Leki przeciwbólowe dla kobiet w ciąży – środki farmakologiczne stosowane w celu złagodzenia bólu, które są bezpieczne dla ciężarnej i rozwijającego się płodu. Wiele z dostępnych w aptece leków jest zakazanych w ciąży, dlatego przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku trzeba skontaktować się z lekarzem.
Czy można stosować leki przeciwbólowe w ciąży?
Dolegliwości bólowe w ciąży o różnym stopniu nasilenia zdarzają się często. W ciągu 9 miesięcy kobieta przynajmniej raz poczuje ból głowy, pleców, brzucha (np. związany ze skurczami Braxtona-Hicksa) lub bóle o charakterze przewlekłym, które pojawiały się już wcześniej. Dlatego niemal każda przyszła mama zastanawia się, czy można brać leki przeciwbólowe w ciąży.
Stosowanie leków przeciwbólowych w ciąży jest dozwolone wyłącznie po konsultacji z lekarzem (dotyczy to także leków bez recepty). Wiele środków farmakologicznych zawiera substancje czynne, które mogą być szkodliwe dla rozwijającego się płodu. Wiele zależy też od wieku ciąży – niektóre leki nie mogą być stosowane w I trymestrze (ponieważ wtedy trwa okres organogenezy) lub w III trymestrze.
Warto podkreślić, że niektóre leki przeciwbólowe w ciąży są włączane do terapii tylko w ostateczności, kiedy korzyści płynące z ich zastosowania są większe, niż ryzyko powikłań. Lekarz rozpatruje każdy przypadek indywidualnie. Najczęściej leki przeciwbólowe w ciąży stosuje się z powodu:
- nawracających bólów głowy (w tym migrenowych),
- dolegliwości bólowych ze strony narządu ruchu i mięśni (np. bóle pleców w ciąży),
- bólu zęba,
- bólu kolkowego (np. w wyniku kamicy pęcherzyka żółciowego),
- bólu spowodowanego stanem zapalnym,
- dolegliwości związanych z czynnością skurczową macicy,
- dolegliwości bólowych z powodu urazów.
Warto pamiętać, że leki przeciwbólowe w ciąży mogą być stosowane wyłącznie sporadycznie. Długotrwałe stosowanie nawet względnie bezpiecznego środka może powodować powikłania.
Jakie leki przeciwbólowe można stosować w ciąży?
Badania nad bezpieczeństwem stosowania danego leku w ciąży nie są prowadzone na szeroką skalę, stąd wiedza na temat szkodliwości niektórych substancji jest niepełna. Istnieje jednak spora grupa leków, które w razie potrzeby mogą przyjmować ciężarne, bez obaw o zdrowie i życie swojego dziecka.
Informacja na temat tego, czy dany lek przeciwbólowy jest bezpieczny w ciąży znajduje się na ulotce. W Polsce korzysta się z klasyfikacji amerykańskiej, opracowanej przez Agencję Żywności i Leków (FDA). Dany środek określa się literą:
- A – badania nie wykazały szkodliwości dla płodu,
- B – badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwości dla płodu, ale brak jest badań kontrolnych z udziałem ludzi,
- C – badania na zwierzętach wykazują szkodliwość dla płodu, ale brak jest badań z udziałem ludzi,
- D – lek może działać szkodliwie na płód, jednak korzyści z jego stosowania są wyższe niż ryzyko,
- X – lek jest szkodliwy dla kobiet w ciąży,
- N – brak danych.
Drugim rodzajem klasyfikacji obowiązującej w Polsce jest klasyfikacja opisowa Europejskiej Agencji Leków. Dokładne informacje dotyczące badań i szkodliwości danego leku są umieszczone w charakterystyce produktu leczniczego.
Zaleca się, aby u kobiet ciężarnych stosować wyłącznie leki z kategorii B (żaden lek przeciwbólowy nie należy do kategorii A), a w wyjątkowych przypadkach także z grupy C i D. Należy przyjąć najmniejszą skuteczną dawkę.
Najczęściej stosowany lek przeciwbólowy w ciąży to paracetamol. Zalicza się go do kategorii B w każdym trymestrze ciąży. Poza łagodzeniem bólu o lekkim i średnim nasileniu, działa także przeciwgorączkowo. Nie wykazuje działania teratogennego, poronienia i porodu przedwczesnego.
W II trymestrze ciąży można stosować także ibuprofen lub inne leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Jednak lekarze przypisują je tylko w ostateczności w dawce nie większej niż 600 mg na dobę. Ibuprofen w ciąży może wpływać niekorzystnie na rozwój płodu, zwłaszcza w I i III trymestrze.
Polecamy: Znieczulenie do porodu
Leki przeciwbólowe zakazane w ciąży
Leki przeciwbólowe, których nie można stosować w ciąży to:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne w I i III trymestrze ciąży,
- kwas acetylosalicylowy (przez całą ciążę),
- metamizol,
- leki opioidowe.
Substancje te mogą mieć działanie teratogenne, przyczyniać się do powstawania wad wrodzonych, zaburzeń funkcjonowania narządów wewnętrznych u płodu, zmniejszenia ilości płynu owodniowego, porodu przedwczesnego, poronienia i innych.
Polecamy: Kwas foliowy a ciąża – wszystko, co musi wiedzieć kobieta w ciąży i planująca dziecko
