Ciąża pozamaciczna – ciąża, podczas której zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się poza śluzówką macicy, najczęściej w jajowodzie. Jest to stan, który wymaga wdrożenia pilnego leczenia, ponieważ stanowi zagrożenie życia kobiety. Ciąża pozamaciczna stanowi 2% wszystkich ciąż.
Czym jest ciąża pozamaciczna?
Ciąża pozamaciczna – inaczej ektopowa – jest to ciąża zlokalizowana poza jamą macicy. Zapłodniona komórka jajowa ulega implantacji w jajowodzie (97% przypadków), jajniku, szyjce macicy lub w obrębie otrzewnej. W takiej sytuacji nie ma możliwości, aby płód mógł rozwijać się prawidłowo. Ciąża pozamaciczna stanowi 2% przypadków wszystkich ciąż. Wymaga wczesnego rozpoznania i wdrożenia leczenia, ponieważ może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia kobiety.
Przyczyny ciąży pozamacicznej
Przyczyny ciąży pozamacicznej nie zostały do końca poznane. Uważa się, że odpowiadają za to zmiany w narządach rodnych kobiety. Przede wszystkim endometrioza, torbiele na jajnikach, zrosty wewnątrz jajowodu, nieprawidłowa budowa macicy lub jajowodu. Ciąża pozamaciczna może wystąpić także u tych pań, które w przeszłości przeszły zabiegi chirurgiczne w obrębie miednicy mniejszej oraz poważne, ciężkie infekcje bakteryjne lub zostały zakażone chorobami przenoszonymi drogą płciową (rzeżączka, chlamydia).
Czynniki ryzyka ciąży pozamacicznej to:
- wiek kobiety między 25 a 30 lat,
- palenie tytoniu,
- stosowanie wkładki wewnątrzmacicznej,
- zapłodnienie metodą in vitro,
- ciąża pozamaciczna w wywiadzie.
U większości przypadków nie udaje się wskazać konkretnej przyczyny ciąży pozamacicznej. Taka kobieta powinna pozostać pod ścisłą opieką ginekologa w przypadku planowania kolejnej ciąży.
Sprawdź także: Ciąża heterotopowa. Czy in vitro zwiększa ryzyko jej wystąpienia?
Ciąża pozamaciczna – objawy
Na początku ciąża pozamaciczna rozwija się bezobjawowo, a pierwsze dolegliwości, które się pojawiają nie wskazują jednoznacznie na jej wystąpienie. Kobieta może czuć się jak w normalnej ciąży – następuje zatrzymanie krwawienia miesiączkowego, piersi stają się nabrzmiałe i tkliwe, występują wahania nastroju, zmęczenie, brak energii i mdłości. Objawy ciąży pozamacicznej zwykle zaczynają pojawiać się około 3. tygodnia po zapłodnieniu.
Objawy ciąży pozamacicznej to:
- ból zlokalizowany w podbrzuszu, który przypomina ból menstruacyjny,
- nasilenie dolegliwości bólowych podczas poruszania się lub kaszlu,
- krwawienie lub plamienie z dróg rodnych.
Objawy ciąży pozamacicznej mogą mieć różny stopień nasilenia. Bardzo często nieprawidłowość rozpoznaje się dopiero wtedy, kiedy wystąpią powikłania. Najczęściej jest to pęknięcie jajowodu i rozwijający się wstrząs, który jest wskazaniem do pilnej interwencji medycznej. Jego objawy to:
- znaczne nasilenie dolegliwości bólowych,
- przyspieszenie tętna (tachykardia),
- spadek ciśnienia tętniczego krwi,
- bladość powłok skórnych,
- wzmożona potliwość,
- złe samopoczucie, osłabienie, omdlenia.
Ciąża pozamaciczna a test ciążowy
Ciąża pozamaciczna może zostać wykryta przez test ciążowy, ponieważ zapłodniona komórka jajowa mimo nieprawidłowego zagnieżdżenia także zaczyna produkować gonadotropinę kosmówkową (beta-hCG). Jej stężenie jest jednak nieprawidłowe – rośnie zdecydowanie wolniej niż w przypadku prawidłowej ciąży. Jednak zdarza się również, że w przypadku ciąży ektopowej test ciążowy wskaże negatywny wynik.
Jak rozpoznać ciążę pozamaciczną?
W przypadku podejrzenia ciąży pozamacicznej lekarz może zlecić test poziomu stężenia beta-hCG we krwi w kilku kolejnych dniach. Wynik wskazuje wówczas nieprawidłowy wzrost stężenia tego hormonu. Jednak podstawą diagnostyki ciąży ektopowej jest przezpochwowe badanie ultrasonograficzne (USG). Lekarz w większości przypadków nie stwierdza obecności pęcherzyka ciążowego w macicy. W trudniejszych przypadkach konieczna jest laparoskopia zwiadowcza, czyli wprowadzenie do jamy brzusznej narzędzia z kamerą, dzięki czemu można ocenić stan narządów wewnętrznych.
Ciąża pozamaciczna – leczenie
Leczenie ciąży pozamacicznej jest konieczne, ponieważ może ona doprowadzić do poważnych powikłań, zagrażających życiu kobiety. Jego celem jest usunięcie zarodka. Wyróżnia się dwie formy terapii:
- leczenie farmakologiczne – preparatem hamującym rozwój jaja płodowego,
- leczenie chirurgiczne – laparotomia lub laparoskopia.
W przypadku, kiedy doszło do pęknięcia jajowodu, leczenie ciąży pozamacicznej polega na jego usunięciu. Zdarza się także, że dochodzi do samoistnego poronienia ciąży ektopowej.
Polecamy: Czy miesiączka występuje w ciąży? Czy krwawienie w ciąży to zły znak?
