Ciąża kobiety otyłej – jak chronić siebie i dziecko przed powikłaniami
O koniecznej redukcji masy ciała wiele mówi się w kontekście starań o ciążę. Otyłość bywa przyczyną niepłodności. A co z kobietami o nieprawidłowym BMI, które już są w ciąży? Co mogą zrobić, by zminimalizować ryzyko powikłań, takich jak cukrzyca ciążowa, nadciśnienie, ale też hipotrofia czy makrosomia płodu? Czy otyłość jest wskazaniem do cesarskiego cięcia? Zamiast zamartwiać się i nie spać po nocach, lepiej poznać nieco faktów o ciąży kobiety otyłej i sposobach na bezpieczną redukcję wagi.
Ciąża kobiety otyłej to ciąża wysokiego ryzyka
Kobieta o BMI powyżej 30kg/m2 może przejść ciążę bez powikłań i urodzić zdrowe dziecko. W wielu przypadkach właśnie tak to się odbywa. Jednak nie można się oszukiwać, iż taka ciąża nie różni się od innych. Ciąża kobiety otyłej nie tylko niesie ze sobą większe ryzyko powikłań, ale też jest trudniejsza w diagnostyce, m.in. USG i KTG.
Wyróżniamy 3 stopnie otyłości:
- Otyłość I stopnia: BMI powyżej 30 kg/m2
- Otyłość II stopnia: BMI powyżej 35 kg/m2
- Otyłość III stopnia: BMI powyżej 40 kg/m2 (nazywana też otyłością chorobliwą lub patologiczną).
U otyłych pacjentek częściej stwierdza się choroby jakie jak zespół policystycznych jajników (PCOS), cukrzyca, niedoczynność tarczycy czy insulinooporność.
Ciąża kobiety otyłej niesie ze sobą ryzyko powikłań, takich jak:
- Poronienie i poród przedwczesny
- Hipotrofia płodu (zbyt niska masa urodzeniowa)
- Makrosomia płodu (zbyt wysoka masa urodzeniowa)
- Wad wrodzonych płodu, przede wszystkim wad serca i wad cewy nerwowej
- Przedwczesne oddzielanie się łożyska
- Cukrzyca ciążowa
- Stan przedrzucawkowy, rzucawka
- Nadciśnienie tętnicze
W najgorszym wypadku otyłość może doprowadzić nawet do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Niestety, ze względu na nagromadzenie nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej również badania w ciąży są utrudnione. Lekarz może mieć problem np. z precyzyjną oceną anatomii płodu podczas USG. Zapis KTG także nie zawsze daje miarodajny wynik.
Otyłość jest częstą przyczyną obturacyjnych bezdechów sennych (OBS). To stan, w którym na skutek zamknięcia światła dróg oddechowych następuje przerwa w dostawie tlenu do organizmu. W rezultacie na kilkanaście sekund dochodzi do pogorszenia ukrwienia oraz niedotlenienia łożyska. A takich epizodów może być nawet kilkadziesiąt w ciągu nocy!
Za wysokie BMI nie jest natomiast wskazaniem do cesarskiego cięcia. Przeciwnie – dla otyłych przyszłych mam bezpieczniej jest rodzić naturalnie. Porody zabiegowe czy operacyjne w tym wypadku wiążą się z większą liczbą potencjalnych powikłań.
Zamiast panikować – działaj!
Przyszła mama, która ma nieprawidłowe BMI, może zmagać się z różnymi negatywnymi emocjami – od lęku o zdrowie swojego dziecka, przez wyrzuty sumienia, aż po obawę przed reakcją społeczeństwa i rodziny. To naturalne odczucia – należy jednak pamiętać, iż stres w ciąży wcale nie służy dziecku! Zamiast się zamartwiać, warto sobie uświadomić, iż ciężarna z otyłością wymaga szczególnej opieki ze strony lekarza.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, by już na pierwszej wizycie ciężarna dostała skierowanie na test obciążenia glukozą (OGTT) – 75 g. Badanie to pozwala na wczesne rozpoznanie cukrzycy i prowadzenie ciąży wraz z leczeniem, które zmniejszy ryzyko ewentualnych powikłań u dziecka i matki.
U ciężarnych o BMI większym niż 35 kg/m2, zaleca się profilaktykę przeciwzakrzepową – podawanie heparyny drobnocząsteczkowej. Ponadto w trzecim trymestrze należy częściej dokonywać oceny wzrastania płodu – precyzyjne określenie masy dziecka pozwala na ustalenie optymalnych wytycznych w zakresie porodu.
Dieta w ciąży?
Gdy kobieta zmagająca się z otyłością dowie się o ciąży, może wpaść w dwie skrajności: próbować jak najszybciej zredukować masę ciała poprzez restrykcyjną dietę i forsowne ćwiczenia, lub wręcz przeciwnie – uznać, że ciąża to nie czas na odchudzenie, a przyszła mama może sobie „na wszystko pozwolić”. Oba te podejścia nie są dobre! Dieta otyłej ciężarnej powinna być dostosowana do jej stanu zdrowia. Idealna sytuacja to taka, gdy kobieta przez cały okres ciąży jest pod kontrolą dietetyka.
Najważniejsze przy ciąży kobiety otyłej jest utrzymanie dotychczasowej masy ciała, a jeszcze lepiej – obniżenie jej o 7-8 kg w ciągu całej ciąży. Zbilansowana dieta powinna zawierać 2000 kcal. Bezwzględnie trzeba odstawić cukier, wszelkiego rodzaju fast-foody i inną niezdrową żywność, słodzone i gazowane napoje, najlepiej też biały chleb i produkty z białej mąki. Małe posiłki spożywane co 2-3 godziny zaspokoją potrzeby matki i rozwijającego się dziecka. Nie wolno też zapomnieć o wodzie – przyszła mama powinna przyjmować około 3 litrów płynów na dobę.
Oczywiście nie należy spodziewać się spektakularnych efektów w postaci smukłej sylwetki zanim jeszcze pojawi się ciążowy brzuszek. Pamiętajmy – chodzi nie o wygląd, ale o zdrowie! Przyszłe mamy z wysokim BMI muszą też liczyć się z faktem, iż ich stan może nie być widoczny dla otoczenia przez bardzo długi czas! U kobiety otyłej nie występuje charakterystyczny, wystający brzuszek – niestety w praktyce wygląda to tak, jakby po prostu bardziej przytyła. Ciążowe krągłości „zlewają się” z tkanką tłuszczową. Zamiast więc stojąc w kolejce czekać, aż ktoś zauważy nasz odmienny stan, po prostu o nim powiedzmy i poprośmy o odsłużenie poza kolejnością.
Ciąża kobiety otyłej a aktywność fizyczna
Jeśli tylko nie ma przeciwwskazań, takich jak plamienia z dróg rodnych, niewydolność cieśniowo-szyjkowa czy przedwczesne skurcze, przyszła mama powinna codziennie ćwiczyć. Oczywiście nie chodzi o forsowanie się na siłowni – najlepsza dla wszystkich ciężarnych (także tych o prawidłowej masie ciała) jest aktywność aerobowa oraz chodzenie.
Chodzenie ma ogromne znaczenie przy redukcji masy ciała. Każdego dnia należy zrobić minimum 10 tys. kroków. Spacer warto wzbogacić, np. kijami trekkingowymi lub Nordic Walking. Spacer z kijami jest bardzo wskazany dla przyszłych mam – aktywuje praktycznie wszystkie mięśnie ciała. Dzięki temu nie tylko zredukuje zbędną tkankę tłuszczową, ale też wzmocni kręgosłup i kości oraz ochroni ciężarną przed bólami stawów!
Z kolei aktywność aerobowa to np. basen lub jazda na rowerze. Warto łączyć je ze sobą. Panie, które do tej pory raczej nie uwzględniały aktywności w swoim planie dnia, powinny zacząć od 15 minut ćwiczeń 3 razy w tygodniu. Stopniowo należy zwiększać obciążenie o 2 minuty tygodniowo, aż do osiągnięcia pożądanych 40 minut.
Uwaga! Aby osiągnąć oczekiwany efekt, nie wystarczy tylko ćwiczyć lub tylko stosować dietę. U pań, które stosują dietę redukcyjną bez ćwiczeń, lekarze często obserwują niekorzystne zjawisko, jakim jest obniżenie zarówno tkanki tłuszczowej, jak i masy mięśniowej. Z kolei same ćwiczenia mogą się okazać nieskuteczne.
Nie poddawaj się!
Ciąża kobiety otyłej nie jest skazana na komplikacje. Przyszła mama powinna jednak walczyć o każdy kilogram masy ciała mniej. W ten sposób przyczyni się do poprawy własnego zdrowia i uchroni swoje dziecko przed ewentualnymi powikłaniami związanymi ze zbyt dużą ilością nagromadzonej tkanki tłuszczowej. Dzięki ćwiczeniom będzie jej łatwiej zarówno w ciąży i w czasie porodu, jak i po nich. Czym więcej pracy włożymy w troskę o własne zdrowie, tym większe szanse będzie miał maluszek na prawidłowy rozwój!
Źródło:
https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2019/Opieka%20po%C5%82o%C5%BCnicza%20nad%20ci%C4%99%C5%BCarn%C4%85%20oty%C5%82%C4%85.pdf
https://mamaginekolog.pl/otylosc-a-ciaza/
https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/jestes-w-ciazy-mozesz-cwiczyc
https://www.acog.org/womens-health/faqs/obesity-and-pregnancy?utm_source=redirect&utm_medium=web&utm_campaign=otn
https://podyplomie.pl/ginekologia/15389,otylosc-a-przyrost-masy-ciala-podczas-ciazy
POLECAMY TAKŻE: Szczotkowanie ciała na sucho w ciąży.
Dodaj komentarz