Znajomość faz cyklu i umiejętność ich prawidłowego wyznaczania to podstawowy aspekt starań o dziecko. Sam fakt występowania miesiączki to zbyt mało, aby skutecznie zajść w ciążę. To, kiedy owulacja następuje w cyklu, to podstawowa informacja ułatwiająca zajście w ciążę.
Owulacja – co to jest?
Choć termin „owulacja” jest powszechnie znany, nierzadko pojawiają się problemy, gdy kobieta ma określić: kiedy jest owulacja, ile trwa owulacja itp. Owulacja to moment w cyklu miesiączkowym, gdy komórka jajowa gotowa do zapłodnienia zostaje uwolniona z jajnika. To dzień, gdy istnieje największe prawdopodobieństwo zajścia w ciąże.
Wbrew pozorom nie jest łatwo rozpoznać, kiedy zaczyna się owulacja. Przeszkodą bywają nieregularne cykle, które są krótsze niż 21 dni lub dłuższe niż 35 dni. Zaburzenia cyklu miesiączkowego występują u znacznej grupy kobiet. Najczęściej dotyczą tego, że:
- cykle są krótsze niż 21 dni,
- cykle są dłuższe niż 35 dni,
- różnica między cyklami wynosi więcej niż 8 dni,
- krwawienie trwa dłużej niż 7 dni,
- występuje krwawienia międzymiesiączkowe,
- ilość krwi miesiączkowej znacznie przewyższa średnie 100 ml na całą miesiączkę,
- występują bardzo obfite krwawienia ze skrzepami.
Owulacja zazwyczaj zachodzi raz w cyklu miesiączkowym, na zmianę z prawego, a raz z lewego jajnika. Ale uwaga, niemal każda kobieta ma w ciągu roku także cykle bezowulacyjne. Zazwyczaj mowa o 1-2 cyklach rocznie, podczas których dochodzi do krwawienia miesiączkowego oraz wszelkich symptomów związanych z miesiączką, jednak nie następuje uwolnienie komórki jajowej.
Sprawdź: Nie możesz zajść w ciążę mimo starań? Możesz mieć cykle bezowulacyjne. Sprawdź objawy
Jak wygląda cykl bezowulacyjny? W przypadku miesiączki z owulacją, poziom estrogenów wzrasta stopniowo i osiąga swój szczyt w momencie jajeczkowania. W przypadku cyklu bez owulacji, estrogeny rosną nieznacznie, co uniemożliwia pęknięcie pęcherzyka i wydostanie się komórki jajowej. Tym samym brak jest dni płodnych. Cykl bezowulacyjny charakteryzuje się także brakiem fazy progesteronowej.
Przeczytaj także: Zaburzenia owulacji – mały, wielki problem. Jak je rozpoznać i leczyć?
Długość cyklu – jak liczyć?
Początek cyklu miesiączkowego liczy się zawsze od pierwszego dnia krwawienia. Nie uwzględnia się w tych rachunkach plamienia, tylko moment gdy występuje właściwe krwawienie. Plamienie jest częścią fazy lutealnej poprzedniego cyklu.
O tym, kiedy cykle są nieregularne, mówimy wtedy gdy przerwa między jedną a drugą miesiączką jest dłuższa niż 35 dni lub więcej.
Warto pamiętać, że regularny cykl to nie taki, który występuje równo co 28 dni bądź co 30 dni. Krótsze bądź dłuższe cykle w przedziale 21-35 dni też są w normie, o ile nie występują podczas nich anomalie wskazane wyżej.
Owulacja – objawy
W przypadku części kobiet owulacja nie daje jakichkolwiek symptomów, więc niezwykle trudno ją rozpoznać, bazując wyłącznie na sygnałach przekazywanych przez ciało. Jednak istnieją różnorodne metody, w tym także z wykorzystaniem najnowszych technologii, które pomogą wskazać, kiedy występuje owulacja.
Przeczytaj także: Stymulacja owulacji – jak wspomaga starania o ciążę
Jak sprawdzić, czy mam owulację?
Dzień cyklu a owulacja
U kobiet miesiączkujących regularnie owulacja powinna nastąpić między 13. a 15. dniem cyklu. Pamiętaj, aby liczyć ten czas od pierwszego dnia krwawienia, a nie plamienia. Błędnym przekonaniem jest twierdzenie, że owulacja następuje w połowie cyklu. U każdej kobiety czas ten będzie inny. Dokładny, 14. dzień przed końcem cyklu, można wyznaczyć dopiero po jego zakończeniu.
Komórka jajowa żyje krótko. Już 24 godziny po owulacji następuje niepłodność poowulacyjna. Starając się o ciążę, nie warto celować w owulację, ale raczej skupić się na regularności stosunków płciowych (2-3 razy w tygodniu co 2 dni).
Plamienie podczas owulacji
Podczas owulacji u wielu kobiet dochodzi do delikatnych plamień. Nie mają one wpływu na jajeczkowanie. Przyczyną jest zazwyczaj oddziaływanie hormonów na endometrium. Warto jednak obserwować sytuację, kiedy dochodzi do plamienia w trakcie owulacji. Może być ona bowiem także efektem zmian na szyjce macicy, np. wystąpienia polipa błony śluzowej. Plamienia podczas owulacji to temat, który należy zgłosić swojemu ginekologowi, a ten w razie konieczności wykona dodatkowe badania.
Ból jajników
Objawy owulacji w postaci bólu jajnika nie występują u każdej kobiety (przyjmuje się, że średnio u mniej niż połowy), a czasami są na tyle subtelne, że łatwo je przeoczyć w pośpiechu dnia codziennego. Ból owulacyjny spowodowany jest komórką jajową, która wydostała się z pękniętego pęcherzyka Graffa i drażni ściany otrzewnej. Ból może być też spowodowany skurczami jajowodów lub naciągnięciem się torebki jajnika. Ból owulacyjny nie jest groźny sam w sobie, natomiast jeśli jest bardzo dokuczliwy należy zgłosić ten fakt ginekologowi.
Fakt przeoczenia wynika często z tego, ile trwa ból owulacyjny – czasami jest to jedynie kilka godzin, bywa że cały dzień lub nawet dwa. Stąd delikatne kłucie przez 2-3 godziny może umknąć i nie zostać zarejestrowane przez kobietę.
Termometr owulacyjny
Ustalając, kiedy jest owulacja, warto dopomóc sobie przydatnymi i prostymi urządzeniami, a do takich należy termometr owulacyjny. Pozwala on określić dni płodne na podstawie temperatury ciała. Zmiany ciepłoty organizmu w czasie owulacji są na tyle subtelne, że trudno je naocznie zauważyć i odczuć.
Termometr owulacyjny jest bardzo czuły, a jego skala wynosi od 35,5 do 38,5 stopnia Celsjusza. Aby precyzyjnie wyznaczyć dzień, kiedy ma miejsce owulacja, należy mierzyć temperaturę od pierwszego dnia miesiączki. Każdy pomiar powinien zostać zanotowany i przeanalizowany. Kilka dni przed owulacją temperatura ciała nieznacznie spada, o mniej więcej 0,2 stopnia C. Tuz po owulacji podwyższa się nawet do ok. 37 stopni.
Obserwacja śluzu
Obserwacja śluzu przy rozpoznawaniu owulacji jest metodą objawowo-termiczną. Polega na codziennej obserwacji śluzu przy jednoczesnym kontrolowaniu temperatury ciała. W trakcie dni płodnych śluz jest przezroczysty, ciągnący się.
Testy owulacyjne
Domowe testy owulacyjne dostępne w aptece pozwalają w prosty sposób sprawdzić czas, kiedy występuje owulacja. Testy z moczu mają za zadanie wykryć gwałtowny przyrost hormonu LH, który wytwarzany jest przez przysadkę mózgową i przygotowuje organizm do owulacji. Test powinno się wykonać kilka dni przed planowaną owulacją. Kobiety, które mają nieregularne cykle, powinny wykonać więcej testów.
Uwaga! Nie dla każdej kobiety testy owulacyjne będą stanowiły wiarygodną metodę. Gdy u kobiety występuje Zespół Policystycznych Jajników poziom LH jest przewlekle wysoki, a więc wynik testu nie będzie miarodajny.
Mikroskop owulacyjny
Gdy inne sposoby nie są wystarczające, na pomoc przybywają nowe technologie. Jedną z nich jest mikroskop owulacyjny. Może zastąpić testy owulacyjne, jest precyzyjny i niewielki. Wykrywa dni płodne i owulację na podstawie próbki śliny. Tuż przed owulacją wzrasta poziom estrogenów, a co za tym idzie wzrost soli w ślinie. Obserwacja śliny polega na określeniu jej struktury. W momencie owulacji przypomina ona liście paproci w geometrycznych, charakterystycznych kształtach. Więcej informacji tutaj: Mikroskop owulacyjny. Jak prawidłowo go używać, aby szybciej zajść w ciążę.
Pamiętaj, na owulację ma wpływ bardzo wiele czynników niezależnych od kobiety. Infekcja wirusowa lub bakteryjna, stres i nerwy, dieta odchudzająca, intensywny wysiłek fizyczny czy choćby zmiana klimatu to tylko główne czynniki, jakie powodują przesunięcie owulacji. Weź je pod uwagę planując ciążę.
Monitoring cyklu
Badanie USG to sposób na określenie dni owulacji, który jest w 100% skuteczny. Minusem jest konieczność wizyt lekarskich i ponawiania badania począwszy od 7. dnia cyklu.
Źródła:
Szymański Z., (red.), Płodność i planowanie rodziny, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej, Szczecin 2004,
https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/92883,naturalne-metody-regulacji-poczec
https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/poczecie/61882,poczecie-dziecka
https://www.youtube.com/watch?v=23XlRWYP0RI
Lek. Milena Skibińska, Studium Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Dr n. med. Radosław Bernard Maksym
Zakład Zdrowia Prokreacyjnego Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Diagnostyka niepłodności kobiecej w oparciu o międzynarodowe wytyczne, (39)2019 KWARTALNIK NAUKOWY
POLECAMY SERDECZNIE:
Gdzie ta owulacja? Oto, co pomoże trafnie wskazać najlepszy moment na poczęcie
Dodaj komentarz