Z wprowadzaniem produktów uzupełniających do diety niemowlęcia związanych jest wiele mitów i niedomówień. Nic więc dziwnego, że wielu rodziców nie jest pewnych, jak rozszerzać dietę dziecka. Tymczasem istnieje wiele produktów, których nie wolno podawać dziecku przed ukończeniem 1. roku życia.
Kiedy rozszerzać dietę? Aktualne wytyczne
Rozszerzanie diety u niemowlaka to ważny moment w rozwoju dziecka. Z odżywiania wyłącznie mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym dziecko przechodzi na coraz więcej stałych produktów. Do jego diety rodzice kolejno wprowadzają warzywa, owoce, mięso, kasze i wiele innych.
Nie zawsze jednoznaczne było, od kiedy rozszerzać dietę niemowlaka, gdyż zalecenia zmieniały się na przestrzeni lat. Jeszcze do niedawna specjaliści wskazywali, aby produkty uzupełniające w diecie niemowlęcia wprowadzać już od 4. miesiąca życia, a dokładniej między 17. a 26. tygodniem życia. Do tego należało to robić w ściśle określonej kolejności, tj. najpierw marchewka, dynia, potem ziemniak itp.
Przeczytaj także: Rozszerzanie diety po 6. miesiącu + 3 najczęstsze błędy rodziców
Jak rozszerzać dietę według najnowszych wytycznych?
Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują, aby przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecko było karmione wyłącznie mlekiem matki lub modyfikowanym. Dopiero od 7. miesiąca należy rozpocząć proponowanie niemowlęciu produktów uzupełniających. Początkowo jest to poznawanie nowych smaków – dziecko próbuje, a nie spożywa posiłki. Nie należy więc oczekiwać, że 7-miesięczne niemowlę, które do tej pory znało jedynie mleko, nagle zje całą miseczkę zupy z dyni.
Przy rozszerzaniu diety obowiązuje zasada: rodzic decyduje kiedy i co zje dziecko, a dziecko zdecyduje ile.
Początkowo wystarczy zaproponować 1-2 łyżeczki i podążać za potrzebami dziecka. To w zupełności wystarczy. Produkty proponowane przy rozszerzaniu diety mają za zadanie zapoznanie dziecka ze smakiem, a nie zaspokojenie zapotrzebowania kalorycznego.
Od czego zacząć rozszerzanie diety?
Obecnie nie ma konkretnych zaleceń, od czego zacząć rozszerzanie diety dziecka. Rodzic może więc podać banana, dynię, ziemniaka, ogórka, marchewkę, jabłko w dowolnej kolejności. Warto jednak wziąć pod uwagę fakt, że dziecko bardziej toleruje słodki smak, dlatego lepiej zacząć od mniej słodkich warzyw.
- Zacznij rozszerzanie diety od małych porcji – 1 łyżeczka na początek będzie wystarczająca,
- Wprowadzaj warzywa i owoce, kaszki, ale nie zapominaj też o dobrej jakości rybach i mięsie oraz jajkach,
- Podawaj pokarmy zmiksowane. Jeśli wybierasz metodę BLW, dziecko musi już samodzielnie siedzieć,
- Do karmienia dziecka wykorzystuj płaską i dość twardą łyżeczkę,
- Początkowo wprowadzaj jeden smak na raz, aby zauważyć potencjalnie niepożądane reakcje ze strony dziecka.
Mleko krowie powinno być wprowadzane po ukończeniu przez dziecko 12. miesiąca życia.
Żywienie w 1. roku życia dziecka – tych produktów nie podawaj niemowlęciu
- Wędliny, kabanosy, parówki – podawanie dziecku dobrej jakości mięsa jest jak najbardziej wskazane i warto to robić od samych początków rozszerzania diety. Mięso to źródło żelaza, białka, cynku, witaminy B12, kwasu arachidonowego. Jednak niemowlętom i małym dzieciom należy podawać mięso najwyższej jakości, najlepiej z pewnego źródła, m.in. jagnięcinę, mięso z indyka, gęsi, królika, wołowinę. Wędliny, salami, mięso mielone, parówki i kabanosy to mięso przetworzone, które zawiera dużo tłuszczu i soli, a także zbędnych dla niemowlęcia dodatków.
- Półsurowe mięso – mięso dla dziecka powinno być poddane obróbce termicznej (pieczenie, gotowanie na parze). Surowe lub półsurowe mięso a także mięso wędzone niesie ze sobą ryzyko zatrucia bakteriami, m.in. listeria.
- Ryby morskie – makrela królewska, tuńczyk biały, tuńczyk błękitnopłetwy, opastun, rekin, miecznik, ryba maślana, okoń morski, marlin, gardłosz atlantycki, płytecznik to drapieżne ryby morskie, które mogą być szczególnie zanieczyszczone, np. rtęcią. Dziecku zdecydowanie lepiej posłużą tłuste ryby morskie takie jak łosoś, halibut czy szprot.
- Mleko krowie – z uwagi na nie do końca rozwinięty układ trawienny niemowlęcia nie zaleca się podawania mu mleka krowiego w pierwszym roku życia. Pełnotłuste mleko krowie może znaleźć się w diecie dziecka dopiero po 12. miesiącu życia.
- Surowe jajka – spożywanie surowych jajek wiąże się z ryzykiem choroby bakteryjnej zwanej Salmonellą,
- Słodycze i cukier – nadmierne spożywanie cukru prowadzi do negatywnych konsekwencji zdrowotnych: próchnicy, nadwagi, chorób związanych z otyłością m.in. insulinoopornością, cukrzycą typu II. Wprowadzanie słodyczy od najmłodszych lat wpływa na kształtowanie się złych nawyków żywieniowych. Niemowlęta lepiej tolerują smaki neutralne niż dorośli – nie trzeba dosalać i dosładzać im dań.
- Miód – choć bardzo zdrowy, dla niemowląt może stanowić zagrożenie w postaci zakażenia bakteryjnego (bakteria clostridium botulinum i wywołany nią botulizm dziecięcy). W celu uniknięcia groźnych bakterii należy wybierać miody, które w procesie produkcji zostały poddane działaniu wysokiego ciśnienia oraz wysokiej temperatury lub wstrzymać z podawaniem miodu do ukończenia 1. roku życia dziecka.
- Sól – nadmierne spożycie soli u niemowląt może doprowadzić do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, co w przyszłości może grozić nadciśnieniem. Dzieci nie potrzebują soli w pokarmach – to, że dla dorosłego potrawa wydaje się mdła, nie oznacza, że dziecku nie będzie smakować.
- Fast food – przetworzone produkty z minimalną wartością odżywczą – zdecydowane NIE w diecie niemowlęcia i małego dziecka.
- Potrawy smażone – smażenie na tłuszczu to jedna z mniej korzystnych metod obróbki pokarmu, a szczególnie, gdy mowa o potrawie dla niemowlęcia. Dania smażone są ciężkostrawne i kaloryczne, stanowią zbyt duże obciążenie dla kształtującego się układu trawiennego dziecka przed 1. rokiem życia. Maluch, który do tej pory trawił jedynie mleko, nie powinien otrzymywać kotleta w panierce czy innych smażonych potraw. Po 2-3 miesiącach od rozszerzenia diety dziecka można powoli wprowadzać potrawy smażone (najlepiej beztłuszczowo), jednak powinny to być placuszki, kotlety drobiowe a nie schabowe z panierką.
- Grzyby leśne – ze względu na duże ryzyko zatrucia nie powinny być wprowadzane do 12 r.ż.
- Produkty wędzone – mięso i ryby wędzone na zimno mogą zawierać groźne bakterie prowadzące m.in. do listeriozy.
Uwaga! W 1. roku życia dziecka soki nie powinny stanowić alternatywy wody i służyć do zaspokojenia pragnienia. Jeśli rodzic chce je podawać dziecku to w roli posiłku uzupełniającego, przy czym należy pamiętać, że ich wartość odżywcza nie jest równoznaczna z warzywami i owocami.
Wprowadzanie produktów potencjalnie alergizujących, np. cytrusów, mleka krowiego, orzechów, miodu, nie ma wpływu na wystąpienie potencjalnej alergii pokarmowej. Stąd według aktualnych zaleceń nie ma potrzeby, aby w diecie niemowlęcia unikać tych produktów.
Źródła:
- pod red. prof. Hanny Szajewskiej i dr hab. n.med. Andrei Horvath, Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Medycyna Praktyczna, 2014
- Szajewska i wsp. Zasady Żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii , Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne Pediatria, 2014
POLECAMY TAKŻE:
Dodaj komentarz