Nowatorskie badania przeprowadzone przez naukowców z Oregon Health & Science University (OHSU) może stać się absolutnym przełom w leczeniu niepłodności. Badacze opracowali metodę przekształcania ludzkich komórek skóry w funkcjonalne oocyty. Tym samym może pojawić się szansa na ciążę biologiczną dla szerokiej grupy osób: pacjentów po leczeniu onkologicznym, par jednopłciowych czy kobiet po premenopauzie bądź menopauzie. I choć to jeszcze odległa przyszłość, gdyż technologia wymaga dopracowania, to może oznaczać prawdziwą rewolucję w medycynie.
Innowacyjne badanie przeprowadzał zespół badaczy z Uniwersytetu w Portland w Stanach Zjednoczonych, a zostało opublikowane w czasopiśmie Nature Communications.
Tworzenia gamet z DNA ludzkiego
Gametogeneza in vitro jest to proces, który polega na stworzeniu gamet poza organizmem. Komórki jajowe i plemniki zostają wyhodowane w laboratorium z komórek macierzystych dawców. Dzięki temu powstała gameta jest genetycznie spokrewniona z dawcami.
Stworzenie nowych komórek z już istniejących w organizmie to przełom, który może pozwolić na posiadanie dzieci spokrewnionych genetycznie dla szerokiej rzeszy osób.
Oprócz dania nadziei milionom osób zmagających się z niepłodnością z powodu braku komórek jajowych lub plemników, metoda ta umożliwi parom tej samej płci posiadanie dziecka spokrewnionego genetycznie z obojgiem partnerów” – powiedziała współautorka Paula Amato, dr n. med. , profesor położnictwa i ginekologii w Szkole Medycznej Uniwersytetu Stanowego Ohio (OHSU).
Mitoza i mejoza w procesie badawczym
Amerykańscy naukowcy opracowali nowatorski proces podziału komórkowego, czyli „mitomeozę”, u której podstaw stoją dwa mechanizmy biologiczne, tj. mitoza i mejoza.
Mitoza to proces podziału komórki, podczas którego jedna komórka macierzysta dzieli się, tworząc dwie identyczne genetycznie komórki potomne. Stanowi podstawę wzrostu organizmów.
Mejoza to proces, polegający na podziale jądra komórkowego, prowadzący do zmniejszenia o połowę liczby chromosomów w komórkach potomnych, co jest konieczne dla prawidłowego zapłodnienia.
Osiągnęliśmy coś, co uważano za niemożliwe – podkreślił dr Shoukhrat Mitalipov, starszy autor badania i dyrektor Centrum Terapii Komórkowej i Genowej OHSU – Natura dała nam dwie metody podziału komórek, a my właśnie opracowaliśmy trzecią.
Jak wykorzystać komórki skóry do stworzenia komórek jajowych?
Procedura nowej techniki przebiegała w trzech etapach. W pierwszym naukowcy przeszczepili jądro komórki jajowej dawczyni, z której uprzednio zostało usunięte jej jądro i zastąpili je jądrem komórki skóry zwanej fibroblastem. To etap zwany somatycznym transferem jądra komórkowego.
W wyniku tego nastąpiła redukcja liczby chromosomów do haploidalnych 23, gdyż komórka wymusiła proces analogiczny do mejozy.
Powstałe komórki jajowe zostały połączone z plemnikami z wykorzystaniem metody in vitro – powstałe zarodki posiadały równy wkład genetyczny obojga rodziców.
W wyniku tego zapłodnienia badacze uzyskali 82 oocyty, które zostały poddane zapłodnieniu in vitro. Wśród nich jedynie 9% osiągnęło stadium blastocysty.
Rokowania na przyszłość
Dr Nuria Marti Gutierrez z OHSU podkreśliła, że kolejne badania skupią się na lepszym zrozumieniu procesu redukcji i rozdzielania chromosomów. Bowiem w tym zakresie nowa technika posiada jeszcze wiele niedociągnięć, m.in. problemembyła aneuploidia, czyli nieprawidłowa liczba chromosomów w zarodkach, co często pojawia się przy naturalnych ciążach kobiet w wieku dojrzałym.
Żadne z powstałych embrionów nie miało prawidłowego zestawu chromosomów, więc nie były w stanie właściwie się rozwinąć. Jednak naukowcy – mimo że nie doprowadzili do powstania embrionów ludzkich – udowodnili, że ich technika ma szansę powodzenia.
Chociaż nasze badanie dowodzi potencjału mitomeozy w gametogenezie in vitro, na tym etapie pozostaje ono jedynie potwierdzeniem koncepcji i konieczne są dalsze badania, aby zagwarantować skuteczność i bezpieczeństwo przed przyszłymi zastosowaniami klinicznymi – piszą autorzy publikacji.
Naukowcy z OHSU podkreślają, że udoskonalenie jakości uzyskanych oocytów wymaga jeszcze min. 10 lat intensywnych badań. Mimo to nowa metoda budzi ogromne nadzieje na przełom w leczeniu niepłodności. Może otworzyć drogę do posiadania biologicznych dzieci osobom, które obecnie mogą skorzystać jedynie z in vitro z dawstwem komórek jajowych lub nasienia. Dzięki niej matkami będą mogły zostać także kobiety po przedwczesnej menopauzie czy terapii onkologicznej a także pary jednopłciowe.
Źródło: https://news.ohsu.edu/2025/09/30/ohsu-researchers-develop-functional-eggs-from-human-skin-cells?utm_source=chatgpt.com
Dodaj komentarz