Kalendarz szczepień – dokładnie Program Szczepień Ochronnych to dokument, który reguluje zasady przeprowadzania szczepień ochronnych w Polsce. Zawarte są w nim schemat, terminy, dawkowanie, metodę podania i szczegółowe zalecenia. Kalendarz szczepień jest aktualizowany każdego roku. Jego opracowaniem zajmuje się Główny Inspektorat Sanitarny.
Czym jest kalendarz szczepień?
Szczepienia ochronne w Polsce są realizowane zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO), nazywanym potocznie kalendarzem szczepień. Jest to dokument publikowany jako Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia. Jest on aktualizowany każdego roku. Informacje w nim zawarte są oparte na danych o aktualnej sytuacji epidemiologicznej w kraju. Kalendarz szczepień opracowują eksperci z różnych dziedzin.
Kalendarz szczepień uwzględnia szczepienia obowiązkowe, które są realizowane bezpłatnie z zabezpieczonych na ten cel środków z Ministerstwa Zdrowia (powinno je otrzymać każde dziecko), a także zalecane – przeznaczone dla osób wyjeżdżających na obszary podwyższonego ryzyka, narażonych na zachorowanie (ze względu na stan zdrowia lub prowadzony tryb życia) oraz wcześniej nieszczepionych. Nie są one refundowane.
Polecamy: Pierwsze szczepienia dziecka – szczepić czy nie szczepić? Nie miej wątpliwości
Jakie informacje zawiera kalendarz szczepień?
Kalendarz szczepień jest bardzo obszernym dokumentem, w którym każda szczepionka i schemat jej dawkowania są szczegółowo omówione. Uwagi dotyczą przede wszystkim drogi podania leku oraz zasad postępowania u dzieci, które z różnych przyczyn nie mogą zostać zaszczepione zgodnie z PSO (wcześniactwo, niska masa urodzeniowa, choroby przewlekłe i inne przeciwwskazania).
Kalendarz szczepień zawiera informacje dotyczące:
- szczepień obowiązkowych dla dzieci i młodzieży,
- szczepień obowiązkowych dla osób z grupy ryzyka,
- szczepień zalecanych,
- zasad przeprowadzania szczepień (dawkowanie, metoda podania),
- terminów podawania poszczególnych szczepień.
Szczepienia obowiązkowe według kalendarza szczepień
W kalendarzu szczepień są szeroko omówione szczepienia obowiązkowe dla dzieci i młodzieży. Podany jest również wiek, w którym powinny zostać wykonane (w przypadku braku przeciwwskazań). O podaniu szczepienia i wszelkich modyfikacjach schematu zawsze decyduje lekarz podczas wizyty kwalifikacyjnej.
W Polsce obowiązkowo wykonywane są szczepienia przeciwko:
- gruźlicy,
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
- odrze,
- błonicy,
- krztuścowi,
- tężcowi,
- śwince,
- różyczce,
- polio,
- Haemophilus influenzae typu B (HiB),
- zakażeniom pneumokokowym.
Dzieci, które są szczególnie narażone na zachorowanie szczepi się także przeciwko ospie wietrznej. Do wskazań należą: uczęszczanie do żłobka, przebywanie w domu dziecka i placówkach wychowawczych, upośledzenie odporności, ostra białaczka limfoblastyczna, zakażenie wirusem HIV.
Przeczytaj: Czy choroby z dzieciństwa mogą wpłynąć na płodność dorosłego mężczyzny?
Kalendarz szczepień – szczepienia zalecane
Kalendarz szczepień uwzględnia także szczepienia zalecane. Nie są one obowiązkowe, ani finansowane ze środków publicznych. Ich wykonanie jest jednak wysoce wskazane u osób szczególnie narażonych na zachorowanie. Umożliwiają one większą ochronę przed zakażeniem. Należą do nich szczepienia przeciwko:
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu A,
- ospie wietrznej,
- grypie,
- rotawirusom,
- zakażeniom meningokokowym,
- kleszczowemu zapaleniu mózgu,
- wirusowi brodawczaka ludzkiego.
Kalendarz szczepień na rok 2019
Kalendarz szczepień na 2019 rok obowiązuje od października 2018 roku. Obejmuje on 11 szczepionek, które podaje się w kilku dawkach w ściśle określonych odstępach czasu. Pierwsza iniekcja odbywa się jeszcze na oddziale noworodkowym, najczęściej w ciągu 24 godzin od porodu. W kolejnych miesiącach życia dziecka, rodzice zgłaszają się z nim do przychodni zgodnie z poniższym schematem.
Kalendarz szczepień obowiązkowych w 2019 roku:
Wiek dziecka | Szczepienie |
24 godziny po narodzinach | Gruźlica, WZW B |
7.-8. tydzień życia | WZW B, pneumokoki, Haemophilus influenzae typu B, błonica, tężec, krztusiec |
4. miesiąc życia | Błonica, tężec, krztusiec, Haemophilus influenzae typu B, polio, pneumokoki |
5.-6. miesiąc życia | Haemophilus influenzae typu B, polio, błonica, tężec, krztusiec |
7. miesiąc życia | WZW B |
13.-14. miesiąc życia | Odra, świnka, różyczka, pneumokoki |
16.-18. miesiąc życia | Błonica, tężec, krztusiec, Haemophilus influenzae typu B, polio |
6. rok życia | Błonica, tężec, krztusiec, odra, świnka, różyczka, polio |
10. rok życia | Odra, świnka, różyczka |
14. rok życia | Błonica, tężec, krztusiec |
19. rok życia | Błonica, tężec |
Polecamy: Zastrzyk i dziecko – jak uniknąć katastrofy? Zobacz, jak przygotować malucha do szczepienia