KTG to jedno z najważniejszych badań, które wykonuje się tuż przed rozwiązaniem ciąży. Umożliwia ono obserwację czynności skurczowej serca płodu a także mięśnia macicy kobiety. Standardowo badaniu poddawana jest kobieta na kilka tygodni przed planowanym porodem, jednak istnieje szereg wskazań zdrowotnych do wykonania zapisu KTG. Kiedy i po co wykonuje się badanie KTG?
KTG – co to jest?
KTG (Kardiotokografia) jest to badanie rejestrujące akcję serca płodu, pozwalające rozpoznać ewentualne nieprawidłowości takie jak np. niedotlenienie płodu. KTG skupia się przede wszystkim na badaniu częstości uderzeń serca płodu, ale kontroluje także czynność skurczową mięśnia macicy w ciąży.
Badanie trwa ok. 30 minut, gdy akcja serca płodu jest prawidłowa i uda się bez zakłóceń przeprowadzić badanie. W sytuacji jakichkolwiek anomalii badanie wydłuża się do ok. 60 min.
Jak wygląda badanie KTG?
Badanie KTG standardowo robi się w 3 trymestrze ciąży kilka tygodni przez planowanym rozwiązaniem, chyba że wcześniej są ku temu wskazania. Badanie wykonuje położna lub lekarz w przychodni/szpitalu. Kobieta proszona jest o położenie się na lewym boku, aby nie uciskać żyły głównej, a do jej brzucha podpinane są dwa pasy z czujnikami: jeden mierzący akcję serca dziecka, a drugi skurcze macicy. Pasy podłączone są do aparatury, na której na bieżąco pojawiają się wyniki. Zazwyczaj ciężarna otrzymuje do ręki przycisk, który musi uruchomić za każdym razem, gdy poczuje ruch dziecka.
Prawidłowe i nieprawidłowe zapisy KTG
Zmiany częstości akcji serca oraz wszelkie wahania zaburzające rytm uderzeń mogą być spowodowane różnorodnymi czynnikami, m.in. spaniem lub poruszaniem się płodu, ale też nieprawidłowościami jak niedotlenienie czy martwica.
Standardowa, prawidłowa częstość uderzeń serca u płodu powinna wynosić od 110 do 150 uderzeń na minutę. Niektóre źródła wskazują także górną granicę w postaci 170 uderzeń/minutę.
Zmiany częstości uderzeń serca to:
- akceleracja – to przyśpieszenie czynność serca płodu o ok. 15 uderzeń na minutę, które trwa ok. 10 sekund. Jest to przejaw prawidłowy świadczący o dobrym stanie płodu.
- deceleracja – jest to krótkotrwały spadek akcji serca płodu, poniżej 15 sekund i dłużej. Świadczy o ryzyku niedotlenienia płodu, które może być wynikiem przedwczesnego oddzielenia się łożyska, zbyt dużej aktywności skurczowej mięśnia macicy, chorób współistniejących.
Czy wiesz, że… Oscylacja to fachowe nazewnictwo oznaczające wahania czynności serca dziecka. Tętno płodu ma prawo zmieniać się falująco między 10 a 25 uderzeń w ciągu minuty.
Nieprawidłowości czynności pracy serca płodu polegają na zwiększonej lub zmniejszonej częstości uderzeń serca na minutę. Gdy serce płodu bije częściej niż 170 razy/min. mowa o tachykardii. Mniej niż 110 uderzeń serca na minutę to bradykardia. Jedna i druga nieprawidłowość może być symptomem niedotlenienia wewnątrzmacicznego, niewydolności łożyska, stanu infekcyjnego rozwijającego się w macicy.
Przeczytaj także: Jak interpretować wyniki USG w ciąży? Oznaczenia i normy
Wskazania do badania KTG
Badanie, oprócz standardowej praktyki przedporodowej, wykonywane jest także w określonych sytuacjach, do których należą m.in.: niepokojące objawy zgłaszane przez ciężarną jak krwawienie z dróg rodnych, ból brzucha, skurcze. Wykonuje się je także w przypadku choroby nerek, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego u matki, ciąży przenoszonej, ciąży mnogiej oraz hipotrofii płodu.
Zapis KTG jest przeprowadzany także w sytuacji, kiedy ciężarna nie czuje ruchów dziecka lub wyczuwalne ruchy są bardzo słabe. Wskazaniem do badania są urazy brzucha oraz krwawienia a pochwy.
Zapis KTG jest wykonywany standardowo w momencie przyjęcia rodzącej kobiety do szpitala.
Badanie KTG wykonuje się też w niektórych przypadkach podczas trwania porodu, gdy konieczny jest zapis akcji serca płodu, np. gdy kobieta otrzymała znieczulenie zewnątrzoponowe.
KTG w domu
Niektórzy rodzice czują się bezpieczniej móc na bieżąco monitorować tętno płodu, także w domu. Na rynku dostępne są domowe detektory tętna płodu – do kupienia, a nawet wypożyczenia. Koszt detektora waha się od 350-2000 zł. Wysokiej klasy domowe detektory tętna można używać od 10. tygodnia ciąży, gdyż odznaczają się – jak deklaruje producent – wysoką czułością. Wyniki można konsultować z położną lub lekarzem prowadzącym ciążę. Należy jednak pamiętać, że domowy detektor tętna nie może zastąpić badania KTG w przychodni i szpitalu, gdy zbliża się termin porodu, a szczególnie gdy ciąża jest przenoszona.
PODSUMOWANIE
- KTG to inaczej kardiotokografia to zapis częstości akcji serca płodu oraz rejestracja skurczów macicy ciężarnej.
- Badanie jest wykonywane na kilka tygodni przed planowanym terminem porodu.
- KTG jest bezbolesne i oferowane w ramach świadczeń bezpłatnych dla ubezpieczonych kobiet.
- Badanie trwa ok. 30 minut. W razie niejednoznacznych wyników może być przedłużone do 60 minut.
Źródło:
Położnictwo i ginekologia, N. Panay, R. Dutta, A. Ryan, J. A. M. Broadbent, Wydanie pierwsze polskie pod redakcją Jerzego Florjańskiego
Monitorowanie dobrostanu płodu – zadania położnej, A. Pieczykolan, M. Sadowska, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
POLECAMY TAKŻE:
Badania w ciąży – za które zapłacisz, a za które nie? Świadczenia NFZ dla kobiet w ciąży
Dodaj komentarz