Badania w ciąży to niezbędny element profilaktyki zdrowotnej, dzięki której przyszła matka zyska informacje na temat zdrowia i etapu rozwoju płodu, a także własnego stanu zdrowia. W razie zaobserwowania jakichkolwiek nieprawidłowości, możliwa będzie szybka interwencja medyczna. Zobacz, jakie badania w ciąży wykonasz w ciągu kolejnych 9 miesięcy.
Już od pierwszego trymestru kobieta w ciąży poddana będzie licznym badaniom: z krwi, moczu, cieśnienia krwi, ginekologicznym, ultrasonograficznym, posiewowym, a także wielu innym. Wielokrotnie odwiedzi ginekologa, laboratorium diagnostyczne oraz położną. W razie konieczności także endokrynologa, fizjoterapeutę lub innego specjalistę.
Wskazane, aby wśród badań ciążowych znalazła się także wizyta kontrolna u dentysty.
Jakie są Rodzaje Badań Ciążowych
Rodzaje badań w ciąży to: podstawowe – jak wywiad medyczny, badanie ginekologiczne, badania krwi, badania moczu, cytologia, oraz dodatkowe – prenatalne badania inwazyjne i nieinwazyjne.
Badania to sposób na kontrolę stanu zdrowia i szybkie wykrycie chorób. Natychmiastowe wdrożenie właściwego leczenia pozwala znacząca zwiększyć prawdopodobieństwo wyzdrowienia. Regularne wykonywanie badań profilaktycznych w ciąży powinno być stałym elementem dbałości o zdrowie.
Badania ciążowe są obowiązkowe dla każdej ciężarnej i stanowią niezbędny element w profilaktyce zdrowia przyszłej mamy oraz stanu zdrowia nienarodzonego jeszcze dziecka. Określone badania ciążowe są bezpłatne i zlecane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Badania ciążowe dzielimy na:
Podstawowe badania ciążowe:
- Wywiad medyczny – podczas pierwszej wizyty u ginekologa, lekarz przeprowadza wywiad z pacjentką, pozwalający ustalić termin ostatniej miesiączki, spodziewaną datę porodu, historię chorób w rodzinie i wiele innych;
- Badania ginekologiczne – badania na fotelu ginekologicznym z wykorzystaniem wziernika;
- Badania krwi – zostaną zlecone już na pierwszej wizycie, a następnie ciężarna będzie je wykonywać raz w miesiącu;
- Badania moczu – podobnie jak badania krwi, wykonuje się raz w miesiącu, chyba że pojawią się niepokojące objawy (np. ból w okolicy podbrzusza, pieczenie podczas oddawania moczu);
- Cytologia – jeśli nie była wykonywana w ciągu ostatnich 6 miesięcy, zleci ją lekarz już na pierwszej wizycie;
- Badanie USG – pierwsze badanie USG w ciąży pozwala wykryć zarodek, jest opcjonalne i wykonuje się je nie wcześniej niż w 6 tygodniu ciąży; obowiązkowe USG w ciąży powinno mieć miejsce w I trymestrze, między 12. a 14. tygodniem ciąży, a następnie kolejno w II i III trymestrze ciąży.
Dodatkowe badania badania ciążowe:
W przypadku szczególnych wskazań, jak np. występowanie chorób genetycznych w rodzinie, wiek kobiety powyżej 35 r.ż. bądź wykrycia nieprawidłowości w badaniach obowiązkowych płodu, kobieta może poddać się dodatkowym badaniom prenatalnym w ciąży. Mowa o przesiewowych badaniach prenatalnych w kierunku najczęściej występujących schorzeń genetycznych.
Należą do nich:
- Test Papp-a, tzw. badanie biochemiczne – test podwójny, wykonywany z krwi, bada stężenie białka Pappa-a i pozwala wykryć m.in. zespół Downa, Zespół Edwardsa, Zespół Patau;
- Przesiewowy test prenatalny (NIFTY, Harmony) – to bezpieczne, nieinwazyjne testy, które wykonywane są z krwi matki i pozwalają wykryć określone zaburzenia chromosomalne u płodu już od 10. tygodnia ciąży;
- Amniopunkcja – to badanie inwazyjne, polegające na pobraniu płynu otaczającego płód; wykonywane od 15. tygodnia ciąży u kobiet, u których wcześniejsze badania ujawniły podwyższone ryzyko występowania choroby genetycznej;
- Biopsja kosmówki – badanie inwazyjne, które wykonać można już od 10. tygodnia ciąży; do badania pobierane są kosmki, tj. elementy budujące kosmówkę – strukturę, z której powstaje łożysko;
- Kordocenteza – jest to badanie przeprowadzane w znieczuleniu miejscowym, polegające na analizie krwi pępowinowej pobranej przez lekarza; to najtrudniejsze badanie prenatalne, obarczone największym ryzykiem powikłań;
- Test SANCO – to nieinwazyjny test prenatalny z krwi kobiety, który wykonać można między 10. a 24. tygodniem ciąży; pozwala wykryć 430 różnych zespołów wad, w tym najczęstsze, takie jak zespół Downa, Edwardsa, Pataua.
Inny podział badań ciążowych ze względu na sposób wykonania zabiegu to badania:
- Prenatalne badania nieinwazyjne – są to przesiewowe badania prenatalne rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne (PTG)
- Prenatalne badania inwazyjne – badania o podwyższonym ryzyku, które specjaliści zlecają tylko wtedy, gdy badania nieinwazyjne wykazały nieprawidłowości.
Co to są Badania Prenatalne?
Badania prenatalne to wszystkie badania diagnostyczne, służące skontrolowaniu stanu zdrowia płodu. Przeprowadzenie badań prenatalnych ma na celu szybką i precyzyjną diagnozę chorób genetycznych lub rozwojowych. Im szybciej wykryje się choroby w życiu płodowym, tym większa jest szansa na wyleczenie lub zminimalizowanie powikłań.
Badania prenatalne dzielimy na nieinwazyjne i inwazyjne.
Badania prenatalne nieinwazyjne są bezpieczne oraz nie zagrażają życiu matki i dziecka. Zazwyczaj materiałem diagnostycznym jest krew dziecka.
Badania prenatalne inwazyjne niosą ze sobą ryzyko powikłań, w tym także poronienia, gdyż pobiera się płyn owodniowy lub fragmenty tkanek płodu do analizy.
Przeprowadzenie badań prenatalnych rekomendowane jest przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników w ściśle określonych przypadkach i wtedy badania podlegają refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Po co Wykonuje się Badania Ciążowe?
Badania prenatalne wykonuje się w celu wykrycia chorób rozwojowych, genetycznych lub innych nieprawidłowości w rozwoju płodu. Mają one dostarczyć informacji na temat zdrowia dziecka i ocenić, czy płód rozwija się prawidłowo, a ciąża przebiega zgodnie z przyjętymi standardami.
Badania ciążowe stanowią także profilaktykę dla kobiet w ciąży, która w porę pozwala wykryć wszelkie nieprawidłowości.
Wykonanie badań prenatalnych pozwala na:
- Monitorowanie stanu zdrowia płodu, ocenę struktur narządów, obserwację wzrostu płodu,
- Monitorowanie stan zdrowia kobiety w ciąży,
- Przygotowaniu się na ewentualne komplikacje porodowe,
- Interwencję medyczną w ciąży w przypadku niektórych chorób płodu,
- Zapewnienie pomocy psychologicznej po porodzie w razie poważnych problemów zdrowotnych płodu,
- Zorganizowanie leczenia, które będzie niezbędne po porodzie, jeśli wykryto wady rozwojowe, genetyczne czy choroby.
Jakie Wykonać Pierwsze Badania Ciążowe?
Pierwsze badanie ciążowe to USG dopochwowe oraz badania krwi i moczu, które zleci ginekolog prowadzący ciąże. Pierwsze badanie USG w ciąży ma na celu wykrycie obecności zarodka i potwierdzenie ciąży, jest nieobowiązkowe, a wykonać je można sondą dopochwową ok. 7-8 tygodnia ciąży.
Podczas pierwszej wizyty u ginekologa, lekarz przeprowadzi wywiad medyczny i ogólne badanie zdrowia, tj. zmierzy ciśnienie tętnicze, skontroluje piersi, nogi (w kierunku ewentualnych żylaków), dokona pomiaru wagi i wzrostu. Ciężarnej zostanie załażona karta ciąży z adnotacjami dotyczącymi stanu zdrowia i przeprowadzonych badań.
Ginekolog zleci wykonanie pierwszych badań ciążowych, do których należą:
- oznaczenie grupy krwi,
- morfologia krwi,
- oznaczenie poziomu glukozy na czczo,
- badanie TSH,
- test WR (kiła),
- badanie HBs (zapalenie wątroby typu B),
- badanie HCV (zapalenie wątroby typu C),
- test HIV,
- badanie na przeciwciała w klasie IgM (infekcje),
- badanie na przeciwciała w klasie IgG (toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia),
- USG I trymestru (między 11. a 13. tygodniem ciąży) to pierwsze USG ciążowe, którego wykonanie zaleca Polskie Towarzystwo Ginekologiczne.
Badania krwi w ciąży najlepiej wykonać na czczo z samego rana. Wyjątkiem jest oznaczanie grupy krwi i przeciwciał. Pamiętaj, że jako kobieta ciężarna masz pierwszeństwo w kolejce do pobrania krwi.
Badania moczu w ciąży wymagają pobrania próbki z porannego moczu, który należy umieścić w sterylnych pojemniku.
Ginekolog prowadzący ciąże zleci suplementację w ciąży, przekaże wskazówki dotyczące odżywiania się, stylu życia i koniecznych zmian w codziennych funkcjonowaniu. Powinien także ocenić, czy ciężarna może nadal wykonywać obowiązki zawodowe na dotychczasowym stanowisku pracy. Jeśli środowisko pracy i wykonywane czynności są potencjalnie groźne dla płodu, kobieta otrzyma zalecenie dla pracodawcy o zmianie stanowiska pracy lub/i zakresu obowiązków.
Pierwszy trymestr ciąży jest szczególnie ważny w rozwoju płodu, gdyż to wtedy powstają nowe struktury, zalążki narządów, wykształcone zostają wszystkie układy – to ten etap istotnie wpływa na prawidłowy rozwój płodu. Wykonanie pierwszych badań w ciąży zgodnie z zaleceniami lekarza jest niezwykle istotne w dalszym prowadzeniu ciąży.
Kiedy Wykonać Pierwsze Badania Ciążowe?
Pierwsza wizyta u ginekologa w ciąży powinna mieć miejsca między 6. a 8. tygodniem ciąży, czyli w praktyce ok. 2-4 tygodnie po terminie spodziewanej miesiączki. Po wykonaniu domowego testu ciążowego z moczu, kobieta powinna wstrzymać się jeszcze ok. 2 tygodnie z wizytą u lekarza.
7-8 tydzień ciąży to moment, w którym lekarz w badaniu USG może wykryć czynność pracy serca zarodka, a tym samym potwierdzić ciążę.
Kobieta podejrzewająca ciążę może wykonać domowy test ciążowy oraz badanie z krwi beta HCG – to ostatnie nie wymaga skierowania od lekarza, ale będzie wtedy konieczność opłacenia badania.
Już podczas pierwszej wizyty u ginekologa przyszła matka otrzyma skierowanie na wykonanie szeregu badań diagnostycznych, które pozwolą monitorować stan płodu i zdrowie kobiety. Badania w ciąży zlecone przez ginekologa są bezpłatne, a pacjentka ma pierwszeństwo, zarówno do punktu pobrań, jak i innych specjalistów. Pierwsze badania z krwi i moczu należy wykonać w ciągu miesiąca od wizyty, by wyniki okazać podczas następnej konsultacji z ginekologiem.
Podczas całej ciąży kobieta będzie odbywać wizyty ginekologiczne średnio raz w miesiącu, wyjątkiem jest ciąża zagrożona, powikłania, ciąża mnoga. Częstotliwość wizyt może zwiększyć się w III trymestrze, im bliżej do rozwiązania.
Jakie są Główne Badania Obowiązkowe w Ciąży?
Główne badania obowiązkowe w ciąży to badania ginekologiczne, badania krwi, badania moczu, badania USG, pomiar masy ciąża, wzrostu, pomiar ciśnienia tętniczego, cytologia, posiew z pochwy i biocenoza pochwy.
Główne badania w ciąży z podziałem na trymestry to:
I trymestr ciąży:
- wywiad medyczny,
- pomiar ciśnienia tętniczego,
- pomiar masy ciała i wzrost,
- badanie ginekologiczne,
- badanie piersi,
- cytologia (jeśli nie była robiona w ciągu ostatnich 6 miesięcy),
- badanie czystości pochwy, tj. biocenoza pochwy,
- posiew z pochwy,
- badanie USG I trymestru,
- badania krwi: morfologia, przeciwciała odpornościowe, grupa krwi, stężenie glukozy na czczo, oznaczenie TSH, test na kiłę (VDRL), testy w kierunku HIV, różyczki, toksoplazmozy, wirusa wątroby typu C (HCV) i wirusa wątroby typu B (HBV),
- badanie ogólne moczu,
- kontrola stomatologiczna.
II trymestr ciąży:
- morfologia,
- u pacjentek z czynnikiem Rh-ujemnym należy powtórzyć PTA,
- badanie ogólne moczu,
- pomiar masy ciała i ciśnienia krwi,
- doustny test tolerancji glukozy OGTT (oznaczenie poziomu glukozy na czczo oraz po 1 godzinie i po 2 godzinach po podaniu 75 g glukozy) – diagnostyka hiperglikemii ciążowej,
- USG II trymestru.
III trymestr ciąży:
- morfologia,
- badanie ogólne moczu,
- pomiar masy ciała i ciśnienia krwi,
- USG III trymestru.
Kiedy Należy Wykonać Obowiązkowe Badania w ciąży?
Obowiązkowe badania w ciąży należy wykonać w terminie wskazanym od lekarza prowadzącego ciążę i dostarczyć je na kolejną wizytę. Badania krwi w większości należy wykonać na czczo rano, kolejno w I, II i III trymestrze ciąży, zlecane są co 4-5 tygodni, podobnie jak badania moczu.
Najbardziej szczegółowe są badania wykonane w I trymestrze. Podczas pierwszej wizyty u ginekologa, około 6-8 tygodnia ciąży, należy wykonać badanie ginekologiczne, badanie piersi, badanie ciśnienia tętniczego, pomiar masy ciała i wzrostu, przesiew pochwy. Dokładnie rozpisane trymestry, tygodnie i fazy ciąży opisujemy w naszym kalendarzu ciąży.
Lekarz zleci badania krwi jak: morfologia, przeciwciała odpornościowe, grupa krwi, stężenie glukozy na czczo, oznaczenie TSH, test na kiłę (VDRL), testy w kierunku HIV, różyczki, toksoplazmozy, wirusa wątroby typu C (HCV) i wirusa wątroby typu B (HBV) oraz badanie ogólne moczu. Jeśli w ciągu ostatniego półrocza nie była wykonywana cytologia, również zostanie zlecona. Należy je wykonać do 11. tygodnia ciąży.
Oto najbardziej kluczowe i obowiązkowe badania w trakcie trwania ciąży:
- Pierwsze obowiązkowe badanie USG w ciąży należy wykonać między 11. a 14. tygodniem ciąży. To tak zwane badanie USG I trymestru.
- Między 15. a 20. tygodniem ciąży należy wykonać morfologię i badanie ogólne moczu, a także pomiar ciśnienia tętniczego i masy ciała.
- Między 18. a 22. tygodniem ciąży należy wykonać tzw. badanie USG połówkowe, czyli drugie obowiązkowe badanie USG w ciąży.
- Między 21. a 26. tygodniem ciąży kobieta poddana zostanie takim badaniom jak: ocena czynności serca płodu, doustny test obciążenia glukozą 75 g (OGTT), pomiar ciśnienia tętniczego i masy ciała, badanie ogólne moczu.
Dodatkowo wykonuje się badanie w kierunku toksoplazmozy (jeśli w I trymestrze kobieta miała ujemny wynik testu), badanie przeciwciał anty-D (u kobiet z grupą krwi Rh-). - W trzecim trymestrze ciąży, między 27. a 32. tygodniem ciąży należy wykonać morfologię krwi, badanie ogólne moczu, ocenę czynności serca płodu, badanie USG, a u kobiet z grupą Rh- konieczne jest wykonanie przeciwciał anty-D. Wedy też ma miejsce ostatnie obowiązkowe USG w ciąży, tzw. USG III trymestru.
- Między 33. a 37. tygodniem ciąży lekarz zleca wykonanie pomiaru ciśnienia tętniczego, ocenę wymiarów miednicy, ocenę czynności serca płodu, badanie gruczołów sutkowych, pomiar masy ciała oraz przeprowadzona zostanie ocena ryzyka ciążowego, a także morfologię krwi, badanie HIV, badanie w kierunku wirusa wątroby typu B, posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących- Streptoccocus Agalactiae oraz badanie VDRL, HCV w grupie kobiet ze zwiększonym populacyjnym ryzykiem.
- Na końcówce ciąży, czyli między 38. a 39. tygodniem ciąży należy wykonać morfologię krwi, badanie moczu, pomiar ciśnienia tętniczego i ocenę ruchów dziecka. Monitorowaniu podlega także masa ciała kobiety i przeprowadzane jest badanie położnicze.
Jakie Obowiązkowe Badania Ciążowe Można Wykonać na NFZ?
Zazwyczaj kobieta decyduje się prowadzić ciążę w placówce realizującej świadczenia na NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia), co pozwala jej uniknąć wysokich kosztów badań i wizyt lekarskich. Badania będące niezbędną diagnostyką ciążową, pozwalające monitorować stan zdrowia płodu i kobiety, określane jako obowiązkowe, są bezpłatne i odstępne na NFZ.
Do badań ciążowych, które finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia można zaliczyć następujące badania:
- Badania ginekologiczne,
- Badania laboratoryjne krwi (morfologia, badanie czystości pochwy, tj. biocenoza pochwy, posiew z pochwy, doustny test tolerancji glukozy OGTT, przeciwciała odpornościowe, grupa krwi, stężenie glukozy na czczo, oznaczenie TSH, test na kiłę (VDRL), testy w kierunku HIV, różyczki, toksoplazmozy, wirusa wątroby typu C (HCV) i wirusa wątroby typu B (HBV),
- Badanie ogólne moczu,
- 3 badania USG,
- Cytologia,
- Pomiar masy ciała i ciśnienia tętniczego.
Nie istnieją badania obowiązkowe w ciąży, za które należy zapłacić. Prowadzenie ciąży w placówce prywatnej i u prywatnego specjalisty będzie wiązało się z odpłatnością za każde badanie i wizytę, jednak decyzja o takiej formie leczenia i prowadzenia ciąży należy do kobiety.
Nie ma przeciwskazań, aby ciężarna prowadziła ciążę na NFZ, wykonując część badań darmowych, a wybrane badania realizowała odpłatnie u prywatnych specjalistów, np. jeśli zależy jej, aby USG wykonał konkretny lekarz.
Ile Kosztują Obowiązkowe Badania Ciążowe?
Badania obowiązkowe w ciąży są bezpłatne i nie wymagają poniesienia dodatkowych kosztów przez przyszłych rodziców. Te same badania kobieta może wykonać komercyjnie, prywatnie, a wtedy będzie musiała za nie zapłacić.
Koszt badań obowiązkowych, wykonywanych komercyjnie, to:
- wizyta u ginekologa – 200-380 zł
- badanie USG – ok. 250-400 zł
- badanie USG połówkowe – ok. 350-500 zł
- badania krwi – morfologia ok. 10-15 zł, pozostałe badania na choroby zakaźne ok. 40-70 zł/jedno badanie
- badania ogólne moczu – 20-30 zł/jedno badanie
- cytologia – ok. 70-120 zł,
- posiew z pochwy i odbytu – ok. 100-150 zł,
- Badanie czystości pochwy – ok. 30-60 zł.
Ceny badań ciążowych będą się różniły w zależności od miejsca zamieszkania, lekarza, gabinetu i laboratorium. Należy pamiętać, że badania krwi i moczu w ciąży wykonuje się cyklicznie podczas 9 miesięcy, więc jednostkowo nieduży koszt może złożyć się na większą sumę podczas całego trwania ciąży.
Do obowiązkowych badań w ciąży można zaliczyć – w wybranych sytuacjach – także badania prenatalne przesiewowe, jak test PAPP-A i test potrójny oraz badania diagnostyczne, tj. amniopunkcja, biopsja kosmówki. W uzasadnionych przypadkach kobieta dostanie na nie skierowanie od lekarza prowadzącego ciążę i wtedy będzie miała możliwość wykonania je na NFZ.
Badania prenatalne na NFZ wykonuje się w ściśle określonych przypadkach, np. chorób genetycznych w rodzinie, posiadanie dzieci z wadą genetyczną, wiek kobiety powyżej 35 lat.
Jak Często Należy Wykonywać Ciążowe Badania Obowiązkowe
Badania obowiązkowe ciążowe należy wykonywać regularnie w ciąży, zgodnie z kalendarzem ciąży. Badania krwi i moczu wykonuje się co 4-5 tygodni, badanie USG 3 razy w ciągu ciąży, a cytologię raz.
Lekarz na każdej wizycie przekazuje pacjentce skierowanie na ciążowe badania obowiązkowe, które powinna wykonać w laboratorium, które ma podpisaną umowę z placówką.
Jakie Można Wykonać Badania Dodatkowe w Ciąży?
Wśród badań dodatkowych w ciąży wyróżnić można badania prenatalne, określające stan zdrowia płodu i umożliwiające wykluczenie chorób genetycznych oraz badania USG 3D i 4D.
Badania prenatalne wykonuje się ze skierowania lekarza, jeśli są ku temu wskazania (np. posiadanie chorób genetycznych w rodzinie lub starsze dziecko obarczone chorobą genetyczną) – wtedy badania są bezpłatne, realizowane w ramach NFZ.
Badania te można również wykonać prywatnie, bez zaleceń lekarza, w celu upewnienia się, czy płód rozwija się prawidłowo. W takiej sytuacji badania są pełnopłatne i pokrywane przez przyszłych rodziców.
Dodatkowe badania, jakie można wykonać w ciąży, to:
- Test Papp-a, tzw. badanie biochemiczne
- Przesiewowy test prenatalny (NIFTY, Harmony)
- Amniopunkcja
- Biopsja kosmówki
- Kordocenteza
- Test SANCO,
- USG 3D, USG 4D.
Jakie Dodatkowe Badania Ciążowe Można Wykonać na NFZ?
Dodatkowe badania, jakie można wykonać na NFZ, to badania prenatalne, na które kobieta dostanie skierowanie od lekarza w związku z wystąpieniem ku temu specjalnych przesłanek. Należą do nich, m.in. Test PAPP-a, test SANCO, test NIFTY, amniopunkcja, kordocenteza, biopsja kosmówki.
Badania prenatalne wykonuje się na NFZ, jeśli kobieta urodziła już dziecko z wadą genetyczną, ma w rodzinie historię chorób genetycznych, ona lub jej partner są obciążeni chorobą genetyczną albo w związku z wiekiem (skończony 35. rok życia) kobieta znajduje się w podwyższonym ryzyku ciąży z wadami genetycznymi.
Ile Kosztują Dodatkowe Badania Ciążowe?
Koszt Dodatkowych Badań Ciążowych zależny jest od miejsca wykonywania badań i rodzaju placówki. Badanie wstępne USG, potwierdzające lub wykluczające ciążę, kosztuje od 180 do 280 zł. To badanie nie jest obligatoryjne, kobieta może je wykonać na życzenie.
Badanie prenatalne dodatkowe, nieobowiązkowe, to koszt:
- Test PAPP-a – 250-350 zł,
- Test NIFTY, test SANCO – 2300-2600 zł,
- Badanie wolnego płodowego DNA – ok. 2000 zł zależnie od wybranej opcji badania,
- Amniopunkcja – 1700-2000 zł,
- Biopsja kosmówki – 1500-2000 zł.
Dodatkowe badania w ciąży to także USG 3D i 4D, które pozwalają zobaczyć wyraźniejszy obraz dziecka. Ich koszt to od 350 do 500 zł.
Jakie Badania Wykonać w Pierwszym Trymestrze Ciąży?
W I trymestrze ciąży kobieta wykona najwięcej badań. Należą do nich: Badanie ginekologiczne, USG I trymestru, Pomiar ciśnienia tętniczego, Badanie Piersi, Biocenoza Pochwy, Posiew z Pochwy, Pomiar masy ciąża, Badania krwi i moczu.
W I trymestrze lekarz może wykonać jedno lub dwa USG. Pierwsze, wykonywane ok. 7-8 tygodnia ciąży, ma na celu potwierdzenie rozwoju zarodka. Jest to badanie dobrowolne.
Badanie USG I trymestru jest obowiązkowe i wykonuje się je między 11. a 13. tygodniem ciąży.
Jeśli w ciągu ostatniego pół roku przed wizytą, kobieta nie wykonywała cytologii, lekarz zleci to badanie.
Ciężarna dostanie skierowanie na cały pakiet badań z krwi oraz badanie ogólne moczu.
Badania z krwi I trymestru to:
- morfologia,
- przeciwciała odpornościowe,
- grupa krwi,
- stężenie glukozy na czczo,
- oznaczenie TSH,
- test na kiłę (VDRL),
- testy w kierunku HIV,
- testy w kierunku różyczki, toksoplazmozy, cytomegalii,
- testy w kierunku wirusa wątroby typu C (HCV)
- testy w kierunku wirusa wątroby typu B (HBV),
Badania z krwi w I trymestrze należy wykonać do 10. tygodnia ciąży.
Wskazane jest, aby ciężarna odwiedziła stomatologa i wykonała kontrolę stanu uzębienia. W celu profilaktyki anemii w ciąży, warto też wykonać badanie żelaza i ferrytyny.
Kobiety szczególnie narażone na wystąpienie cukrzycy ciążowe (chorujące na cukrzycę, z nadwagą albo starszym dzieckiem, którego masa urodzeniowa wynosiła ponad 4,5 kg) powinny wykonać test obciążenia glukozą (OGTT).
Pod koniec pierwszego I trymestru ciąży, jeśli istnieje tak konieczność, przeprowadza się również badania prenatalne. Należą do nich badania prenatalne nieinwazyjne, tj. Test Sanaco, Test PAPP-a. Nie są to badania obowiązkowe, ale część kobiet wykonuje je dla własnego spokoju, by upewnić się, czy płód rozwija się prawidłowo.
Z inwazyjnych badań prenatalnych I trymestr to czas na przeprowadzenie biopsji kosmówki (CVS), wykonywaną między 11. a 14. tygodniem ciąży. Zabieg polega na pobraniu fragmentu kosmówki otaczającej zarodek.
Szczególnie istotne jest wykonanie tych badań w uzasadnionych przypadkach, tj. gdy kobieta skończyła 35 r.ż, chorób genetycznych w rodzinie, posiadanie dziecka z chorobą genetyczną.
Jakie Badania Wykonać w Drugim Trymestrze Ciąży?
W II trymestrze ciąży, czyli między 14. a 27. tygodniem, należy wykonać takie badania jak: morfologię krwi, badanie ogólne moczu, doustny test tolerancji glukozy OGTT, a także USG II trymestru, czyli tzw. USG połówkowe. Dodatkowo dokonany będzie pomiar masy ciała i ciśnienia krwi.
Pacjentki z ujemnym czynnikiem RH- będą musiały powtórzyć PTA.
Między 21. a 26. tygodniem ciąży należy wykonać również badania w kierunku toksoplazmozy w zakresie przeciwciał klasy IgM, jeśli w pierwszym trymestrze ciąży otrzymano ujemny wynik.
II trymestr to czas na wykonanie testu potrójnego – jest to dodatkowe badanie prenatalne, wykonywane między 14. a 21. tygodniem ciąży z krwi mamy, podczas którego analizowany jest hormon ciążowy beta HCG.
Między 15. a 20. tygodniem wykonuje się też amniopunkcję – inwazyjne badanie prenatalne, polegające na pobraniu płynu owodniowego.
Po 20. tygodniu ciąży przeprowadza się inne inwazyjne badanie prenatalne, tj. kordocentezę, która wymaga nakłucia sznura pępowinowego i pobrania materiału w postaci krwi pępowinowej.
Jakie Badania Wykonać w Trzecim Trymestrze Ciąży?
W III trymestrze ciąży, czyli między 28. a 40. tygodniem ciąży, należy wykonać następujące badania: morfologia, badania ogólne moczu, HBs antygen (wirus zapalenia wątroby typu B), badanie w kierunku HIV, USG III trymestru, ocena czynności serca płodu. Kontrolowane będą również masa ciała i ciśnienie tętnicze kobiety.
Jeśli pacjentka znajduje się w grupie ryzyka, powinna wykonać badania w kierunku HCV (wirusowego zapalenia wątroby typu C) i kiły.
W III trymestrze, po 33. Tygodniu ciąży zaleca się wykonanie posiewu z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących (badanie GPS).
Pod koniec ciąży konieczne będzie wykonanie badania KTG, które rejestruje i wyświetla liczbę uderzeń serca dziecka na minutę oraz częstotliwość i siłę skurczy macicy.
Kiedy Należy Wykonać Badania Połówkowe?
Badanie połówkowe, czyli USG II trymestru, wykonać należy między 18. a 22. Tygodniem ciąży. To najważniejsze badanie w czasie trwania ciąży i pozwala ocenić rozwój płodu i jego budowę anatomiczną, a także w wielu przypadkach określić płeć dziecka. Jest to podstawowe narzędzie w profilaktyce prenatalnej – należy do badań obowiązkowych, bezpłatnych.
W trakcie trwania badania połówkowego lekarz bardzo szczegółowo mierzy i ocenia budowę ciała dziecka także grupę tak zwanych markerów wad genetycznych.
Podczas USG połówkowego lekarz może wykryć takie wady jak: rozszczepienie podniebienia, rozszczepienie wargi, zarośnięcie przełyku, wady nerek, wady serca, przepuklinę.
Badanie połówkowe trwa ok. 40 minut.
Czy Badania Połówkowe są Płatne?
Badania połówkowe są bezpłatne, znajdują się na liście badań obowiązkowych w ciąży, rekomendowanych przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Badanie połówkowe możesz także wykonać komercyjnie, wtedy kosztuje ono ok. 350-500 zł.
W Jaki Sposób Badania Pomagają Wykryć Zagrożenia Ciąży?
Badania to najlepszy sposób na wykrycie zagrożeń ciąży oraz wszelkich nieprawidłowości rozwojowych i genetycznych zarodka. Istotne są zarówno badania obrazowe USG, oceniające anatomię dziecka, jak i badania diagnostyczne z krwi i moczu, które pozwalają wykryć infekcje, wirusy, zakażenia potencjalnie rozwijające się u kobiety.
Podczas badania ultrasonograficznego lekarz bardzo dokładnie mierzy każdą część ciała dziecka – ocenia budowę głowy, szyję, klatkę piersiową, kręgosłup, pępek, jamę brzuszną, kończyny górne i dolne, narządy rodne. Nieprawidłowości w obrębie każdej tej części ciała mogą świadczyć o występującej wadzie lub chorobie. Dzięki takim badaniom lekarze są w stanie wykryć jeszcze w łonie matki wady serca płodu, wady genetyczne, wodogłowie, wady płuc, niedrożność płuc, niedrożność dwunastnicy, niedostatecznie wykształcony żołądek, przepuklinę, nieruchomość lub niewłaściwie wykształcone kończyny, rozszczep kręgosłupa.
Z kolei badania z krwi i moczu pozwalają wykryć zagrożenia ciąży spowodowane złym stanem zdrowia kobiety. Cytomegalia czy toksoplazmowa w ciąży mogą spowodować rozwój wad genetycznych u dziecka. W ciąży zagrożeniem dla dziecka bywają nawet najmniejsze infekcje, które nie są niebezpieczne dla kobiety, np. wirus opryszczki. Stąd konieczność wykonywania regularnych badań w ciąży.
Dodaj komentarz