Marzec to miesiąc świadomości endometriozy. Według ekspertów endometrioza dotyka nawet 10-15% populacji kobiet w wieku rozrodczym. Ta przewlekła i bardzo utrudniająca normalne funkcjonowanie choroba może objawiać się już w wieku dojrzewania. To bardzo ważne, aby edukować i nie bagatelizować objawów mogących świadczyć o endometriozie u nastolatek.
Ból miesiączkowy a endometrioza – czy na pewno „Taka Twoja uroda”?
Endometrioza to przewlekła choroba dająca bardzo szerokie spektrum objawów. Z tego powodu jej diagnozowanie jest trudne. Wiele pacjentek zgłasza objawy mogące świadczyć o endometriozie już w wieku dojrzewania. Niestety bardzo często w tym czasie dolegliwości te bywają bagatelizowane przez rodziców, a czasami nawet lekarzy, którzy tłumaczą, że „taka uroda”, „niektóre kobiety tak mają”. Takiemu tłumaczeniu trzeba głośno i wyraźnie powiedzieć NIE. Obezwładniający, paraliżujący comiesięczny ból nie jest normalny i to nie jest taka uroda. Endometrioza to choroba, którą trzeba diagnozować i leczyć. Silny ból w czasie miesiączki to jeden z jej objawów. Z tego powodu trzeba jak najwięcej mówić i edukować kobiety, począwszy od nastolatek, kobiet dojrzałych aż do kobiet przekwitających. Jak podkreśla dr. n. med. Tomasz Songin w wywiadzie udzielonym dla Wysokich Obcasów:
„Słuchając pacjentek, utwierdzam się w przekonaniu, że cały czas mimo rosnącej wiedzy na ten temat bagatelizuje się bolesne miesiączki. Nadal niektórzy ginekolodzy mówią kobietom, że taka ich uroda i trzeba to zaakceptować. Istnieje też społeczne przyzwolenie na ten rodzaj cierpienia. Nastolatki rzadko przychodzą z bolesnymi miesiączkami do lekarza, bo mamy i babcie mówią im: ‘Ja też tak miałam, minęło po porodzie”. „Po co będziesz tam szła, jak my tak mamy w rodzinie”. Wciąż więc trzeba powtarzać: ten ból nie jest normalny, cierpienie nie jest normalne”.
Czym jest endometrioza?
Endometrioza jest to choroba narządów płciowych kobiety. Jej charakterystycznym objawem jest obecność komórek błony śluzowej macicy – endometrium, poza jamą macicy – to tak zwane komórki ektopowe. Mają one budowę, przypominającą budowę endometrium, a do tego wykazują aktywność wydzielniczą. Komórki ektopowe reagują na zmiany hormonalne, do których dochodzi podczas cyklu miesiączkowego, co z kolei prowadzi do przewlekłej reakcji zapalnej. Proces ten powoduje wewnętrzne krwawienia, pojawianie się bolesnych guzków, zapaleń, powstawania blizn oraz zrostów, a także zmiany anatomicznych stosunków narządów znajdujących się w miednicy mniejszej. Endometrioza to jedna z najczęstszych przyczyn hospitalizacji kobiet na oddziałach ginekologicznych. Co więcej, to druga po mięśniakach macicy przyczyna zabiegów usunięcia macicy.
Przyczyny endometriozy
Prof. Violetta Skrzypulec-Plinta dla Medycyny Praktycznej tłumaczy mechanizm powstawania endometriozy w następujący sposób:
„Endometrioza jest chorobą, która ma swoje podłoże immunologiczne, spadek odporności organizmu powoduje, że elementy błony śluzowej dostają się poprzez jajowody do jamy brzusznej i tutaj zamiast być niszczone wszczepiają się w jajniki, jelita czy otrzewną”.
Naukowcy wciąż do końca nie znają dokładnych przyczyn endometriozy, dlatego ciągle uznawana jest za „tajemniczą” chorobę. Jako czynniki etiologiczne wymienia się czynniki:
- Wrodzone
- Epigeniczne
- Środowiskowe
- Autoimmunologiczne
- Alergiczne
Przypuszcza się, że głównym mechanizmem prowadzącym do pojawiania się ognisk endometriozy jest tak zwane wsteczne miesiączkowanie. Polega ono na tym, że krew miesiączkowa przedostaje się przez jajowody, do jamy otrzewnowej, gdzie złuszczone komórki endometrium wrzepiają się w nią. Jednak, jako że taki mechanizm może występować również u kobiet zdrowych, przypuszcza się, że w powstawaniu ognisk endometriozy uczestniczą jeszcze inne czynniki.
Przeczytaj również: Endometrioza nie wybiera. Znane kobiety, które otwarcie mówią o chorobie
Endometrioza u nastolatek
Mimo, iż typowe objawy endometriozy dotyczą głównie kobiet w wieku rozrodczym, to jej pierwsze symptomy można zaobserwować już u bardzo młodych dziewcząt, w wieku dojrzewania. Przede wszystkim są to obfite i bolesne miesiączki, z kolei u dziewczyn, które rozpoczęły już współżycie, dochodzi również ból podczas stosunku. Często też u nastolatek występują dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego, a także dolegliwości jelitowo-żołądkowe. Jak tłumaczy profesor Violetta Skrzypulec-Plinta:
„Endometrioza może występować przed pierwszą miesiączką i dawać swoje dolegliwości – jest to tak zwana endometrioza biała lub pojawiać się z pierwszą miesiączką. Nie możemy zapominać, że ona również może być uwarunkowana genetycznie, dziedziczona po siostrze, mamie, albo jako zjawisko pierwotne, związane właśnie ze spadkiem odporności. Endometrioza jako choroba jest jeszcze w wieku młodzieńczym słabo rozpoznawalna”.
U młodych dziewczyn dolegliwości bólowe i zespół napięcia przedmiesiączkowego w większości przypadków traktowany jest jako naturalna dolegliwość, przypisana do kobiecej fizjologii. Objawy łagodzą, łykając tabletkę przeciwbólową i zabierając ze sobą więcej podpasek do szkoły czy pracy. Zaciskają zęby i starają się jakoś funkcjonować i wypełniać codzienne obowiązki. Dopiero w momencie, kiedy dolegliwości bólowe są tak silne, że nie są w stanie wstać z łóżka, a nawet konieczne jest wezwanie pogotowia, zapala się alarmowa lampka, że coś jest nie tak.
Przeczytaj również: Endometrioza – nowe wytyczne w zakresie diagnozy i leczenia. Laparoskopia nie jest już „złotym standardem”
Endometrioza u nastolatek — diagnozowanie
Endometrioza diagnozowana jest na podstawie:
- badania ginekologicznego,
- badań obrazowych – najczęściej jest to USG,
- objawów klinicznych,
- obrazu stwierdzanego w czasie zabiegu laparoskopii, potwierdzonego badaniem histopatologicznym.
Diagnozowanie endometriozy u nastolatek nie jest proste. Jak podkreśla profesor Violetta Skrzypulec-Plinta:
„Należy pamiętać, że jeżeli w obrazie USG nie znajdziemy torbieli, która może wskazywać na endometriozę, zawsze jest to tylko podejrzenie i leczenie zachowawcze typu niesterydowe środki zapalne, antykoncepcja czy sam progesteron. Dopiero kiedy nie przynoszą one efektów, wykonuje się laparoskopię w celu wykluczenia lub potwierdzenia występowania ogniska endometriozy”.
Zadbaj o zdrowie swojej córki!
Bardzo ważne w tej kwestii jest edukowanie, nie tylko młodych dziewcząt i kobiet, ale również ich rodziców. W wielu środowiskach wciąż jeszcze zbyt mało rozmawia się i normalizuje temat kobiecej menstruacji. Najczęściej warunkowane jest to wstydem i niedoinformowaniem. Niestety taki stan rzecz może wpłynąć bardzo niekorzystnie nie tylko na zdrowie, ale i na płodność wchodzącej w dorosłość dziewczyny. Tutaj bardzo ważne jest, aby rozmawiać z nastolatkami, zapewnić im możliwość wizyty u dobrego ginekologa – często będzie to pierwsza wizyta. Wszelkie niepokojące dolegliwości takie jak bolesne i obfite miesiączki trzeba zgłaszać lekarzowi.
Endometrioza diagnozowana we wczesnym stadium pozwala na wdrożenie terapii przeciwzapalnej, minimalizującej dolegliwości. Należy mieć na uwadze to, że nieleczona endometrioza może skutkować rozwojem choroby. Nasilenie objawów bólowych i zmiany w narządach miednicy, mogą doprowadzić do niepłodności.
POLECAMY TAKŻE:
Niepłodność związana z endometriozą – najnowsze strategie postępowania
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/88290,endometrioza
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/wywiady/223949,czy-nastolatki-moga-chorowac-na-endometrioze
https://www.wysokieobcasy.pl/akcje-specjalne/7,174350,26680338,bolesne-miesiaczki-moga-byc-objawem-choroby-a-nastolatka.html?disableRedirects=true
Zdjęcie autorstwa cottonbro z Pexels
Dodaj komentarz