Ciąża – okres, w którym z połączonych gamet męskich i żeńskich rozwija się organizm zdolny do samodzielnego przeżycia. Jest to czas, który trwa od pierwszego dnia ostatniej miesiączki do momentu porodu, czyli wydania dziecka na świat. O ciąży świadczy podwyższony poziom hormonu beta-hCG, który wykrywa domowy test ciążowy lub badanie laboratoryjne krwi.
Czym jest ciąża?
Ciąża jest to stan organizmu kobiety, w czasie którego w jej macicy rozwija się zarodek, a następnie płód. Wiąże się to z intensywnymi i dynamicznymi zmianami w ciele kobiety, które obejmują poszczególne układy i narządy – zwłaszcza hormonalny i rozrodczy. Ich celem jest przygotowanie do porodu, czyli wydania dziecka na świat, a tym samym zakończenia ciąży.
Ciąża rozpoczyna się w momencie zapłodnienia, czyli połączenia gamety żeńskiej (jajeczka) z plemnikiem. Powstała komórka wędruje od jajowodu do macicy, przechodząc liczne podziały, a następnie zagnieżdża się w śluzówce macicy, gdzie już pozostaje do końca ciąży. Do zapłodnienia dochodzi w dniu owulacji, która ma miejsce najczęściej między 10. a 18. dniem cyklu menstruacyjnego.
Ile trwa ciąża?
Prawidłowo ciąża trwa 280 dni, czyli 40 tygodni i 9 miesięcy kalendarzowych (10 miesięcy księżycowych). Jest to czas, który liczy się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Odstępstwem od normy nie jest także, jeżeli dziecko przyjdzie na świat 14 dni wcześniej lub później. Termin porodu określa się przy pomocy reguły Naegelego lub na podstawie rozwoju płodu obserwowanego w badaniu ultrasonograficznym (USG). Na pierwszej metodzie opiera się kalkulator ciąży.
Jednak na to ile trwa ciąża ma wpływ wiele czynników. Może zdarzyć się, że mimo upływu 42. tygodnia dziecko nadal nie pojawiło się na świecie. Taką ciążę określa się jako przeterminowaną. Kobieta powinna zostać wówczas pod ścisłą kontrolą lekarską, ponieważ istnieje ryzyko niewydolności maciczno-łożyskowej i zwiększonej umieralności okołoporodowej. Często dochodzi także do porodu przedwczesnego (między 22. a 37. tygodniem ciąży). Takiego noworodka określa się mianem wcześniaka.
Dowiedz się: Ile trwa ciąża – ile tygodni ma?
Od kiedy liczy się początek ciąży?
Wiele przyszłych mam nie do końca wie od kiedy liczy się początek ciąży. Biologicznie trwa ona od momentu zapłodnienia i kończy się wraz z wydaniem dziecka na świat. Jednak ze względu na możliwości diagnostyczne i dla uproszczenia lekarze ginekolodzy obliczają wiek ciąży zgodnie z regułą Naegelego.
Początek ciąży liczy się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Dzieje się tak z dwóch powodów:
- Dokładne określenie dnia, w którym doszło do zapłodnienia jest w większości przypadków niemożliwe, dlatego umownie przyjmuje się tę datę.
- Miesiączka jest początkiem nowego cyklu menstruacyjnego. Już w tym momencie w organizmie kobiety zachodzą procesy, które przygotowują ją do ewentualnego zapłodnienia. To właśnie wtedy dojrzewa komórka jajowa zdolna do połączenia się z plemnikiem.
Aby określić wiek oraz początek ciąży konieczna jest znajomość daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki oraz długości cyklu miesiączkowego.
Polecamy: Kalendarz ciąży: Od poczęcia do porodu – 9 miesięcy tydzień po tygodniu.
Jakie są pierwsze objawy ciąży?
Pierwsze objawy ciąży pojawiają się kilka dni po zapłodnieniu, czyli w 3. – 4. tygodniu ciąży. Są one związane z nagłą zmianą stężenia niektórych hormonów, głównie estrogenów, progesteronu oraz gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG). Jednak to, kiedy rzeczywiście wystąpią pierwsze oznaki ciąży zależy indywidualnie od każdej kobiety. Zdecydowanie wcześniej rozpoznają je te panie, które obserwują swój organizm lub zostaną mamami po raz kolejny.
Najczęściej występujące objawy ciąży to:
- zatrzymanie miesiączki,
- nagłe zmiany nastroju,
- obrzmienie i tkliwość piersi,
- zatrzymanie wody w organizmie,
- brak energii, zmęczenie i nadmierna senność,
- mdłości i wymioty,
- wrażliwość na zapachy,
- niechęć do niektórych pokarmów,
- częstsze oddawanie moczu,
- krwawienie implantacyjne.
Kobiety, które dokonywały codziennych pomiarów temperatury i obserwacji śluzu mogą zauważyć u siebie wzrost temperatury ciała oraz zmianę charakteru wydzieliny z pochwy. Jest ona bardzo obfita i ma biało-kremową barwę.
Jak rozpoznać ciążę?
Ciążę można rozpoznać wykonując test ciążowy. Jest to proste badanie, które każda kobieta może przeprowadzić samodzielnie w domu. Dzięki niemu można odnotować wzrost stężenia gonadotropiny kosmówkowej – hormonu, który pojawia się w momencie zapłodnienia. Badanym materiałem jest poranna próbka moczu. Kiedy zrobić test ciążowy? Najbardziej wiarygodny wynik wyjdzie, kiedy zostanie on wykonany w dniu spodziewanej miesiączki.
Poziom stężenia gonadotropiny kosmówkowej można także określić podczas badania krwi. Jest to najbardziej wiarygodny wynik. Test przeprowadzany jest w laboratorium. Polega on na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Można wykonać go o każdej porze dnia i nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. Badanie beta-hCG jest odpłatne. Koszt nie powinien przekraczać 30 zł.
Ciąża: jak się do niej przygotować?
Kobieta, która planuje zostać mamą powinna odpowiednio przygotować się do ciąży, aby przebiegła ona prawidłowo. Zmiany stylu życia należy wprowadzić na kilka miesięcy przed rozpoczęciem starań o dziecko – specjaliści informują, że najlepiej zrobić to już pół roku wcześniej.
Przygotowania do ciąży obejmują:
- wykonanie badań laboratoryjnych krwi,
- zrezygnowanie z używek,
- zmianę sposobu odżywiania (dieta powinna być zdrowa i zbilansowana),
- unormowanie masy ciała,
- zadbanie o kondycję fizyczną,
- kontrolę stanu jamy ustnej i leczenie stomatologiczne,
- suplementację kwasu foliowego,
- uregulowanie trybu życia i unikanie sytuacji stresowych.
Kobiety, które chorują przewlekle powinny poinformować lekarza prowadzącego o chęci zajścia w ciążę. Wówczas może okazać się konieczna zmiana sposobu leczenia.
Polecamy: Ciąża po 35 r.ż – wszystko, co powinnaś wiedzieć.
Jak zajść w ciążę?
Kiedy mężczyzna i kobieta są już przygotowani do rozpoczęcia starań o dziecko, pojawia się zasadnicze pytanie – jak zajść w ciążę? Pierwszym krokiem jest odstawienie antykoncepcji i odbywanie regularnych stosunków seksualnych. Jednak do zapłodnienia może dojść tylko i wyłącznie podczas dni płodnych, które rozpoczynają się na kilka dób przed owulacją. W ich obliczeniu pomoże kalkulator dni płodnych.
Aby wiedzieć, jak zajść w ciążę, kobieta powinna także poznać swój organizm i cykl menstruacyjny. Jednym ze sposobów jest obserwacja śluzu szyjkowego i codzienne pomiary temperatury ciała. Na podstawie tych dwóch parametrów możliwe jest dokładne określenie dnia owulacji. Jednak określenie dni płodnych tym sposobem wymaga czasu – zaleca się minimum roczną obserwację.
Innym sposobem na określenie dni płodnych, czyli najlepszego momentu na staranie się o dziecko, są testy owulacyjne. Umożliwiają one wykrycie nagłego wzrostu hormonu LH w moczu. Są one dostępne w aptece lub drogerii bez recepty i przypominają test ciążowy.
Polecamy: Jak zajść w ciążę. 8 błędów, które popełniają pary starające się o dziecko.
