W pierwszym półroczu 2019 r. ZUS przeprowadził kontrolę aż 324 tys. osób przebywających na L4. W ich wyniku udało się odzyskać niemal 19,2 mln zł. Kontroli może podlegać każdy, przebywający na zwolnieniu lekarskim, także kobieta w ciąży. Czy może się zdarzyć, że zostanie jej cofnięty zasiłek?
Wzmożone kontrole ZUS
Od początku 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął intensywne kontrole w domach chorych przebywających na zwolnieniach chorobowych. Znacznie ułatwia to wprowadzony system e-zwolnień, dzięki któremu informacja o zwolnieniu błyskawicznie dociera zarówno do pracodawcy, jak i ZUS.
Zwolnienie wystawiane przez lekarza niemal natychmiast trafia do urzędników ZUS, co pozwala efektywniej skontrolować chorego.
Kogo kontroluje ZUS?
Najkrócej: każdego przebywającego na zwolnieniu lekarskim. Oczywiście urzędnicy nie są w stanie odwiedzić wszystkich przebywających na L4, ale system e-zwolnień znacznie ułatwia im kontrolę tych krótkich, 5-7 dniowych, zwolnień. Wcześniej, zanim zaświadczenie o takim krótkim zwolnieniu dotarło do urzędników, zazwyczaj chory wrócił już do pracy.
Jak przyznaje rzecznik ZUS, szczególnej kontroli podlegają osoby, które wykazują się dużą częstotliwością w korzystaniu ze zwolnień lekarskich, przebywające na zwolnieniu przez długi czas, korzystające ze zwolnień od lekarzy różnych specjalizacji oraz te, które już kiedyś musiały zwracać zasiłek za nieprawidłowość w jego wykorzystaniu. Niejednokrotnie pojawiają się donosy od pracodawców lub „życzliwych”, którzy wskazują osobę korzystającą z L4 bez uzasadnienia.
Sprawdź: Czy można zwolnić ciężarną – sprawdź, jakie masz prawa [radzi mecenas Joanna Parafianowicz]
ZUS może skontrolować chorego w domu
ZUS ma prawo weryfikować prawidłowość wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. Oznacza to, że może odwiedzić chorego w domu i sprawdzić, czy rzeczywiście w nim przebywa.
ZUS nie musi się zapowiadać z wizytą. Kontrole odbywają się w każdy dzień, nawet w soboty. Jeśli kontrolerzy nie zastaną chorego w domu, wystawiają pismo zobowiązujące do stawienia się w urzędzie w określonym czasie. Pracownik na L4 będzie musiał uzasadnić swoją nieobecność w domu.
Jeśli kobieta w ciąży na L4 była rzeczywiście w aptece, sklepie czy na wizycie lekarskiej, to potwierdzeniem jej nieobecności w domu może być chociażby recepta wystawiona przez lekarza lub dowód zakupu ze sklepu/apteki.
Kontrola ZUS u kobiety w ciąży
Jak podkreślają urzędnicy, kontrole przeprowadzane są nie tylko wśród osób nadużywających zwolnień lekarskich, ale także losowo. Nie wykluczają przy tym kobiet w ciąży, choć nie są one nie są wzywane na kontrolę zasadności orzekania o czasowej niezdolności do pracy do lekarza orzecznika ZUS.
Zwolnienie lekarskie – bez znaczenia czy kobiety w ciąży czy innego pracownika – jest zwolnieniem od wykonywania obowiązków pracowniczych. Większość osób ma świadomość, że nie może wtedy pracować dla swojego i żadnego innego pracodawcy. Warto jednak pamiętać, że nie można nawet wysłać niewinnego zaległego maila ze służbowej poczty.
270 dni – tyle maksymalnie może wynosić zwolnienie chorobowe kobiety w ciąży. Pierwsze 33 dni jest opłacane przez pracodawcę w ramach wynagrodzenia chorobowego. Od 34. dnia jest to już zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS. W przypadku firm zatrudniających mniej niż 20 osób, wypłatę świadczeń dla ciężarnej od razu przejmuje ZUS.
Urzędnicy ZUS chętnie kontrolują kobiety prowadzące działalność gospodarczą, w tym szczególnie te, wykazujące się wysokimi zarobkami, a także osoby, u których zachodzi podejrzenie pozorności zatrudnienia.
Przeczytaj także: Nie popełnij tego błędu! Kiedy i w jaki sposób powiadomić pracodawcę o ciąży?
Czy ciężarna może wyjechać na urlop na L4?
Istnieją dwa typy zwolnienia dla kobiety w ciąży – takie, podczas którego może chodzić lub zwolnienie, gdzie powinna leżeć. Jej aktywność powinna być dostosowana do wskazanego zalecenia. Oznacza to, że przebywając na zwolnieniu „chodzącym” może wyjść do sklepu czy apteki, ale w przypadku kontroli ZUS w tym czasie, będzie musiała wytłumaczyć się z nieobecności.
Warto mieć świadomość, że kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego będzie mieć miejsce pod adresem, jaki został wpisany w zwolnieniu lekarskim. Należy w nim podać adres pobytu, a nie adres zameldowania.
A co z wakacjami czy wyjazdem na działkę? Czy kobieta w ciąży może przebywać dłuższy czas poza domem bez konieczności zwracania zasiłku chorobowego? Teoretycznie wystarczy zgłosić do ZUS, że na określony czas zmienia się miejsce pobytu. W praktyce jednak każdy przypadek rozstrzygany jest indywidualnie i wyjazd na wakacje w ciąży na L4 może być potraktowany jako nieprawidłowość w korzystaniu ze zwolnienia chorobowego.
Wyjazd na kilka dni do domu rodzinnego a 2 tygodnie na Wyspach Kanaryjskich mogą być potraktowane zupełnie inaczej, więc warto mieć to na uwadze, decydując się na wyjazd w ciąży na L4
POLECAMY TAKŻE:
Jakie masz prawa w ciąży i po porodzie? – wywiad z Matką prawnik
Kamila
2022-05-26 09:32Ostatnio czytałam własnie na Conperio.pl o obowiązkach pracownika na L4, o wielu rzeczach z Waszego i tamtego wpisu nie mialam pojecia. Dzieki!