Jod, choć to pierwiastek śladowy, jest jednym z podstawowych mikroelementów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania kobiecego organizmu. Według WHO niedobór jodu może globalnie dotyczyć nawet 2 miliarda osób, w tym 300 milionów dzieci.
Polska leży na obszarze niedoboru jodu. W 1997 r. wprowadzono Narodowy Program Profilaktyki jodu, polegający na obowiązkowym jodowaniu soli kuchennej.
Czy to wystarczy, by utrzymać odpowiednio wysoki poziom jodu w organizmie? Do czego potrzebny nam jod? Jakie są skutki niedoboru tego pierwiastka? Jakie objawy daje jego nadmiar? Skąd go czerpać? Czy każdy może suplementować jod?
Na te i wiele innych pytań odpowiada w ponad godzinnym webinarze dr n. med. Radosław Maksym z I Kliniki Położnictwa i Ginekologii CMKP.
Funkcja jodu
Jod jest aktywnie wychwytywany do gruczołu tarczycy, co umożliwia syntezę hormonów tarczycy – tyroksyny i trójjodotyroniny – której produkcja zależna jest od selenoprotein. W przeszłości znaczne niedobory jodu powadziły do powstania wola i kretynizmu u dzieci, które są obecnie zasadniczo rzadko spotykane. Konsekwencją niedoboru u dzieci może być spowolnienie rozwoju intelektualnego i fizycznego oraz opóźnienie okresu pokwitania.
U kobiet w wieku prokreacyjnym niedobór może wiązać się z zahamowaniem funkcji rozrodczych, sprzyjać poronieniom i pogarszać warunki położnicze.
Konsekwencje niedostatecznej podaży jodu to przede wszystkim:
- wole endemiczne (powiększenie gruczołu),
- upośledzenie funkcji poznawczych,
- wole guzkowe toksyczne,
- niedoczynność tarczycy,
U dzieci:
- zwiększona śmiertelność okołoporodowa,
- zaburzenia rozwoju umysłowego i somatycznego (gorszy rozwój intelektualny i motoryczny).
Szacuje się, że niedobór jodu dotyczy nawet 1/3 dzieci w wieku szkolnym oraz połowy ciężarnych kobiet.
Źródła jodu w diecie
Największe ilości jodu znajdują się w morzach i oceanach (ok. 50 µg/l). Po utlenieniu się jodki przechodzą do atmosfery i jako opad trafiają do gleby i wód. Tereny oddalone od wybrzeży – zwłaszcza polodowcowe, wysokogórskie – są bardzo ubogie w jod, a zawartość jodu w pokarmach zależy od ilości przedmiotowego pierwiastka w ziemi.
Deficyt jodu w Polsce w największym nasileniu występuje w regionach górskich.
Jod jest dostarczany z pożywieniem w postaci jodków i jodanów, które są wchłaniane głównie w jelicie cienkim i częściowo w żołądku. Większość znajdującego się w krążeniu jodu wydalana jest przez nerki.
Produktami spożywczymi o dużej zawartości jodu są ryby morskie, zwłaszcza białe (dorsz, mintaj, makrela, flądra), owoce morza, algi, rośliny rosnące na glebach o dużej zawartości jodu (na takich terenach ilość jodu w przeliczeniu na suchą masę roślinną wynosi 1 µg/kg, a ubogich – jedynie 10 µg)
Zapotrzebowanie na jod
Przyjmuje się arbitralnie, że dorosła osoba europejska ma w chwili obecnej zapewnione zapotrzebowanie na jod wynoszące 150 µg poprzez dietę w wyniku jodowania soli kuchennej i nie należy jodu dodatkowo suplementować.
Natomiast ryzyko niedoboru istnieje dla kobiet ciężarnych i karmiących ze względu na zapotrzebowanie rosnące do odpowiednio 220 µg i 290 µg.
ZOBACZ CAŁY WEBINAR Z DR RADOSŁAWEM MAKSYMEM NA TEMAT ROLI JODU:
Partnerem edukacji jest firma Merck Sp. Z O.O.
Współpraca płatna
POLECAMY TAKŻE:
Dodaj komentarz