Każdego roku wśród par starających się o dziecko wzrasta świadomość przyczyn niepłodności. Coraz lepiej wiemy, jakie badania wykonać, jakie choroby mogą utrudniać zajście w ciążę, ale też jakie leki powinny być stosowane w danym przypadku. W dużej mierze dotyczy to zespołu policystycznych jajników – zaburzenia, które dotyka nawet co dziesiątą kobietę. Samodiagnozowanie się niesie jednak ze sobą duże ryzyko nadinterpretacji. O tym, czym tak naprawdę jest PCOS i jak go leczyć, rozmawiamy z profesor dr hab. med. Beatą Banaszewską z Kliniki Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Od jakiego wieku można rozpoznać zespół policystycznych jajników?
Według najnowszych rekomendacji ESHRE 2018, rozpoznania PCOS można dokonać najwcześniej po 8 latach od pierwszej miesiączki kobiety. Diagnoza zespołu policystycznych jajników u bardzo młodych kobiet jest błędem. Taka pacjentka wcale nie musi mieć w przyszłości problemów z niepłodnością.
Bardzo wiele młodych kobiet – nastolatek – ma dużo pęcherzyków w jajnikach. Jednak należy przestrzec przed pewną nadrozpoznawalnością PCOS. Nie powinno być tak, że mówimy np. 17-letniej dziewczynie, że ma policystyczne jajniki, a ona odbiera to jako informację, że będzie miała zespół policystycznych jajników. Ona po prostu ma wysokie AMH, bo jest bardzo młoda, prawdopodobnie zawsze będzie ono wyższe. Jednak to nie znaczy, że będzie miała nieregularne cykle, nadmierne owłosienie itd. – przekonuje profesor Beata Banaszewska.
Jak leczyć niepłodność u kobiet z PCOS i nadwagą?
Aż 40-60% pacjentek z zespołem policystycznych jajników zmaga się z nadwagą lub otyłością. Nieprawidłowa masa ciała i trudności w jej obniżeniu to jeden z wielu objawów PCOS, obok m.in. hirsutyzmu, zaburzeń miesiączkowania czy cyklów bezowulacyjnych.
Już obniżenie masy ciała o 5% (a jest to naprawdę niewiele!) przynosi oczekiwane efekt – nawet w postaci samoistnej ciąży. U pacjentki z PCOS i nadwagą lub otyłością leczenie zaczynamy od diety i ćwiczeń w celu obniżenia masy ciała, czy nawet leczenia farmakologicznego. Według pewnych badań przy obniżeniu masy ciała o więcej niż 10% zyskujemy aż 35% spontanicznych ciąż, a to bardzo dużo – mówi profesor Banaszewska.
Jakie AMH jest „idealne”, a przy jakim powinniśmy rozpocząć diagnostykę w kierunku PCOS?
Świadomość znaczenia rezerwy jajnikowej wzrasta z roku na rok. Coraz więcej pacjentek starających się o ciążę przykłada dużą wagę do badania AMH. Przy zespole policystycznych jajników wyniki są często wysokie – co z jednej strony może wprowadzać pacjentkę w błąd, a z drugiej daje lekarzowi wyraźny sygnał o konieczności rozpoczęcia diagnostyki w kierunku PCOS.
Nie ma PCOS z niskim AMH. Natomiast spotkałam się z sytuacją, gdy AMH było w górnej granicy normy dla zdrowej kobiety, czyli między 6.00 a 7.00, a pacjentka miała pełnoobjawowy zespół policystycznych jajników. Jeśli więc przyjdzie pacjentka i powie, że w badaniach wyszło jej AMH 2.00, to na pewno powiem jej, że nie ma PCOS. Przy tak niskich wartościach po prostu nie diagnozujemy w tym kierunku. Zaburzenia owulacji mogą wynikać z czynników innych niż hiperandrogenizm – wyjaśnia profesor Beata Banaszkiewicz.
POLECAMY TAKŻE: Psychodietetyk Marcin Ostaszewski: „Jedna z moich pacjentek po 8 tygodniach zaszła w ciążę”
Psychodietetyk Marcin Ostaszewski: „Jedna z moich pacjentek po 8 tygodniach zaszła w ciążę”
Dodaj komentarz