Dla kobiety, która marzy o tym, aby zostać mamą, usłyszenie diagnozy endometrioza jest jak koniec świata. Mimo że o tej chorobie nie wiemy jeszcze wszystkiego, z całą pewnością możemy stwierdzić, iż nie przekreśla ona całkowicie szansy na ciążę. Dzięki współczesnej medycynie rozrodu, a także wcześnie rozpoczętemu leczeniu, kobiety z endometriozą mogą usłyszeć słowo „mama”.

Jak endometrioza wpływa na płodność?

Obecnie wiadomo, że endometrioza wpływa na obniżenie płodności i może powodować niepłodność. Skutkiem tego są trudności z zajściem w ciążę, a także przedłużone starania. Część kobiet zmaga się także z poronieniami lub ciążami pozamacicznymi. Szacuje się, że problemy te dotyczą aż 96% pacjentek.

Zaburzenia płodności przy endometriozie mogą mieć różne mechanizmy. U części kobiet dochodzi do zaburzeń gospodarki hormonalnej. Chodzi przede wszystkim o hormony, które są wydzielane przez jajniki – estrogeny, progesteron i androgeny, ale także AMH, LH i FSH. Ich nieprawidłowy poziom powoduje, że zaburzony zostaje cykl menstruacyjny, nie dochodzi do owulacji, a także utrudnione jest zagnieżdżenie się jaja płodowego w macicy.

Endometrioza prowadzi również do obniżenia jakości komórki jajowej. Jajeczka mogą mieć mniejszą ilość mitochondriów, cieńszą lub grubszą osłonkę, a także ciemną cytoplazmę oraz zaburzenia w budowie wrzeciona podziałowego oocytów. Takie nieprawidłowości stwierdza się przede wszystkim u kobiet z zaawansowaną postacią endometriozy (III lub IV stopień). W przebiegu choroby dochodzi też do obniżenia rezerwy jajnikowej na skutek torbieli endometrialnych.

W wielu przypadkach za obniżenie płodności u kobiet z endometriozą odpowiadają zaburzenia ze strony jajowodów. Głównie są to zrosty, które powodują ich niedrożność. Często dochodzi również do upośledzenia funkcji rzęsek wyścielających ten narząd. W efekcie niemożliwy jest transport komórki jajowej (zapłodnionej lub nie) lub przemieszczanie się plemników.

Polecamy: Drożność jajowodów jest koniecznym czynnikiem do zapłodnienia. Jak ją zbadać?

Istnieje jeszcze inna przyczyna trudności z zajściem w ciążę u kobiet z endometriozą. Jest to ból, który skutecznie zniechęca do współżycia. Objaw ten może pojawić się podczas owulacji, w trakcie lub po stosunku, a także przy wykonywaniu zwykłych codziennych czynności. Bardzo często endometrioza powoduje uczucie przemęczenia, pogorszenie samopoczucia i stany depresyjne, które również nie sprzyjają prokreacji.

Czy endometrioza przekreśla szansę na dziecko?

Endometrioza nie przekreśla szansy na dziecko. Współczesne możliwości medycyny rozrodu sprawiają, że leczenie, które rozpoczęło się odpowiednio wcześnie, skutkuje uzyskaniem i donoszeniem ciąży. Ważna jest jednak współpraca z lekarzem i nie odkładanie decyzji o rodzicielstwie na później – decydującym czynnikiem w powodzeniu starań jest wiek kobiety oraz stopień zaawansowania choroby (a endometrioza to schorzenie przewlekłe i postępujące).

Warto pamiętać, że endometrioza nie przekreśla także szansy na zajście w ciążę w sposób naturalny (bez pomocy medycznej). Może być to jednak trudniejsze i nie udaje się w każdym przypadku. Przy długotrwałych bezskutecznych staraniach nie należy zwlekać z wizytą w klinice leczenia niepłodności. Około 11% pacjentek to właśnie kobiety z endometriozą.

Jak zajść w ciążę z endometriozą?

Zajście w ciążę z endometriozą jest możliwe, gdy zostanie wprowadzone odpowiednie leczenie. Zwykle przebiega ono dwutorowo – łagodzone są objawy choroby oraz podejmowanie są kroki mające na celu uzyskanie potomstwa. Do każdego przypadku lekarze podchodzą indywidualnie.

Kobietom z endometriozą poleca się skorzystanie z metod wspomaganego rozrodu, czyli zapłodnienia in vitro. Jego skuteczność utrzymuje się na poziomie wyższym, niż 40%. Procedura może być poprzedzona zabiegiem chirurgicznym oraz stymulacją jajeczkowania. Komórki jajowe pobrane do zapłodnienia są dokładnie badane i oceniane. Gdy ich stan jest zły, możliwe jest skorzystanie z programu adopcji komórek jajowych i/lub nasienia (gdy dodatkowo występują zaburzenia płodności po stronie partnera).

Warto też (wspólnie z partnerem) dbać o swój ogólny stan zdrowia – rozpocząć aktywność fizyczną, zmienić dietę na zdrowszą, zadbać o stan jamy ustnej. Kluczowe jest psychiczne podejście do choroby i chęci zostania rodzicami. Zmiana myślenia jest trudna, ale stres nie sprzyja płodności. W razie potrzeby i utraty nadziei warto skorzystać z pomocy psychologicznej.