Poronienie to jedno z najtrudniejszych doświadczeń, z jakimi mierzą się przyszli rodzice. Choć medycyna wciąż nie jest w stanie zapobiec każdej utracie ciąży, coraz częściej potrafi wyjaśnić przyczynę i zaplanować skuteczne postępowanie.
Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku nawykowych poronień (czyli co najmniej dwóch lub trzech utrat ciąż z rzędu), diagnostyka może być kluczowa w odzyskaniu nadziei na dziecko.
Rodzaje poronień – krótkie wprowadzenie
- Poronienie samoistne – najczęściej do 12. tygodnia ciąży, często spowodowane wadami genetycznymi zarodka.
- Ciąża biochemiczna – bardzo wczesna utrata ciąży, zanim pojawi się pęcherzyk ciążowy w USG.
- Poronienia nawracające (nawykowe) – przynajmniej 2 poronienia (różne definicje zależnie od kraju i organizacji medycznych).
- Utrata ciąży po I trymestrze – może być związana z wadami anatomicznymi, problemami immunologicznymi lub infekcjami.
Czy zawsze da się ustalić przyczynę poronienia?
Nie. Nawet przy rozszerzonej diagnostyce w 40–50% przypadków nie udaje się jednoznacznie ustalić przyczyny, szczególnie po jednym poronieniu. Ale warto pamiętać, że:
- po jednym poronieniu szanse na donoszenie ciąży w przyszłości są bardzo wysokie,
- po dwóch i więcej utratach ciąż warto wdrożyć pełną diagnostykę,
- poznanie przyczyny może skrócić drogę do szczęśliwego finału.
Co warto zbadać po poronieniu?
- Badania genetyczne zarodka (kosmówki)
- Najczęstsza przyczyna poronienia w I trymestrze to wady chromosomalne zarodka (50–60%) – najczęściej trisomie, monosomie, translokacje.
- Badanie materiału poronnego pozwala określić, czy przyczyna była losowa (np. trisomia 21), czy może świadczyć o zaburzeniach u rodziców.
- Badania kariotypów rodziców
- Nosicielstwo równoważonych translokacji chromosomowych (u jednego z partnerów) może prowadzić do powtarzających się poronień lub wad rozwojowych.
- Badanie zalecane po 2 poronieniach.
- Diagnostyka trombofilii wrodzonej i zespołu antyfosfolipidowego (APS)
- Niektóre mutacje genów i przeciwciała powodują nadkrzepliwość krwi, co może prowadzić do:
- mikrozakrzepów w łożysku,
- ograniczenia przepływu,
- zahamowania rozwoju zarodka i poronień.
Najważniejsze badania:
- mutacje: FVL (Leiden), protrombiny G20210A, MTHFR, PAI-1,
- przeciwciała antyfosfolipidowe (aPL): antykardiolipinowe, anty-β2-glikoproteina I, antykoagulant tocznia.
- Badania hormonalne
- Zaburzenia pracy tarczycy, przysadki i jajników mogą zaburzać implantację i rozwój ciąży.
- Warto ocenić:
- TSH, FT3, FT4, anty-TPO, anty-TG,
- prolaktynę, progesteron,
- AMH, FSH, LH – w zależności od wywiadu.
- Ocena macicy i narządów rodnych
- Wady macicy (np. przegroda, macica dwurożna, zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki podśluzówkowe) mogą utrudniać rozwój zarodka. Ponadto stany zapalne endometrium
- Badania obrazowe:
- USG 3D,
- sonohisterografia (HSG),
- histeroskopia diagnostyczna.
- Badania immunologiczne i autoimmunologiczne
- Nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna matki może prowadzić do odrzucenia zarodka.
- Wciąż kontrowersyjne, ale czasem wykonywane:
- KIR, przeciwciała ANA, anty-nuklearne, anty-endometrialne,
- ocena komórek NK (CD56+, CD16+),
- testy cytotoksyczności.
- Infekcje
- Niekiedy przyczyną utraty ciąży mogą być zakażenia (wirusowe lub bakteryjne), np.:
- Listeria, Toxoplasma, CMV, Parvovirus B19, Mycoplasma, Ureaplasma,
- warto zbadać wymazy z kanału szyjki macicy, ewentualnie badania serologiczne.
Co jeszcze ma znaczenie?
Wiek kobiety – po 35. roku życia wzrasta ryzyko nieprawidłowości genetycznych zarodka.
Styl życia – palenie tytoniu, alkohol, stres, nadwaga i niedowaga wpływają na implantację i rozwój zarodka.
Niedobory (np. witaminy D, kwasu foliowego, B12) – mogą zwiększać ryzyko poronienia.
Psychika – choć rzadko o tym mówimy, trauma poronienia wymaga wsparcia psychologicznego, a lęk przed kolejną ciążą może wpływać na przebieg leczenia.
Leczenie po poronieniach – co można zrobić?
Kwas acetylosalicylowy (Aspiryna) – przy podejrzeniu trombofilii lub zespołu antyfosfolipidowego.
Heparyna drobnocząsteczkowa (np. Clexane) – profilaktyka zakrzepowa przy rozpoznanej trombofilii.
Leczenie niedoczynności tarczycy – L-tyroksyna.
Leczenie progesteronem – przy niedoborze lutealnej
Histeroskopia – usunięcie przegrody, polipów, zrostów.
IVF z PGT-A (diagnostyka preimplantacyjna) – przy mutacjach chromosomalnych, starszym wieku, nawracających poronieniach.
Immunoterapia – w wybranych przypadkach
Kiedy zacząć badania?
- Po dwóch poronieniach
- Po poronieniu w II trymestrze lub ciąży zakończonej obumarciem.
- Po utracie ciąży po IVF lub w przypadku kilku ciąż biochemicznych.
Podsumowanie
- Poronienie to nie „koniec historii”, ale sygnał, by poszukać odpowiedzi.
- Współczesna diagnostyka pozwala często znaleźć przyczynę i leczyć przyczynowo.
- Po każdej stracie należy dać sobie czas – fizycznie i emocjonalnie.
- Nie jesteście sami – wsparcie lekarza, psychologa, dietetyka i partnera to fundament powrotu do nadziei.
________________________________________________________________________________________________________________
Dr Estera Kłosowicz – lekarz specjalista położnictwa i ginekologii, a także dietetyk kliniczny, androlog oraz dyplomowany lekarz Medycyny Estetycznej.Ukończyła Wydział Lekarski Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, zarówno na kierunku lekarskim, jak i dietetyce. W 2022 roku obroniła tytuł doktora nauk medycznych.
Na co dzień pomaga osobom zmagającym się z problemami płodności – kompleksowo, cierpliwie i z ogromnym zaangażowaniem. Zajmuje się szeroko pojętą endokrynologią ginekologiczną – od zaburzeń miesiączkowania, przez dobór antykoncepcji, po wsparcie hormonalne w okresie menopauzy. Od 2021 roku jest właścicielem prywatnego, specjalistycznego centrum medycznego EsterClinic w Jaworznie.
Autorka e-booka „Płodnościobook” – przewodnika dla par, które chcą lepiej zrozumieć swoją płodność i świadomie podejść do starań o dziecko. Dostępny tu: https://www.esterclinic.pl/produkt/ester-plodnosciobook/
Artykuł sponsorowany
Dodaj komentarz