Główny hormon produkowany przez gruczoł tarczowy. Prawidłowa norma FT4 powinna wynosić od 10 pmol/L (8ng/l) do 25 pmol/L (20ng/l).
Obniżony poziom wolnej tyroksyny i jednocześnie podwyższony poziom TSH może świadczyć o niedoczynności tarczycy. Natomiast podwyższony poziom FT4 i jednoczesne obniżenie TSH może mówić o nadczynności tarczycy.
Hormony są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Hormony tarczycy, regulują następujące narządy i funkcje organizmu:
- decydują o prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu układu nerwowego;
- gospodarkę wapniowo-fosforanową;
- regulują metabolizm i przemiany energetyczne w organizmie;
- decydują o metabolizmie tłuszczów, cukrów i białek;
- wpływają na pracę mięśni i siłę mięśniową;
- pobudzają wzrost i rozwój tkanek.
Kiedy wykonać badanie hormonów T4 i fT4
W monitorowaniu leczenia niedoczynność tarczycy, nadczynności tarczycy, raka tarczycy.
Jak przygotować się do badania
Pacjent powinien być na czczo.
Wartości T4 i fT4
tyroksyna całkowita – 64,4–154,4 nmol/l,
Tyroksyna wolna – 9,1–23,8 pmol/l.
Interpretacja wyników
Obniżone wartości fT4 w badaniach laboratoryjnych oznaczają:
- przy podwyższonym poziomie TSH mogą wskazywać na pierwotną niedoczynność tarczycy;
- przy obniżonym , bądź utrzymującym się w granicach normy stężeniu TSH mogą wskazywać na wtórną lub trzeciorzędową niedoczynność tarczycy.
Podwyższone wartości fT4 w badaniach laboratoryjnych oznaczają:
- przy obniżonym poziomie TSH mogą wskazywać na pierwotną nadczynność tarczycy;
- przy podwyższonym, bądź utrzymującym się w granicach normy stężeniu TSH mogą wskazywać na wtórną nadczynność tarczycy.
fT4 w normie a wyniki badania innych hormonów tarczycy
Jeżeli wartości fT4 są w normie w badaniach laboratoryjnych, a stwierdza się nieprawidłowe wyniki TSH, może to oznaczać:
- jeśli poziom TSH również jest w granicach normy, mamy do czynienia z tzw. eutyreozą; oznacza to, że tarczyca pracuje prawidłowo;
- przy podwyższonym poziomie TSH mogą wskazywać na tzw. subkiliniczną niedoczynność tarczycy;
- przy obniżonym poziomie TSH mogą wskazywać na tzw. subkliniczną nadczynność tarczycy.
UWAGA:
Cykl owulacyjny przebiega w kilku fazach:
– Menstruacja – krwawienie miesięczne jest pierwszym etapem cyklu owulacyjnego i wyznacza jego początek. Jest ono wynikiem złuszczania się nabrzmiałej i rozrośniętej w ostatniej fazie cyklu (fazie lutealnej) błony śluzowej macicy.
– Faza pęcherzykowa (folikularna) trwa około 14 dni. W tym czasie intensywnie narasta, dopiero co złuszczony w menstruacji, nabłonek błony śluzowej macicy. Następuje także wzrost i dojrzewanie pęcherzyków. Ostatecznie dojrzewa tylko jeden z nich, który uwalnia komórkę jajową (oocyt). Reszta pobudzonych pęcherzyków przestaje się rozwijać.
– Faza owulacyjna (owulacja) trwa 24 godziny. To początek twoich dni płodnych. Dojrzały pęcherzyk pęka i uwalnia komórkę jajową. Komórka jajowa migruje do jajowodu i czeka na zapłodnienie. Jeśli jajeczko nie zostanie zapłodnione w ciągu kolejnych 12-24 godzin, obumiera.
– Faza lutealna (zwana również fazą ciałka żółtego) trwa 14 dni. Jest to czas pomiędzy uwolnieniem się komórki jajowej a rozpoczęciem kolejnej miesiączki. W tym czasie, pod wpływem hormonu luteinizującego, pozostałości pęcherzyka przekształcają się w ciałko żółte. Jest ono odpowiedzialne za produkcję progesteronu przygotowującego śluzówkę macicy do zagnieżdżenia się komórki jajowej. Stąd też progesteron zwany jest hormonem ciałka żółtego. Jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona, ciałko żółte powoli zanika i obniża się poziom produkowanych przez nie hormonów. Spadek stężenia progesteronu, ok. 28 dnia cyklu, powoduje złuszczanie się niepotrzebnej już błony śluzowej, czyli menstruację.
Badanie hormonów płciowych to badanie krwi które pozwala sprawdzić stężenie poszczególnych hormonów. Diagnostyka wymaga takiego badania, gdyż oznaczanie poziomu hormonów płciowych pozwala na określenie, czy to nie zaburzenia hormonalne wywołują problemy z zajściem w ciążę. Badanie hormonalne jest także wykonywane u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania.
Badanie poziomu hormonów pozwala na wykrycie zaburzeń, takich jak:
- niewydolność przysadki,
- obniżona rezerwa jajnikowa,
- zespół PCO.
Kiedy wykonać badania hormonów płciowych?
W zależności od dnia cyklu miesiączkowego, poziom hormonów u kobiet jest różny. W związku z tym ,badania należy wykonać w każdej fazie cyklu. Tak wykonane oznaczenia dają pełny obraz zmian hormonalnym w cyklu miesiączkowym.
Pierwsze badania, czyli te w fazie folikularnej, najlepiej wykonać między 3. a 5. dniem cyklu, a kolejne, które wypadają w trakcie owulacji, między 12-14 dnia cyklu (przy 28-dniowym cyklu) lub na 12-14 dni przed spodziewaną miesiączką (w pozostałych przypadkach). Oznaczenia w fazie lutealnej przeprowadza się zazwyczaj ok. 21 dnia cyklu.
Należy pamiętać, iż:
1) zakres normy różni się w zależności od laboratorium!
2) przed pobraniem krwi, należy powiadomić lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, ponieważ mogą mieć wpływ na wyniki badań.
