Precyzyjniejsze narzędzia analityczne pozwalają Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych trafniej wytypować osoby, które przebywają na nieuzasadnionym zasiłku lekarskim. Tyczy się to także kobiet w ciąży, które – zdaniem inspektorów – nadużywają prawa do zasiłku.
Jak wynika z danych przesłanych Interii Biznes przez ZUS, liczba przypadków odebrania zasiłków ciężarnym wzrosła w 2023 roku aż o 300 proc. w porównaniu do poprzednich lat.
O 300 proc. więcej odebranych zasiłków
Dane przekazane Interii Biznes przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazują wzrost odebranych zasiłków ciężarnym wynoszący aż 300 proc. względem 2023 roku.
Powodów cofnięcia zasiłków jest wiele. Do głównych należą:
- podejmowanie zatrudnienia w trakcie pobierania zasiłku,
- zakładanie fikcyjnej działalności gospodarczej tuż przed przejściem na zwolnienie lekarskie,
- znaczące podwyższenie składki zdrowotnej we własnej działalności tuż przed złożeniem wniosku o świadczenie,
- niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia, np. podejmowanie aktywności, które przeczą konieczności przebywania na L4.
W ostatnich latach liczba przeprowadzonych kontroli i odebranych zasiłków wśród ciężarnych znacząco wzrosła:
- 2020 r. – 3 658 kontroli, 151 odebranych zasiłków (4,12 proc.),
- 2021 r. – 909 kontroli, 62 odebranych zasiłków (6,82 proc.),
- 2022 r. – 4 164 kontrole, 142 odebranych zasiłków (3,41 proc.),
- 2023 r. – 4 831 kontroli, 546 odebranych zasiłków (11,3 proc.).
ZUS zaostrza kontrole ciężarnych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyposażony został w zaawansowane urządzenia analityczne, które dokładniej wskażą, które kobiety przebywające na zwolnieniu lekarskim mogą pobierać zasiłek niezasadnie. System poprzez analizę formy i historii zatrudnienia wytypuje przypadki, gdzie zachodzi podejrzenie zatrudnienia tylko w celach pobierania zasiłku.
Jak podaje ZUS liczba zwolnień lekarskich wykorzystywanych w niewłaściwy sposób wynosi nawet 10 proc. Po wykryciu nieprawidłowości ZUS ma prawo zakwestionować zasadność wypłaty zasiłku chorobowego lub w najgorszym przypadku doprowadzić do odebrania świadczenia. Dzieje się tak, np. w sytuacji, gdy inspektorzy nie zastaną ciężarnej w domu i nie uzyskają odpowiedzi na wysłane pismo z prośbą o wskazanie przyczyny nieobecności.
Ciężarna na L4 – jakie ma prawa, a czego nie może?
Czy ciężarna na L4 może wyjechać na urlop?
Czy mogę przebywać na zwolnieniu ciążowym na działce za miastem?
Mam L4 chodzące ciążowe i chcę jechać na święta do rodziny – czy nie stracę prawa do zasiłku?
Grupy i fora dla mam pełne są takich i podobnych pytań. Kobiety mają wątpliwości, jakie konkretnie prawa mają w zakresie L4. Co jest dozwolone, a za co mogą utracić zasiłek?
Przede wszystkim należy odróżnić rodzaje zwolnień lekarskich. Zwolnienie typu „1” oznacza tzw. zwolnienie leżące, podczas którego pacjent nie może wychodzić z domu, wyjątek stanowią jedynie badania i kontrole lekarskie.
Zwolnienie typu „2” – pacjent może chodzić – zezwalają na opuszczenie wskazanego na zwolnieniu adresu tylko w pilnych sytuacjach, tj. wyjście na badanie, do lekarza, do apteki lub sklepu po najpilniejsze rachunki. I tu rozróżnić należy owe „pilne sprawy”. Inspektorzy mogą zakwestionować wielogodzinne zakupy w galerii handlowej lub tym bardziej wyjście do kosmetyczki czy fryzjera.
Kolejna istotna sprawa to podejmowanie zatrudnienia podczas przebywania na L4 w ciąży. Nie można zapominać, że chodzi tu o jakąkolwiek aktywność zawodową. Nie tylko o pracę na etacie lub samozatrudnieniu. Mowa też o udzielaniu korepetycji, małych zleceniach realizowanych przez internet, a nawet wolontariacie. Nawet jeśli regularna praca zawodowa jest zagrożeniem dla ciąży, a zlecenia z domu już nie – pracować nie wolno, jeśli ciężarna nie chce utracić prawa do zasiłku.
Ciężarnym lekarz najczęściej wpisuje na zwolnieniu kod choroby: O26 – Opieka położnicza z powodu stanów związanych głównie z ciążą. Brzmi on enigmatycznie i rodzi wiele problemów z interpretacją.
Czy na L4 w ciąży można podróżować?
Zmiana miejsca przebywania możliwa jest tylko w przypadku zwolnienia tzw. chodzącego oraz po dokonaniu odpowiednich formalności tj.:
- Otrzymaniu od lekarza prowadzącego ciążę zaświadczenia zezwalającego na podróż.
- Poinformowania ZUS-u o zmianie miejsca pobytu.
Zwolnienie lekarskie ma służyć podreperowaniu zdrowia, więc kontrolerzy ZUS-u inaczej spojrzą na wyjazd w celach leczniczych, który można w ten sposób udokumentować, a inaczej na wakacje w Hiszpanii.
Warto też pamiętać, że w dobie social mediów oraz łatwości, z jaką można złożyć donos do ZUS-u, nie warto ryzykować i liczyć na szczęśliwy łut, tylko wyjeżdżać w uzasadnionych przypadkach i odpowiednio poprzeć formalnie zmianę miejsca pobytu.
Fot. pexels.com/Amina Filkins
Dodaj komentarz