Koniec z pieluchami! Jak szybko i skutecznie odpieluchować dziecko

Odpieuchowanie to jedno z największych wzywań, z jakim muszą zmierzyć się zarówno rodzice dziecka, jak i samo dziecko. Wielu rodziców etap ten porównuje do pierwszych prób samodzielnego jedzenia, które wiąże się nierozłącznie z ciągłym sprzątaniem, praniem i myciem maluszka. Cierpliwość dorosłych z pewnością jest tu wystawiona na ciężką próbę, ale spokój i odpowiedni sposób z pewnością przyniosą dobry rezultat. Kiedy zacząć odpieluchowywać dziecko oraz na co zwrócić uwagę?

Bez pieluszki – kiedy zacząć

Zastanawiasz się, kiedy rozpocząć odpieluchowywanie swojego dziecka? Odpowiedź na to pytanie jest jednocześnie bardzo prosta, jak i trudna: kiedy maluch jest na to gotowy. Ale kiedy jest gotowy? I czy – jak twierdzą niektórzy – dziewczynki szybciej niż chłopcy osiągają taką gotowość? Zdecydowanie nie. To, kiedy nasza pociecha będzie gotowa na rozstanie z pieluszką, zależy wyłącznie od jej gotowości psychicznej i fizycznej i sama płeć ma w tym wypadku niewielkie znaczenie. Jeżeli zaś chodzi o czas, kiedy w ogóle zacząć obserwować dziecko pod kątem odpieluchowywania, to przypada on na mniej więcej 2 rok życia. Wynika to z kilku powodów.

Przede wszystkim wcześniej układ moczowy dziecka może być jeszcze niewystarczająco rozwinięty. Przy nauce korzystania z nocnika istotna jest również sprawność zwieraczy, które pozwolą dziecku na kontrolowanie oddawania moczu.

Z medycznego punktu widzenia okres gotowości na odpieluchowywanie jest bardzo szeroki i zawiera się w przedziale miedzy 15 a 40 miesiącem życia. Statystyki pokazują, że tylko nieliczne maluchy poniżej 22. miesiąca korzystają z nocnika, natomiast powyżej 31. miesiąca już zdecydowana większość.

Szczególną uwagę do odpieluchowywania przywiązujemy wtedy, kiedy planujemy wysłać dziecko do przedszkola. Jedną z umiejętności, jakie nasza pociecha musi posiadać, jest właśnie samodzielne korzystanie z toalety.

Dziecko gotowe do odpieluchowywania

Jak rozpoznać, czy dziecko jest już gotowe na odpieluchowywanie? Najłatwiej przeprowadzić dokładną obserwację, aby móc określić, czy posiada ono podstawowe umiejętności. Przede wszystkim istotne jest, czy dziecko potrafi już samodzielnie siedzieć i stabilnie chodzić. Dziecko musi bowiem być sprawne motorycznie, aby zdążyć usiąść na nocnik. Z tą umiejętnością związana jest również kolejna, która polega na samodzielnym zdejmowaniu i zakładaniu spodni.

Następnie należy określić, czy maluch oddaje większe ilości moczu jednocześnie oraz w regularnych cyklach. Przewidywalność wystąpienia potrzeb fizjologicznych zdecydowanie ułatwi nam zadanie. Z powyższymi czynnikami związany jest także kolejny – określający, czy są okresy, kiedy dziecko nie sika dłużej niż przez 2 godziny. Istotne jest również, czy maluch potrafi wstrzymać mocz oraz skupić się przez kilka minut.

Poza fizycznymi umiejętnościami dziecko powinno wykazywać również gotowość psychiczną. Objawia się ona na wiele sposób. Niektóre dzieci same komunikują, że chcą dorosłą bieliznę zamiast pieluchy. Gotowość psychiczna uwidacznia się również poprzez demonstrowanie swojej niezależności, okazywaniem radości z osiągnięć, wykonywanie prostych poleceń oraz wykazywania zainteresowania samą łazienką oraz tym, co się tam robi.

Dziecko, które jest gotowe na odpieluchowywanie, bardzo często komunikuje swoje niezadowolenie z powodu mokrej pieluszki, chętnie siada na nocnik oraz rozumie, co to znaczy, że chce mu się siusiu czy kupkę oraz potrafi po swojemu nazwać te czynności.

Dużym ułatwieniem dla rodzica jest, jeżeli maluch potrafi pokazać, że załatwia swoje potrzeby fizjologiczne. Na początku nauki pozwala to na szybkie wychwycenie, że dziecko będzie zaraz robiło siusiu i zachęcenie go wtedy do skorzystania z nocnika.

Sytuacje stresujące dla dziecka

Istnieje wiele metod nauki korzystania z nocnika. Niestety, niektóre z nich mogą być przyczyną stresujących dla dziecka sytuacji, a tym samym zniechęcać go do dalszej pracy. Jedna z metod poleca, aby maluch biegał z gołą pupą. Główną zaletą tego sposobu jest fakt, że dziecko nie traci wtedy czasu na zdejmowanie bielizny, więc z założenia powinno się to sprawdzać szczególnie na początku nauki. Jak wygląda to w praktyce? Metoda ta przynosi największy rezultat latem, kiedy dziecko jest na własnym podwórku i uczymy bardziej komunikowania potrzeb niż korzystania z nocnika. Jeżeli zaś chcemy stosować ją zimą lub w mieszkaniu może być powodem wielu frustracji również ze strony rodziców. Także w opinii seksuologów bieganie z gołą pupą nie jest polecane. W dzisiejszych czasach dużo większą uwagę należy bowiem przywiązywać do nauki intymności i lepiej unikać stwarzania tego typu sytuacji.

Pierwsze porażki i sukcesy, czyli o nagradzaniu i karaniu

Czy możemy w ogóle mówić o karaniu w kontekście nauki korzystania z nocnika? I tak, i nie. Wszystko bowiem zależy od tego, z jakiego powodu doszło do porażki. Jeżeli dziecko po prostu zapomniało, bo zajęte było zabawą, powinniśmy zwrócić mu uwagę, ale nie karać. Nasza pociecha nie zrobiła bowiem tego specjalnie i jej zachowanie wynikało z naturalnego procesu uczenia.

Bywa jednak, że dziecko zrobi coś umyślnie, wiedząc, że nas zdenerwuje. Przykładem takiego postępowania jest załatwienie potrzeby fizjologicznej na środku dywanu specjalnie, wywołując ją lub, mimo że maluch wie, jak powinien postąpić, zachowuje się niewłaściwie. W takiej sytuacji oczywiście karanie jest potrzebne, ale należy pamiętać, iż dotyczy ono konkretnej sytuacji. W przypadku nagradzania nie mamy takiego problemu. Każde skorzystanie z nocnika spotyka się z naszym zadowoleniem wyrażonym przez pochwałę, a w perspektywie dłuższego czasu prezentem lub upominkiem.

Nowoczesne nocniki przyjazne dla dziecka

Podczas nauki korzystania z nocnika warto wybrać taki model, który będzie nas w tym wspierał. Przede wszystkim powinien być on jednak dopasowany do wieku i wzrostu dziecka. Nocnik powinien być również wyposażony w wyjmowany pojemnik, który ułatwia dbanie o czystość i higienę. Jednymi z najchętniej wybieranych modeli są te, które za każdym razem chwalą malucha za zrobione siku i kupkę. Ma to swoje dobre strony przynajmniej z dwóch powodów. Po pierwsze pomaga w uczeniu dziecka prawidłowego nazywania potrzeb fizjologicznych. Po drugie chwali malucha za każdym razem, kiedy z niego skorzysta. Tego typu udogodnienia sprawiają, że nauka korzystania z nocnika jest dużo bardziej komfortowa dla dziecka oraz mniej frustrująca dla rodzica. Niektóre dzieci nabywają tę umiejętność bardzo szybko, inne potrzebują więcej czasu. Jeżeli proces ten wydłuża się, chwalenie przez rodzica za każdym razem, kiedy dziecko skorzysta z nocnika, jest niemalże niemożliwe.

Odpieluchowywania latem i zimą

Większość rodziców decyduje się na odpieluchowywanie latem. Wynika to głównie z faktu, że wtedy bielizna i ubranka dziecka zdecydowanie szybciej schną, a co za tym idzie, nie odczuwamy ciągłej potrzeby prania. Dodatkowo latem jest dużo mniejsze ryzyko powstania infekcji dróg moczowych. Jak poradzić sobie z tymi problemami zimą?

Początki odpieluchowywania zaczynamy w domu, gdzie jest ciepło i mamy możliwość na bieżąco zmieniać bieliznę dziecka. Na wyjście z domu możemy stosować specjalne majtki treningowe lub po prostu zakładać pieluszkę.

Wybór odpowiedniej metody jak zawsze zależy od dziecka. Jeżeli maluch wie, że pieluszka zakładana jest na wszelki wypadek i tylko motywuje go to do nauki, to nie ma problemu i z powodzeniem można stosować taką metodę. Możemy oczywiście zakładać zwykłą bieliznę na wyjście z domu, ale na wszelki wypadek lepiej zabezpieczyć się w ubranie na zmianę.

Tych błędów możesz uniknąć

Najczęstszym błędem popełnianym przez rodziców jest zbyt wczesne odpieluchowywanie malucha. Aktualnie nie poleca się rozpoczynania nauki korzystania z nocnika przed 18. miesiącem życia, chyba że dziecko daje naprawdę jasne sygnały gotowości do rezygnacji z pieluszki.

Sama nauka nie powinna trwać dłużej niż trzy miesiące. Jeżeli więc przekroczymy tę granicę, należy zrobić przerwę i spróbować ponownie za kilka tygodni – być może właśnie pierwsza próba została podjęta zbyt wcześnie.

 Naukę korzystania z nocnika najlepiej jest rozpocząć, kiedy wiemy, że w najbliższym czasie w życiu dziecka nie wydarzy się nic nadzwyczajnego, czyli na przykład narodziny rodzeństwa czy jego urodziny. Maluch najlepiej funkcjonuje z uporządkowanym planem dnia, którego nic nie zakłóca i takie warunki są dla niego najlepsze do nabywania nowych umiejętności.

Nie należy również wywierać presji ani sugerować się innymi dziećmi. Każdy maluch jest inny i ma prawo w swoim tempie się rozwijać. Pamiętajmy także, że nie karzemy za nieumyślne niepowodzenia. Poczucie zawiedzenia rodzica to bardzo silny czynnik stresujący dla dziecka, który zamiast motywować może skutecznie zniechęcić.

Gadżety pomocne przy odpieluchowywaniu

Pomocy w postaci rozmaitych gadżetów, które pomogą rodzicom przejść ten etap, jest cała masa. Poza wymienionymi wcześniej „chwalącymi nocnikami” możemy wyposażyć się w wygodne nakładki na WC. Jest to doskonałe rozwiązanie w przypadku maluchów, które chcą załatwiać swoje potrzeby tak samo jak mama i tata. Pieluchomajtki i majtki treningowe pomogą z kolei przystosować się dziecku do nowej sytuacji. Brudną bieliznę i ubrania możemy umieszczać w pachnących woreczkach. Rozwiązanie to jest szczególnie przydatne podczas wszelkiego rodzaju wyjść z domu. Nakładki na foteliki samochodowe są z kolei doskonałym zabezpieczeniem podczas podróży.

 W PIGUŁCE: Jak oduczyć dziecko od pieluchy – 10 zasad

1. Pozwolić dziecku poznać, czym jest nocnik.
2. Nie zmuszamy do siadania na nocnik.
3. Nie karzemy za nieumyślne porażki.
4. Zawsze wypowiadamy się o kupie i siku pozytywnie.
5. W razie potrzeby zabierz dziecko ze sobą do toalety i pokaż, że każdy z niej korzysta i jest to normalne.
6. Zachowaj spokój, kiedy dziecko będzie chciało dotknąć kupy palcami.
7. Pozwól dziecku zdecydować, gdzie ma stać nocnik.
8. Nie porównuj go do innych dzieci.
9. Nocnik musi podobać się twojemu dziecku.
10. Cierpliwie czekaj, aż dziecko będzie gotowe na rozstanie z pieluszką.

Tekst: Beata Pękosławska

POLECAMY TAKŻE:

Smoczek – dawać czy nie dawać, a jeśli dawać, to kiedy i jak go skutecznie zabrać?

Redakcja Płodność.pl