W pierwszych dobach życia noworodek traci na masie ciała od 5 do 10 % początkowej wagi. Jest to zjawisko fizjologiczne, które występuje u większości dzieci. Nie stanowi powodu do niepokoju, ale zarówno waga, jak i spożywane mleko muszą być monitorowane, aby w porę wykryć ewentualne nieprawidłowości.
Spadek masy ciała noworodka po porodzie – skąd się bierze?
Zaraz po przyjściu na świat, jeszcze na sali porodowej, noworodek jest mierzony i ważony. Poznanie tych parametrów w pierwszych minutach życia dziecka jest bardzo ważne, aby możliwe było śledzenie postępów w przybieraniu na wadze.
Systematyczne zwiększenie masy ciała u niemowlęcia to jeden z głównych parametrów określających jego prawidłowy rozwój. I odwrotnie, gdy maluch traci na wadze lub jego waga długo stoi w miejscu, to znak, aby skonsultować się z lekarzem.
Fizjologiczny spadek masy ciała noworodka rozpoczyna się od 1. doby życia i trwa ok. tygodnia. W 8. dobie masa ciała dziecka powinna się zwiększać. Średnio podaje się, że noworodek odzyskuje masę urodzeniową między 10. a 14. dniem po porodzie. Spadek wagi u noworodka związany jest z utratą płynów: moczu, smółki, odparowywanej wody z płuc, utraty mazi płodowej, wysychanie pępowiny. Maluch przyzwyczaja się tym samym do życia w innym niż wodne środowisko, jakie znał do tej pory.
Jeszcze podczas pobytu mamy i dziecka w szpitalu noworodek jest codziennie ważony, aby kontrolować, czy utrata wagi mieści się w normie, czyli nie przekracza 10% wagi urodzeniowej dziecka. Jeśli spadek jest większy niż 7% jest to znak dla lekarzy, że trzeba uważniej przyjrzeć się zarówno dziecku, jak i sposobowi karmienia przez matkę.
Omawiane zakresy dotyczą dzieci urodzonych o czasie. W przypadku wcześniaków spadek masy ciała po urodzeniu oceniany jest indywidualnie.
UWAGA! Największy spadek masy ciała noworodka ma miejsce w 3-5. dobie życia.
Średnio w 5-6 miesiącu życia niemowlę podwaja wagę urodzeniową, a gdy kończy 1. rok – waga wzrasta trzykrotnie.
Jak zapobiec fizjologicznej utracie masy ciała u noworodka?
Pamiętając, że większość dzieci straci na wadze zaraz po urodzeniu, można zadbać, aby utrata wagi była jak najmniejsza i nie przekroczyła bezpiecznych norm. Co może zrobić matka dziecka? Często karmić, upewniając się, że maluch opróżnia każdą pierś do końca. Na początku karmienia mleko jest rzadsze, mniej odżywcze, służące raczej nawodnieniu. Im dłużej dziecko ssie pierś, tym bardziej gęste i tłuste mleko spożywa.
Warto też zadbać, aby temperatura otoczenia nie sprzyjały odwodnieniu. W gorących i suchych wnętrzach łatwiej o utratę płynów. Ponadto, nie wolno przegrzewać noworodka. Czapeczka na głowie i gruby becik w szpitalnej sali są zbędne.
WSKAZÓWKA! Czasami położne i pediatrzy zalecają wykonanie tzw. testu wagowego, tj. zważenie dziecka tuż przed karmieniem piersią i zaraz po (dziecko ważone w ubraniu na wadze dla dzieci). Taki pomiar pozwala skontrolować, ile pokarmu spożywa maluch.
>> Przeczytaj także: Karmienie piersią może sprawiać problem. Jak się nie zniechęcić do karmienia naturalnego <<
Kiedy utrata wagi powinna niepokoić?
Kontrolowanie masy ciała noworodka i efektywność pierwszych karmień (w przypadku karmienia piersią) jest podstawą do oceny, czy noworodek rozwija się prawidłowo. Jeśli po skończeniu 10.-14. doby życia waga dziecka nie wróciła do masy urodzeniowej lub nastąpił dalszy spadek, należy niezwłocznie zgłosić się do neonatologa.
PAMIĘTAJ! Początkowa utrata masy ciała masy noworodka nie jest powodem do dokarmiania dziecka mlekiem modyfikowanym. Jeśli karmienie jest efektywne, maluch najada się, a lekarz nie zdecyduje inaczej, należy tylko kontrolować masę ciała przez pierwszy tydzień jego życia.
Inne niż fizjologiczne przyczyny utraty masy ciała noworodka
Fizjologiczny spadek masy ciała noworodka jest zjawiskiem naturalnym i niegroźnym, jednak jeśli trwa dłużej niż wskazują normy, konieczna jest wizyta u lekarza, ponieważ dalsza utrata wagi ciała lub nieprzybieranie na wadze mogą mieć też inne niż fizjologiczne przyczyny, m.in.:
- Noworodek nie je efektywnie, np. z powodu wklęsłych brodawek matki, krótkiego wędzidełka, dokarmiania mlekiem modyfikowanym, ssania smoczka, podawania wody,
- Karmienie jest zbyt krótkie – najczęściej podaje się, że w początkowych miesiącach życia dziecko powinno jeść aktywnie 10-15 minut z każdej piersi. Jednak mało które dziecko wpisuje się we wzorcowy schemat. Znaczna część maluchów je długo – nawet 30-40 minut.
- Kobieta ma problem z laktacją – w takiej sytuacji noworodek zazwyczaj się nie najada i wymagana jest konsultacja z doradczynią laktacyjną,
- Noworodek jest odwodniony – zaraz po urodzeniu dziecko zjada najwyżej 5-10 g pokarmu na jedno karmienie. Jego żołądek i jelita są bardzo małe, dlatego karmienia powinny być częste. U malucha wystarczy biegunka lub wymioty by doszło do odwodnienia.
- Infekcje – mogą powodować utratę apetytu,
- Zakażenie pasożytami – konsekwencje mogą być szerokie, a najczęściej dochodzi do niedożywienia, wymiotów i biegunki,
- Niedokrwistość (anemia) – najczęściej spowodowana niedoborem żelaza,
- Alergia pokarmowa – może zostać wywołana składnikiem w mleku modyfikowanym, a nawet mlekiem kobiecym. Pomocy należy szukać u lekarza.
- Choroby układu pokarmowego – może prowadzić do wymiotów i biegunki.
Spadek masy ciała noworodka to czysta fizjologia, która ma konkretne przyczyny. Choć stan taki może się wydać rodzicom niepokojący, warto mieć świadomość, jakie spadki pozostają w normie oraz kiedy maluch powinien odzyskiwać wagę urodzeniową.
Źródło:
https://pediatrics.aappublications.org/content/135/1/e16
Bałanda A., Opieka nad noworodkiem, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008
https://szpitalmadalinskiego.pl/attachments/article/835/Poradnik_dla_rodzicow_2016.pdf
POLECAMY TAKŻE:
Jakie badania i szczepienia przechodzi noworodek w szpitalu?
Dodaj komentarz