Znieczulenie do porodu – środki farmakologiczne, które są stosowane u ciężarnej podczas porodu naturalnego lub cesarskiego cięcia w celu zniesienia odczuwania bodźców bólowych. Ze znieczulenia do porodu może skorzystać każda kobieta, o ile nie istnieją żadne przeciwwskazania medyczne.
Kiedy stosowane jest znieczulenie do porodu?
Znieczulenie do porodu jest stosowane zawsze wtedy, kiedy zachodzi konieczność wykonania cesarskiego cięcia. Zabieg ten wymaga przecięcia powłok brzusznych, co wiąże się z dużym bólem, dlatego zespół medyczny robi wszystko, aby zminimalizować dyskomfort ciężarnej.
Jednak ze znieczulenia można skorzystać również podczas porodu naturalnego. Zgodnie z Komunikatem Ministerstwa Zdrowia wydanym w 2015 roku ma do niego prawo każda kobieta w ciąży, jeżeli lekarz nie stwierdzi żadnych przeciwwskazań. Najczęściej decydują się na nie kobiety, które mają niski próg odczuwania bólu. Ból podczas porodu działa stresogennie, zmniejsza efektywność skurczów macicy i może przedłużać akcję porodową.
Znieczulenie do porodu podawane jest w sytuacji, gdy:
- poród odbywa się przez cesarskie cięcie,
- kobieta ma niski próg odczuwania bólu,
- ciężarna choruje na nadczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze lub inne choroby przewlekłe.
Polecamy: Tokofobia, czyli lęk przed porodem. Jak sobie z nim radzić? Pomyśl o dziecku
Rodzaje znieczulenia do porodu
Istnieją różne metody znieczulenia do porodu. Najodpowiedniejszą wybiera zawsze lekarz. Jest ona dostosowana do rodzaju i etapu porodu oraz stanu kobiety rodzącej. Najważniejsze jest bezpieczeństwo, zarówno ciężarnej, jak i jej dziecka.
Jeżeli chodzi o znieczulenie do porodu, może być to:
- znieczulenie zewnątrzoponowe,
- znieczulenie podpajęczynówkowe,
- znieczulenie ogólne,
- znieczulenie miejscowe krocza,
- znieczulenie wziewne (tzw. gaz rozweselający),
- aparat TENS.
Znieczulenie do porodu odbywa się zawsze pod kontrolą lekarza. Preferowane są znieczulenia regionalne, ponieważ stosowany do nich lek nie krąży w krwiobiegu kobiety. Zalicza się do nich znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe.
Znieczulenie zewnątrzoponowe
Znieczulenie zewnątrzoponowe to tzw. blokada centralna, w której stosuje się leki czasowo przerywające przewodnictwo nerwowe. Oznacza to, że ciężarna jest przytomna i w pełni świadoma, jednak nie czuje bólu poniżej miejsca, w okolicę którego został podany lek.
Znieczulenie podaje się do przestrzeni zewnątrzoponowej kanału kręgowego przez cienki cewnik. Nakłucie można wykonać w każdym miejscu kręgosłupa, jednak najczęściej jest to okolica lędźwiowa. Jego zaletami są krótki i szybki czas działania oraz możliwość indywidualnego dopasowania dawki środka znieczulającego. Tego typu znieczulenie do porodu jest całkowicie bezpieczne dla ciężarnej i płodu.
Znieczulenie podpajęczynówkowe
Znieczulenie podpajęczynówkowe wymaga podania leku bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego. W tym celu konieczne jest wykonanie wkłucia do przestrzeni podpajęczynówkowej, w której znajduje się rdzeń kręgowy. Igłę wprowadza się między 3 i 4 kręg lędźwiowy. Tego rodzaju znieczulenie wybiera się do cesarskiego cięcia.
Znieczulenie podpajęczynówkowe charakteryzuje się szybkim i krótkim czasem działania. W jego trakcie kobieta jest cały czas świadoma i przytomna, jednak nie czuje absolutnie nic od pasa w dół.
Znieczulenie miejscowe krocza
Znieczulenie miejscowe krocza, a dokładnie znieczulenie nerwu sromowego polega na podaniu zastrzyku ze środkiem znieczulającym w okolicę sromu. Stosuje się je głównie podczas nacinania krocza, ponieważ to znieczulenie do porodu nie łagodzi dolegliwości bólowych związanych ze skurczami macicy.
Polecamy: Połóg bez bólu. Jak przyśpieszyć gojenie się rany i szybko wrócić do formy?
Gaz rozweselający
Gaz rozweselający to mieszanina podtlenku azotu i tlenu, która jest podawana ciężarnej przez specjalną maseczkę do oddychania. Ma on działanie uspokajające i relaksujące. Gaz nie wpływa w żaden sposób na przebieg akcji porodowej.
Znieczulenie do porodu aparatem TENS
Aparat TENS to jedna z nowszych metod znieczulenia do porodu. Na skórę pleców kobiety przyklejane są specjalne elektrody, które emitują impulsy, dzięki którym dolegliwości bólowe są osłabione, jednak nie znikają całkowicie. Aparat TENS nie jest dostępny w każdej placówce medycznej.
Znieczulenie ogólne
Znieczulenie ogólne to rodzaj znieczulenia, w którym całkowicie zniesione zostaje odczuwanie bólu, świadomości i odruchów obronnych. Oznacza to, że ciężarna śpi i jest zaintubowana. Znieczulenie ogólne działa natychmiast, dlatego stosuje się je zawsze wtedy, gdy pojawiają się komplikacje wymuszające szybkie wydobycie dziecka z macicy.
Niefarmakologiczne znieczulenie do porodu
Podczas porodu można wykorzystać niefarmakologiczne sposoby znieczulenia. Są to przede wszystkim metody relaksacyjne, które pozytywnie wpływają na samopoczucie kobiety, rozluźniają mięśnie i pobudzają wydzielanie endorfin.
Niefarmakologiczne znieczulenie do porodu to:
- wolne i głębokie oddychanie przeponą w przerwach między skurczami,
- ciepła kąpiel lub poród w wodzie,
- ciepłe lub zimne okłady na mięśnie, które są najbardziej napięte,
- masaż pleców,
- wygodna pozycja do porodu.
Polecamy: Idziesz rodzić? Weź grzebień – nawet nie wiesz, jak bardzo może pomóc podczas porodu
