Antybiotyk u dziecka – kiedy jest niezbędny i o czym należy pamiętać podczas antybiotykoterapii?
Rozcieńczanie antybiotyku w soku czy herbacie to tylko jeden z wielu błędów przy podawaniu dziecku antybiotyku. Co zrobić, gdy dziecko zwróci dawkę antybiotyku? Przy jakiego typu infekcjach antybiotyk jest niezbędny i czy odstęp czasu między podawaniem kolejnych dawek antybiotyku jest istotny odpowiada Karolina Geller-Michalska lek. specjalista pediatrii z poradni pediatrycznej Centrum Zdrowia ETER-MED z Gdańska.
Antybiotyk u dziecka – przy jakiego typu infekcjach powinien być stosowany? A przy jakich nie jest on konieczny?
Antybiotyki to leki stosowane w infekcjach bakteryjnych. Ich działanie polega na hamowaniu rozwoju i namnażania komórek bakteryjnych w organizmie człowieka. Nie ma zatem uzasadnienia stosowanie antybiotyków w przypadku infekcji wirusowych.
Rodzice często są zaniepokojeni, gdy lekarz przy każdej chorobie przepisuje dziecku antybiotyk. Czy ich obawy są słuszne i jakie mogą być szkodliwe konsekwencje przyjmowania antybiotyków?
Antybiotyk nie jest lekiem „uniwersalnym”, „na każdą chorobę”. Każdy z antybiotyków ma swoje spektrum działania, czyli grupę bakterii, wobec których jest skuteczny i takich, które nie są wrażliwe na jego działanie. Decyzję o włączeniu antybiotyku podejmuje się rozpoznając infekcję o charakterze bakteryjnym – w oparciu o wywiad, badanie fizykalne dziecka, czasem po otrzymaniu wyników badań dodatkowych. Antybiotyki to ważna grupa leków, które zmieniły oblicze medycyny, zmniejszając ilość powikłań i śmiertelność z powodu wielu- dziś wydawałoby się – banalnych chorób infekcyjnych. Stosowane w oparciu o zasady racjonalnej antybiotykoterapii, pozwalają skutecznie leczyć i ratować życie kosztem stosunkowo niewielkich działań niepożądanych. Szkodliwe konsekwencje ma natomiast nieuzasadnione medycznie włączanie antybiotyków, czasem „na życzenie” i pod presją pacjenta, ich niewłaściwy dobór, ale też przyjmowanie w dawkach innych niż zalecane lub samowolne skracanie czasu trwania leczenia – takie postępowanie powoduje, że wiele groźnych bakterii nabywa oporność na antybiotyki i staje się na nie niewrażliwe, co już zaczyna stanowić poważny problem terapeutyczny w skali światowej.
Sprawdź: Testujemy: Krem przeciw odparzeniom Mustela 1>2>3
Czy rodzic może sprawdzić rodzaj infekcji u dziecka jeszcze przed wizytą u lekarza, np. badaniami z krwi?
Istnieje szereg badań dodatkowych, które pomagają lekarzowi zróżnicować, czy ma do czynienia z infekcją bakteryjną czy wirusową i pomóc w podjęciu decyzji o włączeniu właściwego leczenia, w tym niekiedy antybiotykoterapii. Należy pamiętać, że są to jedynie badania dodatkowe, a podstawą rozpoznania jest zawsze szczegółowo zebrany wywiad i dokładne zbadanie pacjenta. Dopiero wtedy lekarz decyduje – czy i jakie badania będą niezbędne. Wykonywanie badań laboratoryjnych „na własną rękę” wiąże się z niekiedy niepotrzebnym wielokrotnym narażaniem dziecka na ból i stres podczas pobrania krwi.
Podawanie antybiotyku odbywać się ma w równych odstępach czasu, np. co 8 lub 12 godzin. W przypadku małych dzieci, czasami rodzice nie chcą budzić chorego malucha i zastanawiają się, czy możliwe jest wydłużenie lub skrócenie tej przerwy. Czy możliwe jest nieznaczne przesunięcie tego odstępu w podawaniu leków, a jeśli tak, to jaka różnica jest bezpieczna?
Racjonalna antybiotykoterapia opiera się na pewnych określonych zasadach, w tym podawaniu leku w określonych dawkach w stałych odstępach czasu – tylko takie postępowanie pozwala na skuteczne działanie antybiotyku i zapobiega nabywaniu oporności przez bakterie. Przesuwanie czasu podania leku tylko z powodu zaburzania snu dziecka jest niedopuszczalne i grozi nieskutecznością leczenia. Nie ma uniwersalnych norm czasowych „bezpiecznego” przesuwania dawek antybiotyku, ponieważ każdy lek ma nieco inne właściwości farmakokinetyczne. W uzasadnionych przypadkach niewielkie – ok. 30-60 minutowe przesunięcia czasu podania leku nie powinny istotnie zaburzać jego działania. Jednak dłuższe odstępstwa od zaleconego schematu podawania powinny być dla bezpieczeństwa indywidualnie konsultowane z lekarzem.
Czym dziecko powinno popijać antybiotyk?
Leki powinno popijać się wodą niegazowaną w temperaturze pokojowej, chyba że producent dopuszcza możliwość użycia innego płynu – należy każdorazowo zapoznać się z ulotką, zawierającą szczegółowe informacje dla pacjenta.
Co zrobić, jeśli dziecko zwymiotuje lub wypluje antybiotyk, a rodzic nie ma pewności, czy maluch zwrócił całą dawkę?
Antybiotyk często nie jest tolerowany przez malucha. Jeżeli rodzic jest w stanie ocenić, że w przybliżeniu cała porcja antybiotyku została wypluta lub zwymiotowana, należy podać ponownie tę samą dawkę. W przypadku wątpliwości – lepiej skonsultować się z lekarzem, który pomoże ustalić najbardziej właściwe postępowanie.
Sprawdź: Rehabilitacja neurologiczna dla dzieci – kiedy należy o niej pomyśleć?
Czasami rodzice chcąc załagodzić smak antybiotyku, rozcieńczają go sokiem lub herbatą – czy słusznie?
Rozcieńczanie antybiotyku dla dziecka w większej objętości płynu jest niewskazane z wielu względów. Po pierwsze – w przypadku odmowy wypicia całej porcji napoju nie wiemy, jak dawka leku została przyjęta, po drugie – niektóre soki, herbata, mleko mogą zaburzać wchłanianie leku i wpływać na jego działanie, po trzecie – nieprzyjemny smak zawiesiny jest łatwiej akceptowany w małej ilości, podany bezpośrednio do buzi dziecka, niż rozcieńczony, ale i tak wyczuwalny w szklance płynu.
Czy podczas antybiotykoterapii powinno się wstrzymać podawanie dziecku witamin w postaci suplementów (choćby witaminy D)?
W przypadku większości antybiotyków stosowanych u dzieci nie ma konieczności przerwania suplementacji witaminy D3. O wszystkich możliwych interakcjach z innymi lekami powinien informować lekarz oraz producent preparatu w ulotce informacyjnej. Podkreślić trzeba, że witamina D3 jest jedyną witaminą, której suplementację zaleca się dzieciom. Wbrew rozpowszechnionym opiniom i reklamom telewizyjnym, preparaty wielowitaminowe powinny być stosowane jedynie w przypadku ściśle określonych wskazań medycznych. Dieta powinna być tak różnorodna i zbilansowana, żeby pokryć zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne substancje odżywcze.
Jak wspierać u dziecka dobrą florę bakteryjną w jelitach podczas przyjmowania antybiotyku?
W trackie antybiotykoterapii dobrze jest wspierać florę jelitową jednym z wielu dostępnych bez recepty preparatów probiotycznych, występujących w wielu postaciach wygodnych do podawania w zależności od wieku dziecka.
Ile czasu po skończonej antybiotykoterapii dziecko powinno zostać jeszcze w domu? Kiedy bezpiecznie można posłać je do przedszkola?
Jak wiadomo, uczęszczanie do żłobka lub przedszkola zawsze wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju kolejnej infekcji. Nie ma jednak uniwersalnych norm czasowych „bezpiecznego” dla dziecka i jego otoczenia powrotu do środowiska przedszkolnego. Okres zakaźności oraz okres rekonwalescencji jest różny dla wielu chorób i zależny od wielu czynników, najlepiej decyzję o powrocie do przedszkola podejmować indywidualnie dla każdego przypadku, w porozumieniu z lekarzem.
Pakiety na badania laboratoryjne dla dzieci są dostępne na stronie badamysie.pl, m.in: Pakiet małego dziecka, Pakiet metaboliczny dla dziecka, Pakiet zdrowy przedszkolak.
POLECAMY TAKŻE
Współspanie, czyli spanie z dzieckiem – o tym, dlaczego to ważne i jak to robić bezpiecznie
Dodaj komentarz