Ciąża heterotopowa to taka, w której po zapłodnieniu dwóch jajeczek tylko jedno trafia do wnętrza macicy. Drugie z kolei rozwija się poza nią – jest to ciąża ektopowa (nieprawidłowa). Jakie są jej objawy? Czy przy in vitro szanse na jej rozpoznanie są większe? Wątpliwości o ciąży heterotopowej rozwiewa lek. med. Estera Kłosowicz z Centrum Leczenia Niepłodności PARENS.
Ciąża heterotopowa – jakie są objawy i co powinno niepokoić?
Lek. med. Estera Kłosowicz: Rozpoznanie ciąży heterotopowej jest jednym z trudniejszych problemów klinicznych. Mówiąc o ciąży heterotopowej, mamy na myśli współistnienie żywej lub obumarłej pojedynczej lub mnogiej ciąży wewnątrzmacicznej oraz pozamacicznej – która może być umiejscowiona w jajowodzie, jajniku, rogu macicy, szyjce macicy lub w jamie otrzewnowej, a także bliźnie po poprzednim cięciu cesarskim.
Do najczęściej występujących objawów ciąży heterotopowej należą:
- ból podbrzusza – występujący u około 80% pacjentek,
- krwawienie z dróg rodnych – u ponad połowy pacjentek,
- opór okolicy przydatków podczas badania,
- nieco rzadziej objawy wstrząsu.
Pacjentkę powinno zaniepokoić pobolewanie podbrzusza – szczególnie, jeśli występuje po jednej stronie, tym bardziej towarzyszące krwawienie z dróg rodnych. Na pewno najlepiej na etapie wczesnej ciąży udać się na badanie ginekologiczne z obrazowaniem USG, gdzie lekarz oprócz potwierdzenia ciąży wewnątrzmacicznej obejrzy dokładnie okolicę jajników, szyjkę macicy czy też bliznę po poprzednim cięciu cesarskim.
Jak wygląda dalsze postępowanie po zdiagnozowaniu ciąży heterotopowej?
Leczenie uzależnione jest od lokalizacji ciąży heterotopowej, stanu klinicznego kobiety oraz stwierdzenia, czy jest to ciąża rozwijająca się, czy nie. Dalsze postępowanie powinno być jak najmniej inwazyjne celem zachowania współistniejącej ciąży wewnątrzmacicznej.
Jeśli mamy do czynienia z rozpoznaniem ciąży heterotopowej, w której występuje akcja serca płodu oraz brak objawów wymagających interwencji chirurgicznej, to postępowanie polega na podaniu do ciąży zlokalizowanej poza jamą macicy stężonego roztworu chlorku potasu lub hiperosmolarnej glukozy, celem zatrzymania rozwoju ciąży o nieprawidłowej lokalizacji, stanowiącej zagrożenie życia.
W przypadku występowania objawów wstrząsu na skutek pęknięcia ciąży jajowodowej postępowanie jest zabiegowe – najmniej inwazyjne polegające na laparoskopii lub w razie konieczności, wymagające otwarcia jamy brzusznej celem ratowania zdrowia i życia kobiety. W takiej sytuacji w trakcie zabiegu często występuje konieczność usunięcia pękniętego jajowodu.
Czy ciąża pozamaciczna i jej leczenie zagraża prawidłowo rozwijającej się ciąży?
W pewnym sensie tak, aczkolwiek największe zagrożenie stanowi dla samej kobiety. Ciąża pozamaciczna niezależnie od lokalizacji jest stanem zagrożenia życia, która w przypadku niepodejmowania działań leczniczych może doprowadzić do pęknięcia, krwotoku, wstrząsu ze zgonem włącznie.
CZYTAJ TEŻ >>>Mięśniaki macicy a problem z zajściem w ciążę. Sprawdź, czy dotyczy ciebie
Także leczenie zazwyczaj nie wpływa na ciążę wewnątrzmaciczną. W przypadku leczenia zachowawczego – jakim jest podanie chlorku potasu czy roztworu hiperosmolarnej glukozy – obie metody nie wykazują szkodliwego wpływu na współistniejącą ciążę wewnątrzmaciczną i nie wywołują trwałych uszkodzeń jajowodu.
W przypadku postępowania zabiegowego – mogą wystąpić powikłania wynikające z samego zabiegu, zwłaszcza jeśli występują objawy wstrząsu.
Powikłania ciąży heterotopowej:
Najpoważniejszym powikłaniem ciąży heterotopowej jest pęknięcie jajowodu, któremu towarzyszy silne krwawienie do jamy brzusznej i następowe objawy wstrząsu. Ponadto w przypadku leczenia chirurgicznego często sytuacja wymaga usunięcia całego jajowodu – co może ograniczać przyszłe plany reprodukcyjne.
Kiedy można sprawdzić, czy doszło do takiej ciąży?
Podstawową metodą diagnostyczną ciąży heterotopowej jest badanie ultrasonograficzne przezpochwowe, szczególnie zalecane u pacjentek po technikach wspomaganego rozrodu pomiędzy 4. a 6. tygodniem ciąży.
Wydaje się, że ocena stężenia jednostki beta gonadotropiny kosmówkowej (bHCG) w diagnostyce ciąży heterotopowej jest mało przydatna, ponieważ dynamika zmian stężenia tego markera nie jest charakterystyczna dla tej nieprawidłowości, a dodatkowo obecność rozwijającej się ciąży wewnątrzmacicznej utrudnia interpretację wyników.
Czy in vitro zwiększa szanse na ciążę heterotopową?
Ciąża heterotopowa występuje dość rzadko – 1:30 000 ciąż. Jednak w ostatnich latach w związku z rozwojem i rozpowszechnieniem technik wspomaganego rozrodu częstość występowania ciąż heterotopowych wzrosła do 1:100 ciąż.
Czy po takiej ciąży możliwe jest kolejne zajście w ciążę naturalnie bądź poprzez sztuczne zapłodnienie?
Ocena możliwości zajścia w kolejną ciążę jest rozpatrywana bardzo indywidualnie i zależy od:
- przyczyny wystąpienia ciąży ektopowej,
- sposobu zajścia w ciążę,
- stosowanej metody leczenia,
- zachowania jajowodu.
Ponadto pacjentki, u których sytuacja dotyczy ciąży ektopowej w innej lokalizacji niż jajowód np. blizna po wcześniejszym cięciu cesarskim czy ciąża szyjkowa – powinny być poinformowane, iż zachodzenie w kolejną ciążę stanowi dla nich duże ryzyko.
Czy ciąża heterotopowa zakończona poronieniem oraz leczeniem farmakologicznym może obciążać organizm, rozregulowując gospodarkę hormonalną?
W przypadku poronienia, czy też wspomnianego wcześniej leczenia farmakologicznego, które jest całkowicie obojętne, jeśli chodzi o gospodarkę hormonalną, nie dochodzi do rozregulowania organizmu. W obu sytuacjach monitorowane jest stężenie poziomu bHCG we krwi (czy ma tendencję spadkową), jednocześnie oceniając narząd rodny w badaniu USG.
Decyzja, odnośnie starania się o kolejną ciążę, powinna być omówiona z lekarzem i podjęta indywidualnie w oparciu o ocenę kliniczną pacjentki oraz potencjalne ryzyko. W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze jej zdrowie i życie.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Estera Kłosowicz
Centrum Leczenia Niepłodności PARENS od wielu lat specjalizuje się w kompleksowej diagnostyce oraz leczeniu niepłodności. Przy zastosowaniu najnowocześniejszego sprzętu, wdrażając najnowsze osiągnięcia medycyny, oferujemy wszystkie rodzaje zabiegów wspomaganego rozrodu: inseminacje, AH, in vitro (IVF).
Polecamy także:
W badaniu 0% prawidłowych plemników, a ona zaszła w ciążę. I to naturalnie!
Dodaj komentarz