Poronienie – zakończenie ciąży przed 22. tygodniem, które nastąpiło samoistnie. Jest to jedno z najczęstszych powikłań. Poronieniu ulega nawet 15% rozpoznanych ciąż, większość w I trymestrze. Przyczyny tego stanu mogą być różne i składa się na nie wiele czynników.
Czym jest poronienie?
Poronienie to samoistne zatrzymanie ciąży, do którego doszło przed 22. tygodniem ciąży na skutek obumarcia zarodka lub płodu i wydalenia go z jamy macicy. Wyróżnia się następujące rodzaje poronienia:
- poronienie zagrażające – oddzielenie się jaja płodowego na niewielkim odcinku bez rozwarcia szyjki macicy, możliwe jest jego leczenie;
- poronienie w toku – oddzielenie się jaja płodowego wraz ze skróceniem i rozwarciem szyjki macicy, jest nieodwracalne;
- poronienie niezupełne – po wydaleniu obumarłego zarodka lub płodu w jamie macicy pozostają resztki utkania łożyskowego;
- poronienie zatrzymane – zatrzymanie ciąży bez wydalenia obumarłego płodu.
Szacuje się, że poronienie dotyczy nawet 15% ciąż rozpoznanych i nawet 25% tych, które nie zostały potwierdzone testem ciążowym lub badaniem ginekologicznym (utrata nastąpiła przed 6. tygodniem ciąży). W takim przypadku znaczna część kobiet, nawet nie zdaje sobie sprawy, że doszło do obumarcia zarodka. Większość poronień następuje w I trymestrze ciąży. Po 13. tygodniu ryzyko przedwczesnego zakończenia wynosi 1–2%.
Przedwcześnie zakończona ciąża dla rodziców jest traumą, która pozostawia skutki emocjonalne jeszcze przez długi czas. Wiele kobiet obawia się także, że nie uda im się zajść i utrzymać kolejnej ciąży. Nie jest to prawdą – poronienie nie przekreśla szansy na urodzenie zdrowego dziecka w przyszłości.
Przeczytaj: Przerwane oczekiwanie, czyli trauma po stracie dziecka. Jak sobie poradzić?
Przyczyny poronienia
Przyczyny poronienia mogą być różne i zwykle składa się na nie wiele czynników. W I trymestrze ciąży najczęściej dochodzi do niego na skutek wad genetycznych zarodka, które są związane ze zmianą struktury lub liczby chromosomów (aberracje chromosomowe). Mogą być one przekazywane dziedzicznie lub powstać podczas podziału komórek po zapłodnieniu. Inną przyczyną poronienia mogą być wady anatomiczne macicy (zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki, polipy, zaburzenia rozwojowe) lub zaburzenia trofoblastu – zewnętrznych komórek kosmówki.
Natomiast w II trymestrze ciąży możliwe przyczyny poronienia to:
- czynniki genetyczne,
- wady w budowie lub funkcjonowaniu macicy,
- wiek matki powyżej 40 lat,
- poważne infekcje bakteryjne lub wirusowe u ciężarnej (cytomegalia, toksoplazmoza, różyczka),
- niewydolność szyjki macicy,
- niedomoga lutealna,
- zespół policystycznych jajników,
- zaburzenia w funkcjonowaniu układu immunologicznego.
Za przyczyny poronienia uważa się także nieprawidłowe odżywianie, przyjmowanie i nadużywanie niektórych leków, wysoki poziom stresu oraz stosowanie używek: alkoholu, tytoniu i narkotyków.
Jakie są objawy poronienia?
Objawy poronienia różnią się w zależności od jego rodzaju. W przypadku zagrażającej utraty ciąży kobieta obserwuje u siebie niewielkie krwawienie lub plamienie z dróg rodnych, którym zwykle nie towarzyszą dolegliwości bólowe. W niektórych przypadkach pojawia się pobolewanie w dole brzucha lub skurcze macicy o małym nasileniu.
W przypadku poronienia w toku, objawy, które się pojawiają to:
- obfite krwawienie z dróg rodnych,
- ból brzucha o różnym stopniu nasilenia,
- skurcze macicy, którym towarzyszy ból w części krzyżowej kręgosłupa,
- niekiedy może pojawić się stan zapalny narządu rodnego i gorączka.
Jeżeli doszło do poronienia zatrzymanego jego objawem jest zaprzestanie powiększania się macicy i obwodu brzucha oraz brak czynności serca płodu, który stwierdza się podczas badania ultrasonograficznego (USG).
Poronienie nawracające
Poronienie nawracające to przedwczesna utrata co najmniej dwóch następujących po sobie ciąż. Sytuacja taka jest wskazaniem do przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki w celu ustalenia przyczyny zatrzymania ciąży. Udaje się to w około 60% przypadków. Za poronienie nawracające odpowiadają:
- zaburzenia hormonalne,
- wady rozwojowe macicy,
- wrodzona skłonność do tworzenia zakrzepów (trombofilia),
- bezobjawowe zakażenia,
- mutacje genowe,
- zaburzenia autoimmunologiczne.
Poronienie nawracające można i trzeba leczyć. Dzięki podjęciu terapii oraz zmodyfikowaniu stylu życia możliwe jest donoszenie ciąży i urodzenie zdrowego dziecka.
Polecamy: Poronienie nawracające. Przyczyny i leczenie
Co robić, kiedy dojdzie do poronienia?
Kiedy kobieta ciężarna zaobserwuje u siebie niepokojące objawy, powinna niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W przypadku rozpoznania poronienia zagrażającego stosuje się leczenie zachowawcze. Postępowanie w dużej mierze zależy od wyników przeprowadzonych badań. Konieczny może być pobyt w szpitalu, prowadzenie oszczędnego trybu życia, a nawet stosowanie leków na podtrzymanie ciąży.
Jeżeli lekarz rozpozna poronienie w toku, zwykle wykonuje się zabieg łyżeczkowania macicy. Polega on na usunięciu z jamy macicy tkanek, które pozostały po wydaleniu obumarłego płodu lub zarodka. Takie postępowanie zapobiega wystąpieniu powikłań (np. poważnego stanu zapalnego narządów rodnych). Łyżeczkowanie macicy trwa kilkanaście minut i jest przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym.
W przypadku poronienia zatrzymanego konieczne jest farmakologiczne indukowanie czynności skurczowej macicy w celu wydalenia obumarłego płodu. Następnie wykonuje się łyżeczkowanie macicy.
Polecamy: Jakie prawa przysługują po poronieniu?
