Ból ucha spowodowany zapaleniem ucha środkowego dotyka nawet 75% dzieci do 5. roku życia. Jednak objawy bólowe w okolicy ucha lub w środku ucha niekoniecznie muszą być spowodowane chorobą toczącą narząd słuchu. Nierzadko przyczyny leżą zupełnie gdzie indziej. Co może oznaczać ból ucha u dziecka? Jakie objawy powinny zaniepokoić?
Mamusiu, Tatusiu, boli mnie ucho
Ból ucha stanowi dość powszechną dolegliwość wieku dziecięcego. Jedna z chorób, które zwiastuje ból ucha – zapalenie ucha środkowego – statystycznie dotyka 75% dzieci do 5. roku życia, a najczęściej chorują maluchy do 2. roku życia.
Słysząc od dziecka – „boli mnie ucho”, rodzic zazwyczaj jest mocno zaniepokojony, gdyż mało które małe dziecko jest w stanie rzetelnie określić dokładne miejsce i skalę bólu – a ból ucha nie musi wcale oznaczać, że mamy do czynienie z chorobą typowo tej części ciała, czyli najczęściej zapaleniem ucha środkowego i zapaleniem ucha zewnętrznego.
CZY WIESZ, ŻE… Ucho wewnętrzne nie jest unerwione czuciowo, a więc dolegliwości z nim związane nie będą powodować bólu.
Jakie mogą być powody bólu ucha u dziecka? Oto najczęstsze przyczyny.
Otalgia pierwotna – ból związany z chorobami ucha
Otalgią pierwotną określa się ból ucha spowodowany toczącymi ucho chorobami. Zazwyczaj ból ma charakter ostry, silny, narastający, zlokalizowany w uchu, a wraz z wygaszaniem choroby – ból maleje.
Od czego boli ucho w przypadku otalgii pierwotnej? Przyczyny bólu ucha związane z chorobami ucha:
- ostre zapalenie ucha środkowego
- ostre pęcherzowo-krwotoczne zapalenie ucha środkowego,
- zaostrzenie przewlekłych procesów zapalnych uszu,
- uraz ciśnieniowy ucha,
- samoistne pęknięcie błony bębenkowej,
- urazy mechaniczne, oparzenia, odmrożenia,
- czopy woskowinowe,
- zapalenie bakteryjne przewodu słuchu zewnętrznego,
- powikłania po ospie wietrznej i półpaścu usznym,
- zapalenie ochrzęstnej małżowiny usznej,
- krwiaki i ropnie pourazowe małżowiny usznej,
- zaawansowane procesy nowotworowe.
Wśród powyższych zdecydowanie dominuje ostre zapalenie ucha środkowego. Stanowi najpowszechniejszą dolegliwość związaną z bólem ucha. Ten stan zapalny rozwija się nagle i towarzyszy mu obecność wydzieliny ropnej. Jest konsekwencją wirusowych lub bakteryjnych infekcji górnych dróg oddechowych. Rzadszą przyczyną może być zaburzenia czynności trąbki słuchowej.
Badanie otoskopowe (badanie wziernikowe ucha) – to podstawowa diagnostyka w przypadku bólu ucha, urazów lub obecności ciała obcego. Pozwala lekarzowi bardzo dokładnie obejrzeć przewód słuchowy zewnętrzny oraz ucho środkowe.
Zapalenie ucha może mieć charakter ostry lub przewlekły. Mówi się także o zapaleniu wysiękowym (gdy gromadzi się płyn) oraz śluzowym (gdy płyn ma konsystencję śluzu). Najczęściej towarzyszy mu kłujący ból, gorączka, problemy ze snem, wydzielina wypływająca z ucha.
Przeczytaj także: Krótkie wędzidełko podjęzykowe – rozpoznanie, konsekwencje, leczenie
Otalgia wtórna – gdy ból ucha to wypadkowa innej choroby
Otalgia wtórna czyli ból ucha, który jest konsekwencją chorób niezwiązanych bezpośrednio z narządami słuchu. Ten rodzaj bólu jest mniej skupiony w jednym miejscu, a bardziej promieniujący, wolniej narasta i powraca.
Przyczyny bólu ucha niezwiązane z narządem słuchu:
- ostre stany zapalne migdałków oraz powikłania w postaci ropnia okołomigdałkowego,
- urazy okolic krtani,
- stany zapalne spowodowane refluksem przełykowo-krtaniowym,
- choroby stawu skroniowo-żuchwowego,
- zapalenie ślinianek,
- stany zapalne zębów,
- zapalenie dna jamy ustnej,
- stany nowotworowe nosowo-gardłowe.
Najpowszechniej występującą przyczyną bólu ucha u dzieci, która jest niezależna od samego ucha są stany zapalne migdałków.
PAMIĘTAJ! W przypadku bólu ucha związanego z chorobą toczącą inną część ciała zazwyczaj wcześniej lub równolegle pojawiają się inne objawy.
Co powinno niepokoić? Jak reagować?
W przypadku małych dzieci trudno jest obiektywnie ustalić poziom bólu, a czasem nawet jego dokładną lokalizację. Dlatego zadaniem rodzica jest dokładne obejrzenie ucha, szczególnie pod kątem ewentualnej wydzieliny ropnej lub obecności ciała obcego. Należy zwrócić uwagę, czy występują poboczne dolegliwości, zlokalizowane w innych częściach ciała.
Jeśli oprócz bólu ucha, rodzic nie dostrzeże innych objawów, należy podać dziecku środek przeciwbólowy w dawce adekwatnej do wieku i wagi. Równolegle konieczna jest baczna obserwacja dziecka.
Jeśli ból nie ustępuje lub pojawi się któryś z poniższych objawów należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który w razie konieczności zleci szczegółowe badania i/lub skieruje do laryngologa.
Objawy niepokojące:
- wszelkie nacieki
- ropnie
- deformacje i asymetrie
- brak pełnego zakresu ruchu języka, otwierania ust, gardła,
- zaburzenia barwy głosu,
- chrypka,
- napuchnięte węzły chłonne,
- nudności, wymioty.
Źródło:
https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/20416
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031393914000079
https://www.mp.pl/pacjent/objawy/74807,bol-ucha-u-dziecka
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2084530812700035
https://otolaryngolodzy24.pl/blog/zapalenie-ucha-srodkowego
POLECAMY TAKŻE:
Trzydniówka u dzieci – choroba, której doświadcza niemal każde dziecko
Dodaj komentarz