Endometrioza w leczeniu niepłodności. Rozmowa z profesorem Piotrem Laudańskim

Endometrioza dotyczy przede wszystkim kobiet w wieku rozrodczym. Choroba charakteryzuje się występowaniem błony śluzowej macicy poza tym narządem: w jamie otrzewnej, pochwie, szyjce macicy, a nawet pęcherzu moczowym. Endometrioza może powodować trudności z zajściem w ciążę. O tym, czy przekreśla szanse na macierzyństwo, rozmawialiśmy z prof. dr hab. Piotrem Laudańskim z OVIkliniki w Warszawie.

Jak objawia się endometrioza?

Choroba rozwija się powoli, dlatego objawy endometriozy mogą nie pojawić się przez długi czas. Bardzo często kobieta dowiaduje się, że jest chora dopiero wtedy, gdy zaczyna starać się o dziecko i ma trudności z zajściem w ciążę. Niekiedy rozpoznaje się ją przypadkowo podczas badania ginekologicznego lub interwencji chirurgicznej.

30% kobiet z endometriozą ma problemy z zajściem w ciążę, mniejszego lub większego stopnia – wyjaśnia profesor Laudański i dodaje: drugim podstawowym objawem endometriozy są różnego rodzaju bóle brzucha.

Bóle brzucha przy endometriozie mogą pojawić się w wielu sytuacjach. Kobiety zgłaszają, że odczuwają nieprzyjemne dolegliwości podczas stosunku, ale też przy miesiączce, owulacji, oddawaniu moczu, a nawet podczas codziennej aktywności. Inne możliwe objawy endometriozy to: zaburzenia cyklu menstruacyjnego, zespół napięcia przedmiesiączkowego, obfite krwawienia, wzdęcia, biegunka, częstomocz.

Przyczyny endometriozy

Przyczyny endometriozy nie zostały do końca poznane. Obecnie wielu specjalistów skłania się ku twierdzeniu, że odpowiada za nią tzw. wsteczne miesiączkowanie – przedostawanie się krwi do jamy brzusznej przez jajowody do brzucha i wszczepianie jej komórek w inne tkanki.

90% kobiet ma wsteczny przepływ krwi do brzucha, ale tylko u 10% z nich obecne we krwi komórki endometrialne implantują i rozrastają się, tworząc charakterystyczny proces zapalny – wyjaśnia profesor Laudański.

Za inne przyczyny endometriozy uważa się także: zaburzenia w układzie immunologicznym, czynniki genetyczne, przeniesienie endometrium poza jamę macicy podczas operacji w obrębie jamy brzusznej.

Jak leczyć endometriozę?

Leczenie endometriozy zależy nie tylko od stopnia zaawansowania choroby i objawów klinicznych, ale także od planów macierzyńskich kobiety. Terapia ma na celu złagodzenie dolegliwości. Możliwości jest kilka:

• farmakoterapia (doustne preparaty antykoncepcyjne, progestageny, analogi gonadoliberyny, NLPZ),
• leczenie chirurgiczne (laparoskopowe usunięcie ognisk choroby),
• radykalne leczenie chirurgiczne (usunięcie macicy i jajników).

Diagnostyka endometriozy jest trudna. Wykazano, że od pierwszych objawów do ostatecznego rozpoznania endometriozy (czyli operacji laparoskopowej i badania histopatologicznego wycinków) mija średnio 9 lat – wyjaśnia profesor Laudański.

Endometrioza a ciąża

Faktem jest, że endometrioza jest jedną z przyczyn niepłodności. Może to być spowodowane zaburzeniami gospodarki hormonalnej (brak owulacji), trudnościami w zagnieżdżeniu się komórki jajowej w błonie śluzowej macicy, obniżeniem rezerwy jajnikowej lub zrostami powodującymi niedrożność jajowodów. Trzeba jednak pamiętać, że endometrioza nie oznacza rezygnacji z macierzyństwa. Zajście w ciążę i urodzenie zdrowego dziecka jest możliwe dzięki możliwościom medycyny rozrodu.

Angelika Janowicz