Ciąża z jednym jajnikiem. Czy jest szansa?

Decyzja o usunięciu jajnika może zapaść z różnych przyczyn, np.  na skutek przebytego nowotworu, torbieli na jajniku czy zaawansowanej endometriozy. Dla kobiet to traumatyczne przeżycie. Na szczęście, jak przekonują lekarze, w takim przypadku nie warto rezygnować z myśli o macierzyństwie.

Decyzja o usunięciu jajnika to zwykle dla kobiety duży cios. Szczególnie, jeśli jeszcze nie ma dzieci, zastanawia się, czy będzie miała szansę na ciąże. Choć posiadając jeden jajnik, płodność kobiety zostaje ograniczona, to wiele pań szczęśliwie zostaje mamą.

Przyczyny usunięcia jajnika

Dlaczego niektóre panie muszą mieć usunięty jajnik? Jak wyjaśnia dr Arkadiusz Adamczyk ginekolog-położnik, specjalista ds. leczenia niepłodności z Kliniki Bocian, zazwyczaj do takiej sytuacji dochodzi z powodu pojawiających się schorzeń czy rozwijających się nieprawidłowości w organizmie.

– Na pewno bezwzględnym wskazaniem do usunięcia jajnika są pojawiające się w nim zmiany podejrzane nowotworowo, należy wtedy usunąć jajnik w całości. Do częściowej, na szczęście rzadziej do całkowitej, resekcji gonady dochodzi w przypadku występowania torbieli jajnika, tu postępowanie medyczne w dużej mierze zależy od wielkości zmiany. Czasem usunięcie jajnika jest związane również z zaawansowaną endometriozą oraz pojawiającymi się stanami zapalnymi – wyjaśnia specjalista.  

Odpowiedzialny za produkcję hormonów

Anatomicznie kobieta posiada dwa jajniki znajdujące się w jamie otrzewnej kobiety, na tylnej powierzchni więzadeł szerokich macicy. Mimo że wielkością przypominają migdał, to pełnią bardzo ważne funkcje w organizmie kobiety. Odpowiadają za produkcję hormonów – estrogenów, progesteronu, androgenów oraz relaksyny – oraz za produkcję komórek rozrodczych. Dzięki wyprodukowanym komórkom rozrodczym kobieta może zajść w ciążę. Na szczęście, jako że jajniki są narządem parzystym, gdy jeden zostanie usunięty, drugi nadal funkcjonuje.

– Jeżeli jeden jajnik jest zdrowy, nadal wytwarza komórki jajowe zdolne do zapłodnienia, jak również wydziela niezbędne dla organizmu hormony – tłumaczy dr Adamczyk.

Ciąża z jednym jajnikiem

Jak wyjaśnia doktor, ciąża z jednym jajnikiem jest jak najbardziej możliwa. – Pod uwagę trzeba natomiast brać, jakie były wskazania do usunięcia gonady. Jeżeli na przykład powodem była choroba nowotworowa, wówczas leczenie onkologiczne mogło uszkodzić drugi jajnik. W takim przypadku przed rozpoczęciem chemioterapii warto rozważyć zabezpieczenie płodności w postaci zamrożenia komórek jajowych, o ile oczywiście jest taka możliwość.

Po usunięciu jajnika mogą pojawiać się nieregularne miesiączki, cykle bezowulacyjne, ale takie sytuacje również zdarzają się, gdy kobieta ma oba jajniki. Zazwyczaj w cyklach miesięcznych uwolnienie komórki jajowej następuje naprzemiennie, raz z jednego jajnika, raz z drugiego. Jednak nie jest to regułą. Może się zatem zdarzać, że owulacja będzie następowała z jednego jajnika w kilku, następujących po sobie cyklach. Tak też może się dziać, gdy pacjentka ma pozostawiony tylko jeden jajnik – mówi specjalista.

Naturalne starania o ciążę

Doktor przekonuje, że jeżeli jeden jajnik działa prawidłowo,  a kobieta czuje się zdrowa, to może naturalnie starać się o ciążę i nie musi pozostawać wówczas pod specjalną opieką lekarza. – Istotna jest tutaj przyczyna usunięcia gonady. W przypadku, gdy kobieta cierpi na przykład na endometriozę lub jest po leczeniu onkologicznym, pomoc specjalisty zajmującego się leczeniem niepłodności może okazać się niezbędna – wyjaśnia dr Adamczyk. Jak dodaje, ciąża u kobiety z jednym jajnikiem, czy z dwoma, jest prowadzona tak samo. Ważny jest ogólny stan zdrowia pacjentki.

Kiedy wskazanie do in vitro?

Niekiedy brak jednego jajnika może być wskazaniem do zapłodnienia pozaustrojowego. Dzieje się tak, kiedy istnieją problemy z uzyskaniem komórki jajowej. – Dotyczy to zwłaszcza pacjentek z endometriozą. Także są sytuacje, że jajnik jest zdrowy, ale jajowód jest niedrożny. W takim przypadku również do rozważenia pozostają metody wspomaganego rozrodu – mówi dr Adamczyk.

Co ważne, brak obu jajników nie przekreśla szans kobiety na ciążę. – Do rozważenia pozostaje chociażby in vitro z komórką jajową dawczyni, czy też adopcja zarodka. Co więcej, jeżeli kobieta w przeszłości zabezpieczyła swoją płodność, ma zamrożone komórki jajowe, mogą one być wykorzystane do zapłodnienia pozaustrojowego i mimo braku jajników, kobieta ma szansę uzyskać ciążę z własnych oocytów – mówi.  

Podobnie dzieje się w przypadku niewydolności jajników, czyli w przypadku zaburzenia gonad pod względem ich funkcji rozrodczych i hormonalnych.

– Przedwczesne wygasanie czynności jajników obserwowane jest  nawet u kobiet około 20. roku życia. W takich sytuacjach dochodzi do zaniku, a nawet braku miesiączki, a tym samym owulacji. Oba jajniki przestają wówczas działać prawidłowo, pojawia się problem niepłodności. Leczenie kobiet marzących o ciąży jest w takim przypadku dosyć trudne, niejednokrotnie pozostaje tylko opcja in vitro z dawstwem gamet – mówi.

konsultacja merytoryczna: dr Arkadiusz Adamczyk, specjalista ginekolog-położnik w Klinice Bocian w Katowicach.  Z powodzeniem zajmuje się diagnostyką i leczeniem niepłodności oraz prowadzeniem ciąż. 

Tekst: Agata Panas

POLECAMY TAKŻE: Dzięki in vitro zostaniesz mamą. Krok po kroku do upragnionej ciąży

Dzięki in vitro zostaniesz mamą. Krok po kroku do upragnionej ciąży

Redakcja Płodność.pl