Ciąża zagrożona oznacza ciążę podwyższonego ryzyka. Od prawidłowej ciąży różni się tym, że musi być szczególnie kontrolowana przez lekarza, bo istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań. W najgorszym wypadku taka ciąża może się zakończyć poronieniem, porodem przedwczesnym, urodzeniem dziecka chorego, obumarciem płodu.
Za każdym razem ciąża zagrożona to traumatyczne przeżycie dla przyszłych rodziców, tym bardziej że może być zagrożona na każdym jej etapie, nie musi to być tylko I trymestr.
Na szczęście współczesna medycyna dysponuje metodami, które skutecznie pozwalają monitorować ciążę, dzięki czemu wiele nieprawidłowości da się wcześnie wykryć. Dlatego tak ważne są regularne wizyty u lekarza ginekologa, aby kontrolować przebieg ciąży i w razie potrzeby móc otrzymać natychmiastową pomoc.
Co to jest ciąża zagrożona?
Ciąża zagrożona to stan, kiedy u ciężarnej występują czynniki, które mogą doprowadzić do zakończenia przedwczesnego ciąży. Ciąża zagrożona to inaczej ciąża patologiczna bądź ciąża wysokiego ryzyka.
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) poród między 22. a 36. tygodniem uznaje się za przedterminowy. Prawidłowa ciąża trwa od 37 do 42 tygodni i kończy się urodzeniem zdrowego dziecka. Jeśli natomiast w trakcie ciąży pojawią się czynniki, które powodują prawdopodobieństwo zbyt wczesnego rozwiązania lub pojawi się ryzyko związane ze zdrowiem dziecka lub matki, wówczas mówi się o ciąży zagrożonej.
Przedwczesne zakończenie ciąży zdarza się nawet w przypadku 10-15% wszystkich ciąż, podaje Polski Portal Statystyczny. Z danych udostępnionych przez polskie szpitale wynika, w Polsce w latach 2017-2019, każdego roku ok. 1700 kobiet urodziło martwe dziecko, a u ok. 40 tys. kobiet ciąża zakończyła się poronieniem.
Co może zagrażać ciąży?
Zagrożenie ciąży może pojawić się na każdym jej etapie. Czynniki, które zagrażają ciąży to niektóre choroby przewlekłe, nadciśnienie, otyłość, niedowaga, ciąża powyżej 35. roku życia.
Najczęstsze czynniki ryzyka:
- ciężarna poniżej 16 lub powyżej 40 lat;
- obciążony wywiad położniczy: wady wrodzone, choroby genetyczne;
- ciężkie choroby ogólnoustrojowe matki: nowotwory, choroby autoimmunologiczne, padaczka, choroby metaboliczne, psychiczne, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby endokrynologiczne itp.;
- narkomania lub choroba alkoholowa matki;
- leki stosowane w ciąży;
- endometrioza – może zwiększyć ryzyko poronienia, szczególnie w pierwszych tygodniach ciąży;
- choroby z grupy TORCH: toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia, wirusowe zapalenie wątroby, kiła, AIDS, zakażenie wirusem opryszczki pospolitej;
- skrajnie złe warunki socjoekonomiczne i niedożywienie ciężarnej.
Warto jednak zaznaczyć, że powyższe czynniki mogą zagrażać ciąży, ale nie muszą.
Istotnym zagrożeniem ciąży może być również nieprawidłowa budowa narządów rodnych kobiet. Niektóre wady anatomiczne zwiększają ryzyko przedwczesnego porodu. Jednym z nich jest skracająca się w ciąży szyjka macicy czy np. niewydolność szyjki macicy.
Ważnym i niebezpiecznym czynnikiem zagrażającym ciąży jest uraz. Jak czytamy w artykule „Zasady postępowania z kobietą ciężarną po urazie” autorstwa Adama Rasmusa, Elżbiety Balcerzyk-Barzdo, Tomasza Sikorskiego oraz Dariusza Piotrowskiego, który ukazał się w czasopiśmie Anestezjologia Intensywna Terapia 4/2005, s. 263-267 główną przyczyną urazów w okresie ciąży są wypadki komunikacyjne, upadki, pobicia i samobójstwa. Szacuje się, że ok. 6-7% kobiet w ciąży doznaje urazu. Najczęściej problem ten dotyczy kobiet w trzecim trymestrze ciąży, a blisko 0,3-0,4% ciężarnych, które doznały urazu wymagają hospitalizacji.
Czym się różni ciąża prawidłowa od zagrożonej?
Ciąża zagrożona jest ciążą patologiczną, w której występuje czynnik ryzyka, którego nie ma w ciąży prawidłowej. Taka ciąża zawsze wiążę się z dodatkowymi zaleceniami lekarskimi oraz badaniami, które pozwalają na bieżąco monitorować stan matki i dziecka.
Objawy ciąży zagrożonej często się podobne do ciąży prawidłowej. Podobnie jak w zdrowej ciąży kobieta na początku może odczuwać mdłości, tkliwość piersi, nudności, ból głowy. Sygnałem ostrzegawczym mogą być wszelkie odstępstwa od normy, czyli silny ból, krwawienie, plamienie itd. W takiej sytuacji należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Jakie są objawy ciąży zagrożonej?
Ciąża zagrożona wiąże się wystąpieniem objawów niepożądanych takich jak krwawienie z dróg rodnych, plamienia, silne bóle w dole brzucha, skurcze macicy.
Do najczęstszych objawów ciąży zagrożonej należą:
- Krwawienia. Może świadczyć o problemach z łożyskiem, jednak bywa, że jest to zupełnie naturalny proces i zupełnie nie będzie zagrażać ciąży.
- Łożysko przodujące. Jednym z objawów ciąży zagrożonej może być nagłe krwawienie z dróg rodnych, które może świadczyć o łożysku przodującym. Takie krwawienie może wystąpić w 34. tygodniu ciąży, ale może wystąpić przed 30. tygodniem. Lekarz stawia diagnozę na podstawie badania USG lub rezonansu magnetycznego.
- Silny ból w podbrzuszu. Ból może świadczyć o komplikacjach jak przedwczesny poród.
- Nadmierna ilość wód owodniowych, może powodować u kobiety trudności z oddychaniem, czy niewydolność nerek.
- Cukrzyca ciążowa. Cukrzyca ciążowa może prowadzić do wielowodzia, nadciśnienia, zakażenia dróg moczowych, a także porodu urazowego
- Bóle kręgosłupa.
- Obrzęki.
- Wahania ciśnienia krwi.
Każdy z powyższych objawów należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Ważne jest, aby w takich momentach zachować spokój i nie panikować, bo nadmierny stres jest czynnikiem, który negatywnie wpływa na rozwój dziecka.
Czy każde zagrożenia ciąży są tak samo poważne?
Nie każde zagrożenie ciąży jest tak samo poważne. Wszystko zależy od czynnika, który powoduje, że ciąża jest podwyższonego ryzyka. Najczęściej kobiety w ciąży stresują się krwawieniem z dróg rodnych. Przyczyną plamień w I trymestrze ciąży może być zagnieżdżenie się zarodka (tzw. plamienie implantacyjne), stosunek płciowy, ektopia („nadżerka”) szyjki macicy, infekcja pochwy itd.
Czasem krwawienia, nawet obfite i podobne do miesiączkowych mogą być spowodowane krwiakiem podkosmówkowym. Taki krwiak powstaje w miejscu, gdzie jest kosmówka, czyli pierwotne łożysko. Jest to zjawisko dosyć powszechne, bo patologia ta dotyczy nawet co 5. ciąży.
Jak czytamy w opracowaniu „Threatened Abortion” (tłum. Poronienie zagrażające) autorstwa MIchelle Mouri, Heather Hall oraz Timothy J. Rupp prawie 25% kobiet w ciąży w pierwszych dwóch trymestrach ciąży doświadcza krwawień z dróg rodnych, a około 50% z nich prowadzi do utraty ciąży.
Niebezpiecznym rodzajem krwiaka jest krwiak łożyskowy, który występuje w przypadku przedwczesnego oddzielenia się łożyska. Ze względu na bardzo dużą objętość krwi przepływającej przez macicę, może doprowadzić do krwawienia wewnętrznego i w krótkim czasie skutkować zagrażającemu życiu matki wstrząsem.
Poważnym zagrożeniem życia dziecka mogą być przedwczesne czynności skurczowe, które mogą prowadzić do przedwczesnego porodu, a tym samym do urodzenia się dziecka zanim będzie ono miało szansę na przeżycie. O ile skurcze przepowiadające tzw. Braxtona-Hicksa są całkowicie naturalne i przygotowują ciało do porodu, to już nadmierny ból może być niebezpieczny. Oprócz skurczy, objawami porodu przedwczesnego może być ucisk lub ból w miednicy, biodrach lub kroczu, skurcze w jelitach lub biegunka, zwiększona ilość wydzieliny z pochwy.
W takiej sytuacji należy niezwłocznie udać się do lekarza lub do szpitala. Jeśli istnieje zagrożenie porodem przedwczesnym zwykle lekarze robią wszystko, aby zatrzymać ten proces. W wielu przypadkach kobieta musi pozostać w szpitalu na oddziale patologii ciąży aż do rozwiązania.
Co wskazuje ciążę zagrożoną?
Na ciążę zagrożoną może wskazywać wiele objawów np. krwawienie z dróg rodnych, silne bóle czy obrzęki. Nie każda ciąża zagrożona jest jednak zauważalna przez przyszłą matkę. Czasami potrzebna jest dokładna diagnostyka i badanie obrazowe. Dlatego tak ważne są regularne wizyty u lekarza ginekologa, będąc w ciąży.
Objawy ciąży zagrożonej to:
- krwawienie z dróg rodnych,
- plamienie z dróg rodnych,
- silne bóle brzucha,
- silne bóle kręgosłupa, narządów miednicy, bóle promieniujące na uda,
- silne bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia widzenia,
- silne obrzęki,
- rytmiczne skurcze macicy.
Ciąża zagrożona może dotyczyć zarówno młodych, jak i starszych kobiet. Warto jednak zaznaczyć, że występuje znacznie częściej u kobiet po 35. roku życia. Każda ciąża po 40. r.ż. uważana jest za ciążę podwyższonego ryzyka. Czynnikami ryzyka są również występujące choroby genetyczne, wcześniejsze historię poronień lub przedwczesnych porodów.
Jak rozpoznać ciążę zagrożoną?
Rozpoznanie ciąży zagrożonej przebiega tak samo jak rozpoznanie ciąży prawidłowej. Zwykle ewentualne nieprawidłowości są diagnozowane podczas pierwszej lub kolejnej wizyty lekarskiej.
We wczesnej ciąży kobieta może odczuwać pewne charakterystyczne objawy:
- zatrzymanie miesiączki;
- powiększone i bolesne piersi;
- częste oddawanie moczu;
- powiększenie brzucha;
- odczuwalne w brzuchu ruchy;
- zmęczenie, senność, brak koncentracji.
- nudności i wymioty;
- zmiany nastroju;
- przebarwienia skórne.
Najlepszymi sposobami na rozpoznanie ciąży zagrożonej u kobiet jest wykonanie:
- domowego testu ciążowego – to niedrogi oraz prosty sposób na wykrycie ciąży;
- badania krwi na obecność hormonu hCG;
- badanie USG – najlepiej je wykonać po 6. tygodniu ciąży, kiedy lekarz będzie mógł zobaczyć płód.
Aby uniknąć kłopotów z utrzymaniem ciąży, do ginekologa należy udać się już na wczesnym etapie, najlepiej zaraz po wykonaniu testu ciążowego. W razie stwierdzenia ewentualnych nieprawidłowości ginekolog może od razu zastosować leczenie lub postępowanie profilaktyczne.
Czy test ciążowy wykrywa ciążę zagrożoną?
Test ciążowy wykrywa ciążę zagrożoną. Ciąża wysokiego ryzyka nadal jest ciążą i z punktu widzenia fizjologicznego nie różni się niczym od ciąży zdrowej.
Test ciążowy działa na zasadzie wykrycia w moczu kobiety obecności hormonu gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG), produkowanej przez trofoblast. Hormon ten wskazuje na ciążę. Nowoczesne testy pozwalają wykryć obecność hormonu już 7 dni po zapłodnieniu. Po takim czasie na teście mogą pojawić się charakterystyczne „dwie kreski”.
Zarówno w ciąży prawidłowej, jak i w ciąży zagrożonej przez łożysko produkowany jest hormon beta hCG.
Jakie badania wykrywają ciążę zagrożoną?
Ciążę zagrożoną mogą wykazać badania prenatalne. Są to bardzo ważne badania, które pozwalają na wykrycie poważnych wad zagrażających życiu płodu przed lub po porodzie. Dodatkowo, dzięki badaniom prenatalnym możliwa jest ocena rozwoju ciąży, rozpoznanie ciąży mnogiej, płci płodu, jego wielkości i wagi.
Nowoczesne badania prenatalne potrafią trafnie zidentyfikować przyczyny trudności związanych z donoszeniem ciąży. Po wykonaniu prenatalnych badań przesiewowych i wykryciu nieprawidłowości, lekarz może zlecić dalsze badania diagnostyczne, które potwierdzą ich wynik. Co jednak najważniejsze, badania prenatalne pozwolą wdrożyć odpowiednie kroki i zapobiec utracie dziecka.
W ostatnim czasie popularne są również testy prenatalne wykonywane z krwi matki. Na ich podstawie możliwe jest wykrycie szeregu wad genetycznych dziecka (np. zespołu Downa).
Dodaj komentarz