Jak dbać o pupę niemowlaka – czy smarować, a jeśli tak, to czym?

Świeżo upieczeni rodzice mają wiele dylematów, bo wszystkiego muszą się uczyć od podstaw. Za kilka miesięcy przewijanie dziecka to będzie tak mechaniczna czynność jak mycie zębów – nikt się nie zastanawia, jak to robić, tylko to robi. Ale gdy maluszek przychodzi na świat, rodzice zastanawiają się, jak przewijać, jak często, czym smarować pupę dziecka, co robić, jak pojawią się krostki i zaczerwienienia. Te wątpliwości są zupełnie normalne.

Pupa noworodka, jak zresztą całe jego małe ciało, ma dwa razy cieńszą skórę niż u dorosłego. W związku z tym łatwo o podrażnienia i zmiany skórne. Z wiekiem skóra stanie się grubsza, bardziej sprężysta i mniej wrażliwa na czynniki zewnętrzne, ale w pierwszym miesiącach trzeba o nią wyjątkowo dbać.

Podstawowe zasady higieny pupy niemowlaka

Najważniejsza rzecz, czyli wybór pieluch i ich zmiana. Obecnie – mimo dostępu do nowoczesnych rozwiązań – wraca się do używania pieluch wielorazowych, które są przyjaźniejsze dla portfela rodzica, ekologii i pupy dziecka. Pomagają przy tym ciekawe propozycje producentów, np. specjalne ochraniacze na pieluchy tetrowe, które nie wymagają misternego upinania pieluchy. Ochraniacze w modnych wzorach i wielu rozmiarach ułatwiają korzystanie z pieluch wielorazowych.

Sprawdź: Doświadczona położna zdradza najlepszy sposób na kolkę. 

Na rynku jest też ogromny wybór pieluch jednorazowych – jest więc w czym wybierać, jeśli okaże się, że konkretna marka uczula maluszka, a tak się czasem zdarza.

• W przypadku pieluch wielorazowych należy zmienić pieluchę po każdym oddaniu moczu lub kału przez dziecko.
• Pieluchy jednorazowe zmieniamy co ok. 3 godziny oraz po każdej kupie maluszka.
• W upały pieluchę zmieniamy częściej – bakterie świetnie się rozwijają w wilgotnym i ciepłym środowisku. Wtedy najłatwiej o podrażnienia pupy, odparzenia a nawet pieluszkowe zapalenie skóry.
• Często wietrzymy pupę malucha – w domu zdejmujmy pieluchę i pozwólmy dziecku pobyć z gołą pupą. Warto podłożyć matę wodoodporną w razie nieprzewidzianego wypadku. Szczególnie w upały warto jak najczęściej zostawiać maluszka bez pieluchy.
• Zmieniając pieluszkę, myjemy dziecko wodą z mydłem lub używamy tzw. „mokrych chusteczek”, czyli chusteczek nawilżanych dla dzieci. Myjąc, zawsze pamiętamy o kierunku: od góry do dołu, czyli od brzuszka dziecka w kierunku pupy. Taki kierunek sprawi, że nie przeniesiemy bakterii z kału i odbytu do cewki moczowej i pochwy u dziewczynek.
• Pielęgnując dziewczynkę pamiętajmy o dokładnym oczyszczeniu warg sromowych, w których lubią gromadzić się resztki kupy i kremu. U chłopców należy dokładnie wymyć także miejsce pod moszną.

Jakich kosmetyków używać do pupy dziecka?

Półki w drogeriach aż uginają się od kosmetyków dla dzieci i rodzice często zaopatrują się w nadmiar środków. Tymczasem w przypadku kosmetyków dla maluszka obowiązuje zasada, że im mniej, tym lepiej. Skóra dziecka nie jest jeszcze rozwinięta i samoistnie się natłuszcza, więc nie potrzebuje np. codziennego nawilżania balsamami i oliwkami. Dla noworodka nie musimy kupować osobnego szamponu do włosów, płynu do kąpieli, płynu do ciała – jeszcze przyjdzie czas na uzupełnienie kosmetyczki dziecka.

Jeśli chodzi o pielęgnację pupy, to przede wszystkim należy ją myć ciepłą wodą (nie musi być przegotowana) oraz mydłem dla dziecka. Część rodziców rezygnuje z używania chusteczek głównie na początku, gdy pupa jest jeszcze szczególnie wrażliwa, a skóra się rozwija. Jeśli maluch nie wykazuje reakcji uczuleniowych można korzystać z chusteczek nawilżanych.

Po każdym przewinięciu dziecka, dobrze jest posmarować pupę środkiem nawilżającym – kremem z dodatkiem alantoiny lub pantenolu. Warto na początku zaopatrywać się w kremy w mniejszych opakowaniach, aby przetestować, który najlepiej służy maluszkowi. Można też stosować zasypkę do pupy.

Jeśli pojawią się zaczerwienienia, krostki, podrażnienia skóry, należy użyć silniejszego kremu przeciw odparzeniom, który będzie zawierał cynk.

Kremu na odparzenia nie należy stosować długo, gdyż mocno wysusza skórę dziecka. Powinno się go używać tylko wtedy, gdy nastąpi problem, nigdy profilaktycznie.

Wybierając kosmetyki, czytajmy uważnie ich skład. Tu obowiązuje taka zasada, jak przy etykietach na produktach spożywczych. Im krótszy skład, tym lepszy. Warto sprawdzać testy kremów, które są udostępniane w internecie – wiele niezależnych serwisów internetowych udostępnia składy produktów i tłumaczy skomplikowane, łacińskie nazwy składników kosmetyków. Warto tu polecić choćby serwis Czytaj Skład lub niezależną blogującą mamę-chemika, która przetestowała dziesiątki  kosmetyków, w tym także dla dzieci Srokao.

Sprawdź: Jak pielęgnować pępek dziecka – czy znasz najważniejszą zasadę?

Kupując kosmetyki, zwróćmy uwagę na termin ważności – niby banalne, ale niestety zdarzają się przeterminowane produkty na półkach. Sprawdźmy też, czy zawierają atest Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Matki i Dziecka.

Odparzenia i pieluszkowe zapalenie skóry

Zdarza się, że pomimo największej dbałości, u dziecka pojawią się zmiany skórne na pupie. Najczęstsze z  nich to odparzenia. Powstają, gdy pielucha była zbyt rzadko zmieniana lub skóra została niedokładnie osuszona. Czasem skóra dziecka jest tak wrażliwa, że wystarczy krótki kontakt z mokrą pieluchą, aby doszło do odparzenia. A jak wiadomo nie zawsze można przebrać dziecko niezwłocznie po zabrudzeniu pieluchy.

Jak poznać odparzenia? Zwykle objawia się w postaci czerwonych, podrażnionych plam w okolicy pupy, krocza, pachwin. Czasem może sączyć się z nich wydzielina.

Jak sobie radzić z odparzeniami? Dużo wietrzymy pupę dziecka – to naturalny sposób na złagodzenie objawów. Do tego smarujmy zaczerwienione miejsca kremem na odparzenia z zawartością tlenku cynku.

Jak poznać pieluszkowe zapalenie skóry? Zmiany skórne na pupie dziecka mogą przybrać formę rumienia i przypominać nieco odparzenia. Jednak ich zasięg może być większy i obejmować także uda maluszka i podbrzusze oraz oczywiście krocze. Przyczyną wystąpienia pieluszkowego zapalenia skóry jest zazwyczaj zbyt rzadkie zmienianie pieluchy, długotrwałe oddziaływanie na skórę dziecka potu, kału i moczu, brak wietrzenia pupy. Czasami może się pojawić, gdy rozszerzana jest dieta dziecka i w związku z tym zmienia się konsystencja i częstotliwość wypróżnień. Przyczyną może być także infekcja układu moczowego, biegunka, przegrzewanie maluszka, co wzmaga potliwość, niewłaściwy rodzaj pieluch. Może też występować u dzieci z atopowym zapaleniem skóry bądź innymi zmianami skórnymi, np. pokrzywką kontaktową.

Jak radzić sobie z pieluszkowym zapaleniem skóry? Obowiązują tu takie same zasady higieny jak w przypadku odparzeń, a więc: dużo wietrzenia pupy, dokładne mycie i równie dokładne osuszanie, nieprzegrzewanie malucha, częsta zmiana pieluchy. Gdy zmiany skórne się pojawią, należy stosować maści na odparzenia oraz kremy nawilżające z alantoiną, a gdy problem nie ustępuje, zgłosić się do lekarza.

 POLECAMY TAKŻE

Pielęgnacja noworodka: co robiły nasze mamy, a czego już się nie praktykuje?

Agnieszka Woźniak

Polonistka, redaktorka i korektorka językowa. Specjalizuje się w artykułach z obszarów tematycznych: Ciąża, Dziecko, Pielęgnacja Dziecka, Rozwój Dziecka, a także Starania o ciążę, Niepłodność. Od 10 lat tworzy materiały edukacyjne do internetu. Pisała m.in. dla serwisów Rankomat.pl, Allegro.pl, 2Drink.pl, Naoko-store.pl, Skincarelovers.pl, Szafawpigulce.pl. Kontakt: agnieszka.banasiak@brubenpolska.pl