Antykoncepcja chirurgiczna: podwiązanie jajowodów i wazektomia. Pełna paradoksów i dyskryminująca kobiety

Wazektomia i podwiązanie jajowodów zgodnie z art. 156 KK są zabiegami nielegalnymi, gdyż „kto powoduje uszczerbek na płodności podlega karze pozbawienia płodności na czas nie krótszy niż 3 lata”. Jednak wystarczą 3 sekundy, wpisując w Google frazę „wazektomia gdzie zrobić”, aby znaleźć kilkanaście ofert zabiegów podwiązania nasieniowodów. Próżno natomiast szukać analogicznej usługi dla kobiet w naszym kraju.

Wyobraź sobie, że masz za sobą 3 porody metodą cięcia cesarskiego, a kolejny może grozić pęknięciem macicy. Wiesz, że nie będziesz mieć czwartego dziecka, bo to za duże ryzyko dla twojego zdrowia i życia. Chciałabyś trwale zabezpieczyć się przed zagrażającą ci ciążą. Jednak w Polsce nie możesz wykonać zabiegu podwiązania jajowodów, który byłby najskuteczniejszym rozwiązaniem. Jesteś skazana do rozpoczęcia menopauzy na stosowanie innych środków antykoncepcji: hormonów, wkładek domacicznych czy prezerwatyw. Inaczej, gdybyś była mężczyzną, który nie chce stosować prezerwatywy – wtedy w każdej chwili możesz umówić się na zabieg wazaktomii w Polsce.

Na czym polega podwiązanie jajowodów?

Podwiązanie jajowodów to rodzaj trwałej, ale odwracalnej (choć niełatwo) antykoncepcji chirurgicznej. Zabieg polega na przerwaniu ciągłości jajowodów, dzięki czemu komórka jajowa nie spotyka się z plemnikiem i umiera w ciągu 24 godzin, a tym samym nie dochodzi do zapłodnienia.

Zamknięcie światła jajowodu może odbyć się na trzy różne sposoby:

1. Poprzez założenie klipsa, który przerwie ciągłość jajowodu,
2. Poprzez założenie krążka, który zamyka drożność jajowodu,
3. Z wykorzystaniem elektrokoagulacji, która niszczy kawałek jajowodu.

Największa szansa na odwracalność zabiegu występuje w przypadku założenia klipsa, pozostałe dwie metody są dużo bardziej inwazyjne pod kątem przywrócenia płodności – szanse są niewielkie. Natomiast odwracalność zabiegu jest uzależniona w dużej mierze od wieku i stanu zdrowia kobiety, wybranej metody, czasu jaki upłynął od wykonania zabiegu oraz dokładności w jego przeprowadzeniu. Szacuje się, że przywrócenie płodności pozwalającej naturalnie zajść w ciążę po podwiązaniu jajowodów jest możliwe w 1/3 przypadków.

Podwiązanie jajowodów to zabieg “mechaniczny”. Kobieta wciąż ma prawidłowy cykl miesiączkowy, owulację, krwawienie menstruacyjne. Libido nie spada, a czasami wręcz rośnie, gdyż odchodzi niepokój o zajście w niechcianą ciążę. Menopauza przychodzi w naturalnym czasie dla danej kobiety. 

Natomiast rozwiązaniem jest zabieg in vitro, który można przeprowadzić po nieudanym przywróceniu drożności jajowodów lub w ogóle nie podejmując takich prób. Zarodek umieszczany jest bezpośrednio w macicy, więc zamknięty jajowód nie jest tu przeszkodą. Jednak warto zauważyć, że sterylizacji poddają się przede wszystkim kobiety, które nie chcą już mieć dzieci i nie pragną odwracalności zabiegu. Kobiety po 40-stce, które mają jeszcze szansę naturalnie zajść w ciążę, ale nie chcą. Kobiety z obciążeniem zdrowotnym. Kobiety po trudnych, wielokrotnych cięciach cesarskich. Kobiety, które mają już wystarczającą dla nich liczbę dzieci i nie chcą więcej. To nie są pacjentki, które za 3 lata będą chciały przywrócić płodność. Oczywiście, zawsze jest procent osób, które zmienią zdanie, jednak należą one do zdecydowanej mniejszości.

Inną grupą kobiet są te, które już w młodym wieku podjęły decyzję o bezdzietności. Argumenty oponentów: „Zmieni zdanie za kilka lat”, „Będzie żałować”, „A co ona teraz wie o życiu?”, rozbijają się o gorzkie zdanie: A co jeśli zajdzie w ciąże i będzie żałować? Urodzenie dziecka jest w 100% nieodwracalne, ale to sterylizację uniemożliwia się kobiecie w imię jej ewentualnego przyszłego żalu i zmiany decyzji.

Przeczytaj także: Czynnik jajowodowy – czy można „uciec” przed in vitro?

Na czym polega wazektomia?

Wazektomia to zabieg chirurgiczny, polegający na przecięciu i podwiązaniu lub koagulowaniu nasieniowodów, co powoduje, że w nasieniu nie występują plemniki. Może być wykonana poprzez przecięcie moszny i wysunięcie nasieniowodów lub bez użycia skalpela, kiedy to skóra jest jedynie rozsuwana specjalnym narzędziem. Cały zabieg trwa ok. 20 min, jest bezpieczny i bezbolesny.

Wazektomia jest odwracalna, a skuteczność przywracania płodności sięga niemal 100%, jednak jest to zabieg znacznie droższy, dłuższy i bardziej skomplikowany.

Ile kosztuje wazektomia? Ile kosztuje podwiązanie jajowodów?

Koszt wazektomii w Polsce wynosi ok. 1500-2000 zł. Rewazektomia (zabieg przywracający płodność) jest znacznie droższa – należy liczyć się z wydatkami rzędu 13 000-20 000 zł.

Podwiązanie jajowodów za granicą waha się między 2500-3500 zł. Polki najczęściej udają się do niemieckiego Prenzalu, Goerlitz, a także na Słowację i do Czech. Kliniki sąsiadów wyposażone są w polskojęzyczne strony, polskich koordynatorów oraz pakiet z dojazdem i noclegiem.

Nielegalne, ale promowane

Zaskakujący w całej historii antykoncepcji chirurgicznej jest fakt, jak szeroko reklamowana jest wazektomia w Polsce. Wazektomia, która zgodnie z prawem jest nielegalna. Liczne kliniki w niemal każdym większym mieście, które bez trudu można znaleźć w internecie, wpisując hasło „wazektomia cena”. Bilbordy reklamujące męską sterylizację ustawione przy autostradach. Ogólnodostępne adresy i dane telekontaktowe do lekarzy i klinik oferujących ten zabieg. To wszystko jest na wyciągnięcie ręki, a mężczyzna nie musi się wiele natrudzić, aby poddać zabiegowi podwiązania nasieniowodów.

Podwiązanie jajowodów i wazektomia to najskuteczniejsze metody antykoncepcyjne. Mimo, że teoretycznie obydwie są nielegalne w Polsce, to bez trudu można wykonać zabieg wazektomii w każdym większym mieście.

Gdy w wyszukiwarkę wpiszemy hasło „podwiązanie jajowodów cena” to pojawią się artykuły traktujące o zabiegu, a także oferty ze Słowacji, Czech czy Niemiec. I wiele, wiele materiałów o tym, że nieoferowanie tylko jednego z dwóch nielegalnych zabiegów jest dyskryminacją kobiet i kolejną metodą nad sprawowaniem kontroli nad kobietami i ich ciałami.

Kobieta nie może decydować o swojej płodności, ale mężczyzna już tak

Art. 156 KK, który uniemożliwia legalne wykonanie wazaktomii i podwiązania jajowodów, to prawo stworzone jeszcze w czasach przedwojennych, kiedy nikt nie przypuszczał, że powstaną metody, które pozwolą przywrócić płodność, szczególnie w przypadku kobiet. Dzisiaj rozwinięta mikrochirurgia i zapłodnienie metodą in vitro diametralnie zmieniają konsekwencje wykonania zarówno podwiązania jajowodów, jak i nasieniowodów. Prawo wymaga zaktualizowania. Czy ktoś, poza samymi kobietami, jest tym zainteresowany? Nie.

Skoro wazektomia również prowadzi do ubezpłodnienia, co prawda z większym prawdopodobieństwem odwrócenia, ale też w sposób ryzykowany i utrudniony, to czemu jest promowana i oficjalnie świadczona? Czemu kobiety muszą wyjeżdżać za granicę, aby poddać się takiemu zabiegowi? Do jak prostych wniosków prowadzi dostępność i rzeczywista legalność tych dwóch zabiegów w Polsce…

I tak współczesne kobiety nie mają prawa decydowania o własnej płodności i dostępu do metod zapobiegania ciąży, które dla wielu osób są najskuteczniejszym i najbardziej optymalnym rozwiązaniem. W imię przepisów, które straciły na aktualności lata temu.

Turystyka sterylizacyjna: podwiązanie jajowodów za granicą

Wpisując w wyszukiwarkę „gdzie podwiązać jajowody”, pierwsze hasło prowadzi do słowackiej kliniki, w której powołano konsultantów i zespół polskojęzyczny, specjalnie z myślą o potrzebujących tego zabiegu Polkach. Na Słowacji kobiety mogą legalnie dokonać sterylizacji.

W Norwegii kobiety rodzące poprzez cięcie cesarskie mogą za dodatkową opłatą skorzystać z zabiegu podwiązania jajowodów. W Estonii natomiast zabieg jest refundowany dla wszystkich kobiet po 40. roku życia.

Wielka Brytania, Austria, Dania, Finlandia, Norwegia, Szwecja i Japonia to kolejne kraje, w który zabieg podwiązania jajowodów jest w pełni legalny.

W Polsce teoretycznie sterylizacja kobiet jest możliwa w przypadku zagrożenia zdrowia i życia kobiety, podobnie jak w teorii aborcja, a sprawa Izy z Pszczyny pokazuje, jak mocno rozmijają się przepisy z rzeczywistością.

Decyzja o zastosowaniu antykoncepcji chirurgicznej powinna być podstawowym prawem człowieka, które jest możliwe w imię wolności wyboru i samodecydowania o własnym ciele.

Źródło:

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-karny-16798683/art-156
https://ponton.org.pl/antykoncepcja/sterylizacja/
https://www.bankier.pl/wiadomosc/Polki-z-najgorszym-dostepem-do-antykoncepcji-w-Europie-8275388.html
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1768232,1,polki-wyjezdzaja-z-kraju-by-poddac-sie-sterylizacji.read

fot.: pixaby.com/mohamed_hassan

POLECAMY TAKŻE:

Nie żyje 37-letnia Agnieszka z Częstochowy. 7 dni nosiła martwy płód jednego z bliźniąt! Lekarze nie chcieli usunąć ciąży!

Agnieszka Woźniak

Polonistka, redaktorka i korektorka językowa. Specjalizuje się w artykułach z obszarów tematycznych: Ciąża, Dziecko, Pielęgnacja Dziecka, Rozwój Dziecka, a także Starania o ciążę, Niepłodność. Od 10 lat tworzy materiały edukacyjne do internetu. Pisała m.in. dla serwisów Rankomat.pl, Allegro.pl, 2Drink.pl, Naoko-store.pl, Skincarelovers.pl, Szafawpigulce.pl. Kontakt: agnieszka.banasiak@brubenpolska.pl