Co to jest skaza białkowa, jak ją rozpoznać oraz jak odróżnić od innych alergii skórnych – tłumaczy pediatra i alergolog dr Monika Cendrowska-Pinkosz.
Zacznijmy od tego, że skaza białkowa jest to termin, którym opisuje się szereg objawów alergii na białko mleka krowiego. Dotyczy zwykle objawów skórnych, ale może także obejmować różne narządy czy układy. – Zmiany te lokalizują się między innymi na twarzy, są zaczerwienione i nienaturalnie błyszczące, to tzw. polakierowane policzki – wyjaśnia dr n. med. Monika Cendrowska-Pinkosz z Centrum Medycznego Alergologia. Możemy jednak obserwować podobne dolegliwości skórne także na innych częściach ciała, takich jak szyja, brzuch, miejsca za uszami, czasami też na rączkach czy nóżkach (zwykle w okolicy zgięć stawowych). Nasilenie zmian skórnych zależy od zaawansowania choroby, jak i wieku dziecka.
Po czym poznać, że to skaza białkowa?
Skaza białkowa to zwykle nieduże, pojedyncze grudkowo-rumieniowe zmiany, ale mogą pojawiać się także silnie zaczerwienione, swędzące i mocno wysuszone duże partie skóry, które sprzyjają zakażeniom grzybiczym i bakteryjnym.
– Do innych objawów skazy białkowej należą także problemy z trawieniem, biegunki, zaparcia, kolki, ulewanie, a w skrajnych przypadkach wymioty słaby przyrost masy ciała – mówi dr Cendrowska-Pinkosz.
I dodaje, że w razie wątpliwości zawsze najlepiej skonsultować problem z pediatrą, ponieważ alergia na białka mleka krowiego (ABMK) ma wiele twarzy.
Klasyczna postać ABMK wiąże się z pierwotnym zaburzeniem immunologicznym związanym z nadwrażliwością na alergeny mleka. Ten rodzaj alergii może być początkiem długiej drogi związanej z późniejszym uczuleniem na inne rodzaje alergenów w tym np. wziewnych. W większości przypadków można wykazać tło genetyczne problemów dziecka. Podobne objawy obserwowano u jednego lub obojga rodziców w dzieciństwie. W ostatniej dekadzie obserwuje się wydłużanie okresu nabierania tolerancji na alergeny mleka krowiego. Często ten rodzaj nadwrażliwości dotyka osoby dorosłe.
– Inną postacią skazy białkowej jest przemijająca nadwrażliwość na białka mleka krowiego związana z czasowym uszkodzeniem bariery śluzówkowej w jelicie. Przyczyną tego uszkodzenia śluzówki mogą być infekcyjne choroby jelit np. biegunki bakteryjne, wirusowe czy grzybicze oraz stany wynikające z niedotlenienia lub niedokrwienia organizmu. Problem może sam wygasnąć i nie musi być zapowiedzią dalszych alergii. Ten rodzaj nadwrażliwości na mleko nie ma podłoża genetycznego w rodzinie – wyjaśnia alergolog.
Skaza białkowa a dieta
Kolejnym ważnym aspektem w diagnozie i leczeniu skazy białkowej jest stosowanie odpowiedniej diety. W przypadku diety diagnostycznej, jeżeli matka karmi piersią, eliminujemy z jej diety produkty nabiałowe (mleko i jego przetwory) na okres 2-3 tygodni, a po uzyskaniu poprawy stanu dziecka, utrzymujemy tzw. dietę leczniczą, która trwa minimum 4 miesiące. Matka w tym okresie powinna mieć zapewnioną odpowiednią podaż witaminy D3, wapna oraz kwasów Omega-3. Co bardzo ważne, nie można w tym przypadku zastąpić mleka krowiego mlekiem innych zwierząt kopytnych – w tym kozim. Okres wychodzenia z diety musi być rozpatrywany indywidualnie w zależności od nasilenia objawów alergii.
Podstawowym błędem jest usuwanie z diety matki wielu produktów w tym samym czasie. Prowadzi to do niedoborów pokarmowych oraz trudności z utrzymaniem laktacji.
Pamiętajmy, że jeżeli chcemy wyeliminować większą ilość produktów o prawdopodobnym potencjale alergicznym, wówczas bardzo ważne jest ich zastąpienie innymi produktami o równoważnych wartościach odżywczych. I tak na przykład u niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanych trzeba zastosować specjalny produkty dedykowane dla alergików. Obecnie na rynku dostępne są hydrolizaty białek mleka krowiego o wysokim stopniu hydrolizy oraz tzw. mieszanki elementarne o najwyższym stopieniu hydrolizy białek mleka. Hydrolizaty białek mleka krowiego o niskim stopniu hydrolizy (typu HA) nie są zalecane do leczenia alergii na białko mleka krowiego.
Odpowiednia pielęgnacja skóry
Podczas leczenia skazy białkowej u małego dziecka ważna jest nie tylko dieta, ale także odpowiednia pielęgnacja skóry. Obowiązują tu zasady pielęgnacji jak w przypadku skóry atopowej. Skóra musi być utrzymywana w czystości oraz systematycznie nawilżana. Do tego celu używamy środków emolientowych tzn. nawilżających skórę, które jednocześnie regenerują barierę lipidową skóry. Należy pamiętać o systematycznym obcinaniu paznokci, aby drapanie nie uszkadzało mocno skóry. Ważna jest również częsta zmiana pościeli oraz stosowanie odzieży przewiewnej niezbyt obciskającej z naturalnych materiałów.
Skutki skazy białkowej w dorosłym życiu
Większość pacjentów z objawami skazy białkowej w przebiegu uczulenia na mleko krowie stopniowo ,,wyrasta z choroby” tzn. nabiera tolerancji na uczulające pokarmy. Zmiany skórne cofają się i nie pozostawiają blizn. Czasami jedyną pamiątką po przebytej chorobie jest suchość i wrażliwość skóry w życiu dorosłym.
WAŻNE: Złota zasada, o której bezwzględnie trzeba pamiętać – wszystkie eliminacje produktów z diety powinny być konsultowane z lekarzem – samemu nie należy stosować żadnych restrykcyjnych diet, które mogłyby powodować niedobory pokarmowe u dziecka.
Konsultacja: Dr n. med. Monika Cendrowska-Pinkosz, Centrum Medyczne Alergologia
POLECAMY TAKŻE: Doświadczona położna zdradza sposób na kolkę
Dodaj komentarz