciała.
Warto jednak dodać, że u szczupłych kobiet istotną rolę będzie odgrywała zmiana nawyków żywieniowych. Zaleca się wprowadzenie diety przeciwzapalnej oraz spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym. U szczupłych pań rekomenduje się wprowadzenie diety normokalorycznej, czyli takiej, która dostarcza tyle energii, ile organizm potrzebuje. Choć insulinooporność jest zwykle związana z otyłością, to nawet szczupłe kobiety z PCOS mogą być oporne na insulinę, mimo że ich waga mieści się w normalnym zakresie.
Leczenie PCOS
Leczenie PCOS nie jest uzależnione od masy ciała, a od konkretnego przypadku danej pacjentki.
– W przypadku niektórych kobiet z PCOS wystarczy wdrożenie właściwej diety i aktywności fizycznej, ale też jest grupa pacjentek, które muszą przyjmować leki wpływających na gospodarkę hormonalną. Ich rodzaj i dawkowanie jest uzależnione od indywidualnej sytuacji pacjentki. Niektóre kobiety z PCOS starające się o dziecko potrzebują także metod wspomaganego rozrodu – in vitro, by móc uzyskać ciążę- mówi dr Mrugacz. – W podjęciu właściwego leczenia ważna jest odpowiednio przeprowadzona diagnostyka pacjentki i rozpoznanie zaburzeń z którymi się zmaga w efekcie PCOS. Co więcej leczenie powinno być dostosowane do bieżących potrzeb pacjentki. Inaczej bowiem będziemy postępować w przypadku kobiety starającej się o dziecko, w porównaniu do pacjentek, którym aktualnie zależy na przywróceniu prawidłowych cykli miesiączkowych, czy też pozbyciu się dolegliwości związanych z zaburzeniami endokrynologicznymi lub metabolicznymi – podkreśla specjalista z Kliniki Bocian.
Przeczytaj także: Endometrioza – trudna i bolesna, nie przekreśla jednak szansy na ciążę! – Plodnosc.pl
Szansa na ciążę
– W przypadku PCOS nie tylko waga ma wpływ na płodność kobiety. Oczywiście zachęcamy pacjentki do zachowania prawidłowej masy ciała, bowiem otyłość niesie liczne negatywne konsekwencje zdrowotne, nie tylko pod względem starań o ciążę. Niezależnie od wagi PCOS może wpływać na przebieg owulacji, a także jakość komórek jajowych, utrudniając, a czasem nawet uniemożliwiając zapłodnienie – podkreśla dr Mrugacz.
Jedyną szansą na macierzyństwo jest wówczas skorzystanie z in vitro. U szczupłych kobiet z PCOS prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu jest większe w porównaniu z osobami z nadwagą lub otyłością.
Zdjęcie: Freepik.com/jcomp
POLECAMY TAKŻE:
PCOS: Jak schudnąć, przywrócić naturalne cykle owulacyjne i bez hormonów zajść w ciążę
Dodaj komentarz