Owulacja – moment cyklu, kiedy z jajnika zostaje uwolniona dojrzała komórka jajowa gotowa do zapłodnienia. W całym cyklu menstruacyjnym jest to dzień, w którym występuje największa szansa na zajście w ciążę. Każda kobieta, która obserwuje swój organizm, potrafi rozpoznać objawy owulacji lub obliczyć przewidywaną datę jej wystąpienia.

Czym jest owulacja?

Owulacja – lub inaczej jajeczkowanie – to moment cyklu menstruacyjnego, w którym z pęcherzyka Graafa uwalniana jest dojrzała gameta żeńska, czyli komórka jajowa. Przemieszcza się ona z jajnika do jajowodu. Jeżeli w tym czasie spotka na swojej drodze plemniki, istnieje bardzo duża szansa na zapłodnienie.

Cały proces owulacji jest zależny od gospodarki hormonalnej. Podwzgórze wydziela gonadoliberynę, która stymuluje przysadkę mózgową do produkcji hormonu luteinizującego (LH) i folikulotropowego (FSH). Wzrost ich stężenia jest bodźcem do pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienia w ciągu 24-36 godzin komórki jajowej. Owulacja zachodzi zwykle raz w danym cyklu miesiączkowym, a gameta pochodzi raz z lewego a raz z prawego jajnika. Niekiedy zdarza się jednoczesne wyprodukowanie dwóch jajeczek, co skutkuje ciążą bliźniaczą.

Sprawdź: Dlaczego pęcherzyk Graafa nie pęka? Czy to LUF? Sprawdź, jakie są szanse na ciążę.

Owulacja – kiedy następuje uwolnienie komórki jajowej?

Moment, w którym zachodzi owulacja, zależy od indywidualnych predyspozycji kobiecego organizmu. Przyjmuje się, że u kobiet miesiączkujących regularnie i mających jednakowo długie cykle menstruacyjne jajeczkowanie następuje między 13. a 15. dniem przed pojawieniem się kolejnego krwawienia.

Błędnie uważa się, że owulacja ma miejsce w połowie cyklu.

Dzień owulacji można precyzyjnie określić. W tym celu konieczna jest dokładna, długotrwała obserwacja swojego organizmu. Najczęściej wykorzystuje się codzienne pomiary temperatury ciała. W momencie jajeczkowania odnotowuje się jej nagły wzrost o 0,5℃ w porównaniu z innymi dniami. Metodę tę uzupełnia się oceną śluzu szyjkowego, który podczas dni płodnych staje się lepki, przezroczysty i rozciągliwy. Innym sposobem na wskazanie owulacji są testy owulacyjne, które można nabyć w aptece. Wykrywają one podwyższone stężenie LH w moczu.

Jak długo trwa owulacja?

Owulacja u większości kobiet trwa tylko jeden dzień. Komórka jajowa uwolniona do jajowodu jest zdolna do zapłodnienia przez 18-24 godziny. Jednak z racji tego, że plemniki są w stanie przeżyć w żeńskich narządach rodnych nawet 5 dni, przyjmuje się, że szansa na zajście w ciążę istnieje przed spodziewaną owulacją i po niej. Są to tak zwane dni płodne. Łącznie jest ich około 6-10 dni w zależności od długości cyklu.

Jakie są objawy owulacji?

Kobieta, która zna swój organizm, może dostrzec pewne sygnały, które świadczą o tym, że właśnie zbliża się lub ma miejsce owulacja. Objawy jajeczkowania to najczęściej:

przezroczysty, lepki i ciągnący się śluz z szyjki macicy,
nagły wzrost temperatury ciała o pięć kresek,
obrzmienie i tkliwość piersi związane ze wzrostem poziomu estrogenów,
pojawienie się zmian trądzikowych na skórze twarzy,
zwiększony popęd seksualny i wzrost libido,
poprawa samopoczucia i wzrost energii,
niewielkie plamienie owulacyjne, które trwa około dwóch dni.

U części kobiet pojawia się ból owulacyjny. Jest to nieprzyjemne kłucie w podbrzuszu w okolicy jajnika o różnym stopniu nasilenia. Związane jest ono z pęknięciem pęcherzyka Graafa.

Co wpływa na owulację?

W poszczególnych cyklach menstruacyjnych owulacja może pojawić się wcześniej lub później niż zwykle. Przesunięcie terminu jest najczęściej związane z działaniem czynników zewnętrznych. Na jajeczkowanie wpływa:

infekcja wirusowa lub bakteryjna,
osłabienie organizmu i przemęczenie,
silny stres i napięcie emocjonalne,
intensywny wysiłek fizyczny,
stosowanie diety odchudzającej,
zmiana klimatu.

Cykle bezowulacyjne – przyczyny, objawy, skutki i leczenie

Cykl bezowulacyjny to taki cykl, w którym nie doszło do pęknięcia pęcherzyka Graafa, a tym samym nie została uwolniona komórka jajowa. Wówczas nie ma szansy na zapłodnienie. Najczęściej taka sytuacja zdarza się u dziewcząt w trakcie okresu dojrzewania, ze względu na duże wahania hormonalne oraz u kobiet po porodzie lub po 40. roku życia, kiedy zmniejsza się tzw. rezerwa jajnikowa.

Przyczyną braku owulacji u kobiet w wieku rozrodczym są najczęściej zaburzenia gospodarki hormonalnej, zespół policystycznych jajników (PCOS), długotrwałe stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, silny stres, zaburzenia odżywiania lub patologiczne zmiany w obrębie narządów rodnych. Zwykle cykl bezowulacyjny jest niezauważalny, jednak kobiety, które obserwują swój organizm mogą zaobserwować u siebie takie objawy jak:

krótszy lub dłuższy cykl menstruacyjny,
brak zmiany w śluzie szyjkowym,
brak nagłego wzrostu temperatury charakterystycznego dla tego etapu cyklu,
negatywny wynik testu owulacyjnego.

Kobieta, która zauważyła u siebie nieregularne cykle lub od dłuższego czasu bezskutecznie stara się o dziecko, powinna wykonać badania, aby poznać przyczynę braku owulacji. Leczenie tego stanu zwykle opiera się na uregulowaniu stężenia poszczególnych hormonów we krwi.

SPRAWDŹ: Gdzie ta owulacja? Oto, co pomoże trafnie wskazać najlepszy moment na poczęcie.