Zapalenie piersi podczas laktacji – stan zapalny gruczołu piersiowego spowodowany zatkaniem kanalików mlecznych. Schorzenie może wystąpić na każdym etapie laktacji, jednak zwykle ma to miejsce w pierwszych tygodniach po porodzie. Zapalenie piersi najczęściej rozwija się w jednostronnie. Jego objawy to: zaczerwienienie, opuchlizna, ból piersi, podwyższona temperatura i pogorszenie samopoczucia.
Jak dochodzi do zapalenia piersi?
Zapalenie piersi podczas laktacji jest dolegliwością, która dotyczy średnio 10% mam. Może pojawić się w każdej chwili, jednak najczęściej obserwuje się je na początku karmienia piersią – między 2. a 5. tygodniem od porodu.
Zapalenie piersi podczas laktacji to miejscowy stan zapalny, który rozwija się w tkankach gruczołu piersiowego na skutek zablokowania kanalików mlecznych. Zwykle dzieje się to wówczas, kiedy dziecko jest rzadko przystawiane do piersi, co skutkuje niecałkowitym opróżnianiem piersi. Przepełnienie kanalików prowadzi do uszkodzeń nabłonka, co otwiera drogę drobinom pokarmu do tkanek gruczołu piersiowego.
Przedostanie się drobin pokarmu do tkanek gruczołu piersiowego wywołuje reakcję obronną organizmu. Aktywacja układu odpornościowego wywołuje miejscowy stan zapalny. Ponadto w zalegającym pokarmie mogą namnażać się bakterie, co tylko nasila objawy.
Niekiedy zapalenie piersi podczas laktacji może być wynikiem uszkodzenia brodawek. Przez rany i małe uszkodzenia do wnętrza organizmu wnikają bakterie obecne na skórze – gronkowiec złocisty, gronkowiec skórny i paciorkowce. Do uszkodzenia brodawek przyczynia się nieprawidłowa technika karmienia piersią.
Polecamy: 6 zasad podczas karmienia piersią – czyli dieta mamy a wartościowość pokarmu
Objawy zapalenia piersi podczas laktacji
Objawy zapalenia piersi są dosyć charakterystyczne. Na początku kobieta zauważa, że jej pierś staje się opuchnięta, zaczerwieniona i tkliwa, a pokrywająca ją skóra jest cieplejsza niż na innych częściach ciała. Do tego dziecko niechętnie ssie pierś. Zapalenie piersi najczęściej występuje jednostronnie i dotyczy górnego zewnętrznego kwadrantu piersi.
Bardzo często objawy zapalenia piersi dotyczą całego organizmu. Dochodzi do znacznego pogorszenia samopoczucia, pojawia się gorączka (powyżej 38℃), dreszcze, bóle mięśni, bóle głowy oraz ogólne rozbicie. Wiele kobiet twierdzi, że w czasie zapalenia piersi czuło się jak podczas przeziębienia lub grypy.
Polecamy: Grzybicze zapalenie piersi: ostry ból, spowodowany jednym składnikiem w diecie
Jak leczyć zapalenie piersi podczas laktacji?
Zapalenie piersi podczas laktacji wymaga konsultacji lekarskiej. Można zgłosić się do internisty, lekarza rodzinnego lub ginekologa. Uprawnienia do wystawienia recepty na leki posiada również położna z tytułem magistra, która ukończyła kurs ordynowania leków. Wizyta u specjalisty jest konieczna ze względu na możliwe powikłania zapalenia piersi.
Leczenie zapalenia piersi polega na stosowaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Lekarz wybierze takie, które są bezpieczne w czasie laktacji. Najczęściej jest to ibuprofen w dawce 400 mg 3-4 razy na dobę. Niekiedy konieczna jest antybiotykoterapia doustna. Antybiotyk na zapalenie piersi należy przyjmować przez 14 dni. Ważne jest, aby przeprowadzić leczenie do końca. Niestosowanie się do zaleceń lekarza lub wcześniejsze przerwanie terapii może skutkować nawrotem choroby.
Antybiotykoterapia przy zapaleniu piersi nie jest wskazaniem do przerwania karmienia.
Poza farmakoterapią, leczenie zapalenia piersi polega na:
- częstym opróżnianiu chorej piersi – karmienie co 2 godziny;
- przystawianiu dziecka do piersi w różnych pozycjach (najlepsza jest pozycja futbolowa, czyli spod pachy);
- rozpoczynaniu karmienia od chorej piersi;
- stosowaniu zimnych okładów na pierś po karmieniu (lub okładów z kapusty);
- odpoczynku w ciągu dnia i unikaniu intensywnego wysiłku;
- piciu dużej ilości niegazowanej wody mineralnej.
Warto upewnić się także, czy stosowana technika karmienia piersią jest odpowiednia. W tym celu warto skorzystać z porady położnej lub doradcy laktacyjnego.
Polecamy: Karmienie piersią dla początkujących – wszystko, co młoda mama powinna wiedzieć
Czy zapaleniu piersi można zapobiegać?
Zapalenie piersi to schorzenie, któremu można skutecznie zapobiegać. Do działań profilaktycznych należą:
- odpowiednia technika karmienia piersią;
- karmienie dziecka na żądanie, jednak nie rzadziej niż co 3 godziny;
- odpowiednia pielęgnacja poranionych brodawek;
- karmienie niemowlęcia w różnych pozycjach;
- delikatne masowanie piersi pod prysznicem przez 3-4 minuty.
Do zastoju pokarmu, który zwiększa ryzyko zapalenia piersi, może dojść podczas nawału pokarmu. Najczęstszym błędem popełnianym przez mamy jest odciąganie mleka laktatorem do momentu całkowitego opróżnienia piersi. Warto pamiętać, że pokarm odciąga się tylko do momentu poczucia ulgi.
Powikłania zapalenia piersi
Powikłania zapalenia piersi zdarzają się, kiedy nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie lub terapia rozpocznie się zbyt późno. Najczęstszym z nich (dotyczy aż 20% przypadków) jest nawrót stanu zapalnego. Rzadziej dochodzi do obniżenia laktacji lub powstania ropnia piersi.
Polecamy: Dieta matki karmiącej
