Hiperandrogenizm i PCOS: Jak sobie radzić ze skórną manifestacją nadmiaru androgenów?
Androgeny to ważne hormony występujące w dużych ilościach u mężczyzn – odpowiadają m.in. na spermatogenezę i męskie cechy płciowe. U kobiet w niewielkich ilościach wpływają na procesy metaboliczne, funkcje seksualne i nastrój. Niestety nadmiar androgenów – zjawisko typowe dla PCOS – objawia się nie tylko niepłodnością, ale też nadmiernym owłosieniem, trądzikiem i innymi problemami, które silnie wpływają na samoocenę kobiety.
O tym, jak radzić sobie z hiperandrogenizmem, czyli nadmiarem androgenów, rozmawiamy z prof. dr hab. n. med. Beatą Banaszewską – ginekologiem-położnikiem, specjalistką endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości.
Jak leczy się nadmiar androgenów?
Jednym z objawów hiperandrogenizmu jest hirsutyzm, czyli występujące u kobiety typowo męskie owłosienie. Ta kłopotliwa przypadłość najczęściej daje o sobie znać już w okresie nastoletnim. Tym szybciej rozpoczniemy leczenie nadmiaru androgenów, tym lepsze efekty uzyskamy.
Zgodnie z rekomendacjami ESHRE z 2018 r., najskuteczniejszą formą leczenia hiperandrogenizmu u dorosłych kobiet z PCOS oraz nastolatek z ryzykiem jego wystąpienia jest dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna.
PCOS zaczyna się w okresie dojrzewania. Jeśli u 15-16-letniej dziewczyny doprowadzimy do sytuacji, w której hirsutyzm wymknął się spod kontroli, to będziemy przez całe życie z tym walczyć. Dlatego musimy obalać pewne mity. Kiedyś, gdy chcieliśmy zapisać nastolatce tabletkę antykoncepcyjną po to, by nie miała androgenizmu i nie opanował jej hirsutyzm, to pojawiał się opór. Opór od matki, babci i innych osób przed zastosowaniem u tak młodej dziewczyny tabletki antykoncepcyjnej. Nie w celu zapobiegania ciąży, ale leczenia hiperandrogenizmu. Podkreślam – jest to leczenie pierwszego rzutu – mówi profesor Beata Banaszewska.
Jak radzić sobie z hirsutyzmem?
Leczenie hiperandrogenizmu odgrywa bardzo ważną rolę w niwelowaniu uciążliwych objawów. Jednak w walce z nadmiernym owłosieniem nie obędzie się bez usuwania włosków. Stosuje się w tym celu różne metody – depilację, epilację, terapię fotoepilacyjną, ale też klasyczne golenie. Każda z nich ma swoje mocne i słabe strony.
Po goleniu występują różne powikłania, np. zapalenia mieszków włosowych. Jeżeli używamy maszynki do golenia, to najczęściej robimy to w łazience, pod prysznicem, gdzie jest wilgotno. Nawet gdy wydaje nam się, że umyjemy tę maszynkę, wypłuczemy, ale zostawiamy ją w tym wilgotnym środowisku, to można sobie wyobrazić, co tam jest następnego dnia. A następnego dnia tę samą maszynkę znowu używamy. Nie ma się co dziwić, że pojawia się zapalenie mieszków włosowych. Pamiętajcie – albo używamy jednorazówek, albo maszynkę dokładnie płuczemy, dokładnie suszymy i zamykamy, a nie zostawiamy gdzieś na wannie – wyjaśnia profesor Banaszewska.
Czy androgeny należy badać w konkretnym dniu cyklu?
Diagnoza hiperandrogenizmu wymaga przeprowadzenia konkretnych badań. Uzyskany wynik pozwala na wdrożenie skutecznego leczenia.
Nie musimy badać androgenów w konkretnym dniu cyklu. W konkretnym dniu badamy np. prolaktynę, progesteron, LH, FSH itp. Androgeny są bardzo podobne w całym cyklu. Badamy całkowity testosteron, do tego oznaczamy białko SHBG. Jeżeli całkowity testosteron jest powyżej normy, to mamy androgenizm – tłumaczy profesor Beata Banaszewska.
POLECAMY TAKŻE: Dlaczego tak trudno zajść w ciążę, mając PCOS oraz POR
Dodaj komentarz