Początek roku to dla wielu z nas czas zmian, postanowień, wyznaczania nowych celów. Do swojej listy warto dołączyć badania profilaktyczne. Ich wyniki mogą mieć wpływ na jakość twojego życia, a także skuteczność realizacji wszystkich innych planów. Jak mówi przysłowie, w zdrowym ciele zdrowy duch. Podpowiadamy, jakie badania profilaktyczne warto zrobić – także przed planowaną ciążą.

Badania profilaktyczne – od czego zacząć?

Badania profilaktyczne warto wykonywać regularnie, co najmniej raz w roku. Początek nowego roku jest więc doskonałym czasem na to, aby je zaplanować i zrobić. Od czego zacząć i jakie badania powinnaś wykonać? Dużo zależy od Twojego samopoczucia, wieku oraz stanu zdrowia. Jeżeli chorujesz na choroby przewlekłe, przyjmujesz regularnie leki, to prócz podstawowych badań krwi i moczu, powinnaś wykonać badania kontrolujące Twoje schorzenie – np. badania tarczycy w przypadku Hashimoto. Planując ciążę, do badań podstawowych dodaj koniecznie panel badań, dedykowanym właśnie przyszłym mamom. Jeżeli od dłuższego czasu zmagasz się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, kręgosłupa, czy przewlekłym osłabieniem i zmęczeniem, wybierz się do specjalistów właśnie z tych dziedzin. Na początek, wybierz się do lekarza rodzinnego i porozmawiaj o swoich obawach, wątpliwościach, ewentualnych objawach czy dolegliwościach, które zaobserwowałaś. Opowiedz o swoim trybie życia i pracy i wspólnie omówcie jakie badania powinnaś wykonać.

Podstawowe badania profilaktyczne

Jeżeli chodzi o podstawowe badania profilaktyczne dla kobiet, które powinnaś wykonywać co najmniej raz w roku, to należą do nich:

• Morfologia – podstawowe badanie krwi pozwala ocenić pracę układu krwionośnego, oraz odpornościowego. Dowiesz się z tego badania między innymi czy Twój układ krwionośny produkuje wystarczającą ilość przenoszących tlen erytrocytów oraz chroniących przed nowotworami leukocytów.
• OB – jest to badanie tempa opadania czerwonych krwinek. Nieprawidłowy wynik może świadczyć o stanach zapalnych, chorobach autoimmunologicznych, chorobach tarczycy i wielu innych schorzeniach.
• Glukoza – poziom glukozy we krwi jest niezwykle istotny dla Twojego zdrowia. Stan przed cukrzycowy, insulino oporność, cukrzyca to tylko niektóre schorzenia wymagające szybkiej diagnostyki i wdrożenia odpowiedniej diety, a czasami także leków.
• Cholesterol i trójglicerydy – pozwala określić ryzyko miażdżycy, udaru, zwału serca i innych schorzeń układu krwionośnego;
• Próby wątrobowe – wykrywa nieprawidłowości w pracy wątroby, pozwala na diagnostykę ostrych oraz przewlekłych stanów zapalnych wątroby
• CRP – poziom białka stanu zapalnego, to badanie, które warto zrobić w przypadku nieswoistych objawów, przewlekłych infekcji.
• Hormony tarczycy – TSH, FT3, FT4 to podstawowe hormony tarczycy. Odpowiadają między innymi za regulowanie metabolizmu i mające wpływ niemal na cały nasz organizm.
• Badanie ogólne moczu – pozwala ocenić pracę układu moczowego, wykryć ewentualne stany zapalne, problemy z filtracją moczu itp.
• USG jamy brzusznej – wykonywane regularnie pozwala na szybką diagnostykę poważnych chorób wewnętrznych, w tym często nowotworów organów wewnętrznych. Ich  wczesna diagnostyka daje szanse na skuteczne leczenie i może nawet uratować nam życie.
• Witamina D – jej niedobór może powodować wiele schorzeń i zaburzeń pracy organów wewnętrznych, między innymi tarczycy, nerek, czy układu odpornościowego. W naszym klimacie warto regularnie kontrolować jej poziom i w razie niedoborów wdrożyć suplementację.
• Cytologia – to badanie umożliwiające wczesną diagnostykę raka szyjki macicy, powinnaś wykonywać je regularnie, najlepiej raz w roku.

Specjalistyczne badania profilaktyczne

Prócz podstawowych badań, które regularnie powinien wykonywać każdy z nas, warto raz na jakiś czas wykonać badania specjalistyczne. Wizyta u okulisty po 40. roku życia powinna na stałe zagościć w naszym grafiku corocznych badań profilaktycznych. Podobnie jak mammografia, cytologia oraz USG piersi. Warto również raz na kilka lat wykonać gastroskopię, a także kolonoskopię. Badania te pozwalają na wczesne wykrywanie takich chorób jak wrzody żołądka, a także nowotwory jelita grubego czy żołądka.

Badania profilaktyczne pod kątem ciąży

Jeżeli razem z partnerem planujecie rozpoczęcie starań o dziecko, koniecznie oboje zaplanujcie badania profilaktyczne.

Oprócz podstawowego panelu badań krwi i moczu wykonaj takie badania jak:

• poziom glukozy we krwi,
• cholesterol,
• kreatynina,
• próby wątrobowe,
• TSH, FT3, FT4.
• Kobieta może wykonać badanie AMH
• Mężczyzna badanie nasienia
• poziom witaminy D również będzie istotny dla starań o dziecko

Warto przeczytać: Witamina D – bez niej trudno zajść w ciążę. Gdzie jej szukać i jak uzupełniać?

Możesz również wykonać testy na obecność przeciwciał skierowanych przeciwko wirusom toksoplazmozy, różyczki oraz cytomegalii – wirusy te są bardzo niebezpieczne dla płodu i mogą prowadzić nawet do poronienia.

Kobietom planującym ciążę zaleca się również wykonanie testu na HIV oraz kiłę, a także na obecność wirusa WZW B. Planując ciążę, warto również wcześniej odbyć kontrolną wizytę u stomatologa i jeśli to konieczne, wyleczyć ewentualne ubytki. Rzadko się o tym mówi, a to bardzo istotne pod kątem zdrowia matki oraz dziecka. Oczywiście konieczna jest też wizyta kontrolna u ginekologa, który wykona USG narządów rodnych, cytologię, USG piersi i zleci ewentualne dodatkowe badania, jeśli uzna to za konieczne.

Dlaczego warto robić badania profilaktyczne?

Epidemia koronawirusa, z którą świat boryka się już blisko dwa lata, w dużym stopniu utrudniła dostęp do lekarzy. Wielu z nas w tym okresie odpuściło badania profilaktyczne, czekając na poprawę sytuacji w służbie zdrowia. Nowy rok to doskonały moment, aby nadrobić te braki. Pandemia wciąż nam towarzyszy, jednak dostęp do placówek medycznych jest już w większości odmrożony. To więc odpowiednia czas, aby zaplanować zaległe badania.

Wczesne wykrywanie chorób jest niezwykle ważne, ponieważ daje szanse na skuteczne wyleczenie. Jest to szczególnie istotne w przypadku chorób nowotworowych, ale nie tylko. Przewlekłe, niediagnozowane choroby takie jak cukrzyca, nadciśnienie, czy niedoczynność tarczycy mogą prowadzić do groźnych komplikacji i mieć wpływ na cały organizm. Im szybciej je zdiagnozujemy i wdrożymy leczenie, tym większa szansa na skuteczne pozbycie się uciążliwych objawów.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/aktualnosci/209560,badania-profilaktyczne-ratuja-zycie
https://www.mp.pl/pacjent/w-praktyce/pierwszy-kontakt/136164,zeby-nie-zachorowac,1

PRZECZYTAJ TAKŻE:

Diagnostyka niepłodności – badania, które pomogą zajść w ciążę

Diagnostyka niepłodności – badania, które pomogą zajść w ciążę. Rozmowa z dr. Piotrem Głodkiem

Judyta Kolbusz