Dziecko – człowiek od momentu porodu do osiągnięcia dojrzałości. W tym czasie w jego organizmie zachodzi szereg istotnych zmian fizycznych oraz psychicznych. Przez cały czas rozwój dziecka jest monitorowany przez pediatrę podczas regularnych badań kontrolnych.
Dziecko: okresy rozwojowe
Dziecko jest określeniem na każdego człowieka od momentu narodzin do osiągnięcia dojrzałości płciowej (18–25 rok życia) lub prawnej (18 rok życia). Ze względu na różny przebieg oraz tempo rozwoju psychicznego i fizycznego na tym etapie życia, podzielono go na następujące okresy:
- okres noworodkowy – od porodu do 4. tygodnia życia,
- okres niemowlęcy – od 1. do 12. miesiąca życia,
- okres poniemowlęcy – 1–3 rok życia,
- okres dzieciństwa – do 14 roku życia,
- okres dojrzewania (nastoletni) – do 18. roku życia.
Podczas każdego okresu dziecko rozwija się psychicznie i fizycznie oraz nabywa nowe umiejętności, niezbędne do wejścia w dorosłość.
Polecamy: Narodziny dziecka – najpiękniejsza chwila. Jak wyglądają krok po kroku?
Starania o dziecko
Dziecko powstaje w wyniku połączenia się gamety żeńskiej i męskiej, czyli komórki jajowej z plemnikiem. Do zapłodnienia dochodzi podczas owulacji, która zwykle ma miejsce między 13. a 15. dniem przed wystąpieniem krwawienia menstruacyjnego. Ma ono miejsce w wyniku stosunku seksualnego, inseminacji lub zabiegu in vitro.
Starania o dziecko powinny być poprzedzone odpowiednimi przygotowaniami. Para, która podjęła decyzję o zostaniu rodzicami musi w pierwszej kolejności zadbać o swoje zdrowie i zmodyfikować styl życia. Ważne jest przede wszystkim:
- zdrowe odżywianie,
- umiarkowana aktywność fizyczna,
- porzucenie nałogów,
- odpoczynek i relaks,
- suplementacja kwasu foliowego.
Zanim rozpoczną się starania o dziecko warto wykonać podstawowe badania laboratoryjne krwi (morfologia, poziom glukozy, hormony tarczycy) i moczu, a także udać się do ginekologa i dentysty. Kobieta, która choruje przewlekle powinna opowiedzieć lekarzowi prowadzącemu o swoich planach, ponieważ ciąża może oznaczać konieczność zmiany leków lub przeprowadzenia dodatkowych testów.
Poród dziecka
Ciąża trwa 40 tygodni i kończy się wydaniem dziecka na świat. Poród rozpoczyna się wystąpieniem regularnych skurczów macicy i odejściem wód płodowych. Kiedy dojdzie do pełnego rozwarcia szyjki macicy, pojawiają się ruchy wypychające, a dziecko zaczyna przemieszczać się przez kanał rodny. Czas trwania i przebieg porodu jest indywidualny. Zwykle trwa on krócej u kobiet, które zostaną mamami po raz kolejny.
Dziecko: rozwój w 1. roku życia
Dziecko najintensywniej rozwija się w 1. roku życia. W tym czasie usprawnia się funkcjonowanie wszystkich układów organizmu, które wykształciły się w życiu płodowym. Każdy maluch rozwija się indywidualnie, wyróżniono jednak charakterystyczne postępy dla poszczególnych miesięcy życia. Poza rozwojem fizycznym, dziecko nabywa także umiejętności społeczne i psychiczne.
1.miesiąc życia
W 1. miesiącu życia dziecko początkowo traci, a następnie przybiera na wadze. Jego skóra jest cienka, różowa i pomarszczona. Większość czasu przesypia, a jego rytm dobowy nie jest jeszcze uregulowany – noworodek może być aktywny w nocy, a spać w dzień. Jego mięśnie szkieletowe są jeszcze słabe, ale podejmuje już pierwsze próby unoszenia główki w pozycji na brzuchu. Dziecko w 1. miesiącu życia zaczyna się uśmiechać.
2.miesiąc życia
Dziecko w 2. miesiącu życia zwykle potrafi już samodzielnie unosić główkę podczas leżenia na brzuchu i przytrzymać ją przez kilka sekund. Przybiera także na masie, ponieważ zwiększa się podskórna tkanka tłuszczowa. Pod koniec tego okresu dziecko rozpoznaje twarz mamy, wydaje także pierwsze samogłoski (głużenie).
3.miesiąc życia
Niemowlę w 3. miesiącu życia reaguje na głos i inne dźwięki poprzez obrócenie główki w ich kierunku. Zaczyna także dotykać swojej buzi i wkładać rączki do ust. Zaciska także palce na podawanych mu przedmiotach. Niektóre dzieci w tym wieku podejmują próby unoszenia się na rękach podczas leżenia na brzuchu oraz przewracania się z brzucha na plecy.
4. miesiąc życia
Dziecko w tym wieku potrafi już sztywno utrzymywać główkę w pionie. Podczas leżenia na plecach podejmuje próby przewracania się na brzuch. Wyciąga także ręce w kierunku interesujących go przedmiotów. Niemowlę w 4. miesiącu jest bardzo aktywne.
5. miesiąc życia
W 5. miesiącu życia niektóre dzieci potrafią już siedzieć z podparciem. Mogą także przekładać przedmioty z jednej ręki do drugiej. Większość niemowląt w tym wieku zaczyna gaworzyć (wymawiać przypadkowe sylaby).
Dziecko: 6. miesiąc życia
W 6. miesiącu życia dziecko interesuje się swoim ciałem. Jest to także etap, kiedy samodzielnie sięga po przedmioty. W tym wieku najczęściej rozszerzana jest jego dieta. Pojawiają się także takie emocje jak złość i lęk przed obcymi. U większości niemowląt rozpoczyna się ząbkowanie.
7. miesiąc życia
To etap, na którym dziecko zaczyna pełzać (raczkować), podciągać się do góry, a także siedzieć bez podparcia. Potrafi także bawić się przedmiotami trzymanymi w rękach.
8. miesiąc życia
W 8. miesiącu życia dziecko potrafi już stać i chodzić z pomocą mamy lub taty. Zwraca na siebie uwagę otoczenia gaworzeniem, krzykiem i śmiechem. Może także wypowiedzieć po raz pierwszy “mama” lub “tata”, jednak nie rozumie znaczenia tych słów.
9. miesiąc życia
Dziecko w 9. miesiącu życia potrafi samodzielnie siadać i utrzymać wyprostowane plecy przez około minutę. Jest bardzo aktywne – raczkuje, próbuje stawać, sięgać po przedmioty. Na tym etapie większość maluchów interesuje się dźwiękiem, dlatego szczególnym zainteresowaniem cieszą się zabawki grające lub grzechoczące.
10. miesiąc życia
10. miesiąc życia to czas, kiedy niemowlę czuje się coraz pewniej w pozycji stojącej i coraz śmielej podejmuje próby wykonania pierwszego samodzielnego kroku. Naśladuje także gesty innych osób. Mówi “mama” i “tata” ze zrozumieniem.
11. miesiąc życia
W tym wieku dzieci potrafią już samodzielnie zjeść pokarm podany im do ręki. Coraz sprawniej utrzymują równowagę, dlatego podczas chodzenia większość maluchów nie przytrzymuje się już mebli.
Dziecko: 12. miesiąc życia
Dziecko w 12. miesiącu życia rozumie coraz więcej poleceń. Zaczyna także wypowiadać pierwsze słowa. W tym wieku maluch ma już ok. 6 zębów.
Polecamy: Jak stymulować rozwój dziecka w pierwszych dwóch miesiącach życia?
