Boli cię głowa, kołacze serce, drżą ręce, masz duszności, a w głowie kłębią się myśli pełne niepokoju? Gdy sytuacja taka należy do incydentów, to raczej nie ma się o co martwić. Problemem staje się wtedy, gdy wspomniane objawy pojawiają się długotrwale i znacząco obniżają komfort życia. Czym jest nerwica lękowa i jak sobie z nią radzić, będąc w ciąży?
Nerwica lękowa w ciąży: skąd się bierze?
Nerwica lękowa może wystąpić w ciąży na skutek silnych emocji, długotrwałego stresu, silnego niepokoju i lęku. Gdy takie stany dominują u kobiety w ciąży, mogą stać się katalizatorem nerwicy lękowej. Bywa, że zajście w ciążę przyczynia się do reaktywacji stanów nerwicowych, które były od lat w remisji.
Ciąża to dla wielu kobiet obfitujący w trudne emocje czas. Duży lęk przed porodem, obawa, jak będzie wyglądało życie z dzieckiem, czasami żal za czasem, który już nie wróci, dużo zmian zarówno w życiu osobistym, zawodowym, towarzyskim, jak i w ciele kobiety – gdy napięcie jest zbyt duże, do nerwicy lękowej niedługa droga.
Do rozwoju zaburzeń lękowych przyczyniają się takie sytuacje jak: przypadki zaburzeń psychicznych w rodzinie, długotrwała ekspozycja na silny stres, uwarunkowania osobowościowe i rozwojowe, nagła i trudna sytuacja życiowa (np. śmierć, strata pracy itp.).
Jak podkreśla prof. dr hab. Antoni Kępiński, uznany polski psychiatra*, każda osoba choć raz w swoim życiu doświadcza objawów nerwicy: szybszego bicia serca, problemów z oddechem, bólu i rozstroju brzucha, parcia na pęcherz, drżenia ciała. Różnica jest taka, że u osób z nerwicą objawy takie trwają całymi tygodniami, miesiącami, a nawet latami.
Nerwica w ciąży – objawy
Jeśli zauważyłaś u siebie występujące z dużą częstotliwością poniższe objawy, mogą one wskazywać na nerwicę lękową:
- silny lęk,
- poczucie zagrożenia,
- ciągłe napięcie,
- drżenie rąk i nóg,
- bóle stawów,
- kołatanie serca,
- ból głowy,
- duszności,
- zwroty głowy,
- problemy z oddychaniem,
- bezsenność, niespokojny sen,
- myśli skoncentrowane wokół jednego tematu.
Według danych WHO ok. 10% społeczeństwa cierpi na jakiś rodzaj zaburzeń nerwowych. Częściej kobiety niż mężczyźni. Jednak odsetek niezdiagnozowanych osób może być dużo większy.
Czujesz, że nerwica lękowa może Cię dotyczyć? Stowarzyszenie Animo prowadzi telefon wsparcia przeznaczony dla osób doświadczających zaburzeń lękowych. Rozmowa nie zastąpi konsultacji z lekarzem, ale może doraźnie pomóc w chwili kryzysu. Podczas rozmowy można uzyskać informacje, gdzie udać się po pomoc i co robić, gdy lęk jest wyjątkowo intensywny i skumulowany.
Nerwica lękowa w ciąży a rozwój płodu
Przewlekły stres i towarzyszący codziennie lęk nigdy nie są korzystne dla płodu, a napominanie „nie stresuj się, bo szkodzisz dziecku” nie są wyświechtanym hasłem. Podwyższony poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, spowodowany ciągłymi silnymi emocjami, pobudza układ nerwowy i sprawia, że naczynia krwionośne nie są odpowiednio dotlenione i odżywione. Konsekwencją tego może być nieprawidłowo rozwinięte łożysko. Ponadto u urodzonego dziecka wzrasta ryzyko wystąpienia zaburzeń motoryki, a maluch może być szczególnie rozdrażniony, płaczliwy i niespokojny.
Nerwica bardzo osłabia organizm kobiety w ciąży. Może dojść do groźnych dla płodu infekcji, a nawet – w przypadku silnej nerwicy – poronienia. Konsekwencją może być również przedwczesnym poród i mała masa urodzeniowa dziecka.
Przeczytaj także: “Jestem w 2 miesiącu ciąży i wszystko mnie złości”, czyli problemy emocjonalne kobiet w ciąży
Czy możliwe jest wyzdrowienie?
Zaburzenia lękowe, w tym nerwica lękowa, stanowi jedno z najpowszechniejszych chorób psychicznych. Dobra wiadomość jest taka, że zaburzenia lękowe można z powodzeniem pokonać, a choroba potrafi przez długie lata pozostać w remisji.
Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Toronto na próbie ponad 2000 Kanadyjczyków udowodniło, że możliwe jest pełne wyzdrowienie, nawet wśród osób, które chorowały na tego zaburzenia przez długie lata.
Wbrew obawom ciężarnych, które chorują na nerwicę ciążową, leczenie farmakologiczne nie jest jedynym sposobem na przezwyciężenie choroby. Prawdą jest, że większość leków na nerwicę lękową nie powinna być przyjmowana w ciąży, szczególnie w I trymestrze. Jednakże to lekarz, na podstawie wywiadu i oceny zdrowia pacjentki, decyduje jaka kuracja jest w danym przypadku potrzebna.
Nie istnieją leki psychiatryczne, które są w pełni bezpieczne dla rozwijającego się płodu, jednak w szczególnych sytuacjach lekarz może zdecydować, że lek będzie niezbędny i z powodzeniem stosuje się go nawet w I trymestrze ciąży.
Poza leczeniem farmakologicznym olbrzymią rolę odgrywa psychoterapia, która jest w stanie w znaczący sposób poprawić stan zdrowia pacjentki. Konieczna jest tu współpraca lekarza ginekologa prowadzącego ciążę oraz psychiatry. Sesje z psychoterapeutą są w stanie skutecznie wyciszyć napady lęku i złagodzić stan niepokoju. Szczególnie, jeśli stres w ciąży spowodowany jest ograniczającymi przekonaniami związanymi z porodem czy macierzyństwem.
Nie należy przyjmować żadnych leków samodzielnie. Nawet ziołowe leki uspokajające powinny być konsultowane z lekarzem.
Czego nie mówić do osoby z nerwicą lękową?
Jeśli bliska Ci kobieta w ciąży lub ktokolwiek znajomy przejawia symptomy nerwicy lękowej, warto odbyć spokojną rozmowę z propozycją leczenia, przede wszystkim konsultacji z psychoterapeutą, lekarzem oraz ginekologiem (gdy mowa o ciężarnej).
Jest to zaburzenie lękowe, z którym można dobrze i satysfakcjonująco żyć. Z czasem chory uczy się rozpoznawać pierwsze symptomy i w porę reaguje. Leczenie farmakologiczne, sesje z psychoterapeutą i ogólna dbałość o zdrowie, samopoczucie i komfort życia potrafi sprawić, że nerwica na długie lata pozostanie w remisji. Niezwykle ważne jest akceptacja, empatia i wsparcie otoczenia.
Tego nie mówi się osobie z nerwicą:
- Uspokój się/wycisz się/musisz się zrelaksować – gdyby to było takie proste, nerwica nie stanowiłaby problemu. Zamiast tego, warto poświęcić czas na rozmowę angażującą w problem czy sytuację, na myśl którą osoba odczuwa lęk, np. jeśli kobieta w ciąży panicznie boi się życia z noworodkiem, można porozmawiać o jej odczuciach, lękach, czego boi się najbardziej, jakiej pomocy oczekuje, co może przynieść jej spokój. Empatia i próba dotarcia do źródeł problemu zamiast utartych frazesów!
- Inni mają gorzej od Ciebie i nie narzekają – jedni mają gorzej, inny lepiej a to nie jest konkurs na największe problemy. Nerwica, depresja i wszystkie inne zaburzenia oraz choroby psychiczne mogą dotknąć bez względu na status materialny i obiektywny poziom życia. Nerwicy lękowej nie można utożsamiać z narzekaniem, nadwrażliwością, przejmowaniem się i histerią. Lepszym pomysłem będzie akceptacja uczuć danej osoby („rozumiem, że jest Ci ciężko”, „widzę, że jest w Tobie duży lęk i niepokój”).
- Nie martw się. Taki problem to nie problem – takich zdań nie powinno się wymawiać ani do osób z nerwicą lękową, ani do nikogo innego, nawet dziecka rozpaczającego z powodu utraty ulubionej zabawki. Jeśli np. kobieta w ciąży przeżywa silny lęk na myśl o zbliżającym się porodzie, to słowa „nie martw się, tyle kobiet przed Tobą urodziło!”, będzie marnym pocieszeniem. Tu także dużo lepiej odwołać się do empatycznych, wspierających pytań, które pozwolą oswoić problem, ale też być może znaleźć pomocne rozwiązanie (np. obecność znajomej położnej przy porodzie zmniejszy niepokój).
Nerwica lękowa w ciąży może eskalować do dużych rozmiarów, kiedy to będzie stanowić zagrożenie dla płodu. Jeśli stan niepokoju, szybsze bicie serca, bóle i zawroty głowy, drżenie rąk pojawiają się często i trwają długo, konieczna jest konsultacja z lekarzem i psychoterapeutą.
*za www.zdepresjonowani.pl
Źródło:
https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/lista/111911,leczenie-zaburzen-lekowych-w-ciazy
https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/jak-dbac-o-siebie-w-ciazy/stres-w-ciazy-sposoby-radzenia-sobie-z-wrogiem
Wojdyła, D. Żurawicka, I. Łuczak, M. Zimnowoda, Zaburzenia zdrowia psychicznego u kobiet w okresie ciąży, porodu i połogu, Wydział Nauk Medycznych, Kierunek Położnictwo, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu
Zaskakująco dobre wieści na temat niepokoju, https://www.sciencedaily.com/releases/2020/01/200107131832.htm
www.stowarzyszenianimo.pl
POLECAMY TAKŻE:
Głowa pęka, a ty nie możesz nic zrobić. Czy na pewno? Ból głowy w ciąży – jak sobie z nim radzić
Dodaj komentarz