Skończyłaś 30 lat, ale z powodu PCOS wciąż nie udało ci się zajść w ciążę? Czy wiesz, że nawet przy dobrze skojarzonej kuracji farmakologicznej, ale przy braku zmian i konsekwencji w codziennym stylu życia starania mogą nie przynieść efektu? Płodność kobiet z PCOS całkiem w dużej mierze zależy od nich samych. Co zrobić, by ją poprawić, przywrócić regularne cykle, pozbyć się nadwagi i w końcu zajść w ciążę?
Zespół policystycznych jajników, czyli w skrócie PCOS, jest zaburzeniem hormonalnym, które jest jedną z częstszych przyczyn problemów z płodnością kobiet. Posiadaczki PCOS, które chcą zostać mamami, powinny być nie tylko pod opieką lekarza, ale również odpowiednio zmienić swój styl życia. Na zajście w ciążę w tym wypadku ma bowiem olbrzymi wpływ nie tylko odpowiednio dobrana kuracja farmakologiczna, ale odpowiednia dieta i codzienne nawyki.
Wiele badań naukowych wskazuje, że zaburzenie równowagi hormonów płciowych u kobiet z PCOS w połączeniu ze związanymi z nią zaburzeniami gospodarki energetycznej, tłuszczowej i cukrowej może prowadzić do pogorszenia zdolności metabolizowania składników odżywczych zawartych w pożywieniu, co przekłada się między innymi na towarzyszącą PCOS nadwagę lub otyłość.
Ze względu na zaburzenia płodności, związane z PCOS, zapotrzebowanie na wybrane składniki odżywcze, istotne do zdrowego poczęcia oraz optymalnego przebiegu ciąży, jest zdecydowanie większe. Zmiana diety jest więc niezbędna, by nie tylko pozbyć się nadprogramowych kilogramów, ale także ustabilizować wiele zaburzonych procesów w organizmie, które utrudniają poczęcie.
PCOS: Jak przygotować organizm do ciąży?
U kobiet z PCOS szczególnie ważne jest przygotowanie do ciąży poprzez dostarczanie odpowiednich składników odżywczych, ponieważ endogenna produkcja tych substancji jest ograniczona ze względu na towarzyszące chorobie zaburzenia metaboliczne. Jeśli kobieta planuje potomstwo, przed zajściem w ciążę powinna świadomie i regularnie stosować zwłaszcza kwas foliowy i kwasy omega-3. Optymalne zaspokajanie potrzeb organizmu na te substancje równocześnie wspiera zdrowy rozwój dziecka.
PCOS: Jak wyregulować cykl menstruacyjny i przywrócić owulację?
Jednym z najczęstszych objawów PCOS jest nieregularność cykli miesiączkowych spowodowanych rzadkim występowaniem lub brakiem owulacji. Pierwsza część cyklu menstruacyjnego zdominowana jest przez działanie estrogenu. Hormon ten sprawia, że organizm kobiety zaczyna przygotowania do potencjalnej ciąży. W jajniku dojrzewa komórka jajowa, a błona śluzowa macicy (endometrium) rozrasta się. Po owulacji, która ma miejsce w 14. dniu cyklu, rozpoczyna się druga jego część, zdominowana przez progesteron. Komórka jajowa przemieszcza się wzdłuż jajowodu do jamy macicy. W trakcie tej podróży może zostać zapłodniona.
Hormon ciałka żółtego (progesteron) zapobiega złuszczaniu się błony śluzowej macicy, zapewniając kontynuację nowo powstałej ciąży w jej pierwszych dniach. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte (miejsce produkcji progesteronu) obumiera, a organizm wydala niepotrzebną błonę śluzową macicy w formie menstruacji. Po jej zakończeniu cykl rozpoczyna się od nowa.
W związku z tym biologicznie złożonym procesem dojrzewania komórki jajowej i jej usuwania, organizm kobiety potrzebuje różnych składników odżywczych, takich jak np. selen czy koenzym Q10, które zapewniają równowagę oksydacyjną oraz zapewniają optymalne dostarczanie energii do komórek jajowych.
Lekarze potwierdzają, że zapotrzebowanie kobiet z PCOS na te składniki jest zdecydowanie większe.
PCOS: Jak przygotować organizm na zagnieżdżenie komórki jajowej
W przypadku PCOS brak równowagi hormonalnej w połączeniu ze zmniejszonym spożyciem lub metabolizmem niektórych kluczowych składników odżywczych (np. witaminy E lub pewnych wtórnych substancji roślinnych) może przyczyniać się do zaburzeń normalnego rozwoju błony śluzowej macicy, co z kolei może utrudniać implantację żywej komórki jajowej.
Jeśli komórka została zapłodniona i dotrze do jamy macicy, zagnieżdża się w wyścielającej ją błonie. Ciągłe dostarczanie progesteronu zapobiega złuszczaniu się błony wewnętrznej macicy, ponieważ w przeciwnym razie dalszy rozwój ciąży nie byłby możliwy. Dodatkowo, na tym etapie obniża się nieco funkcjonowanie układu odpornościowego przyszłej matki, aby ulegająca podziałowi komórka jajowa nie była postrzegana przez organizm jako ciało obce, a następnie zaatakowana i zniszczona.
Na tym wczesnym etapie ciąży zarodek jest niezwykle wrażliwy na uszkodzenie materiału genetycznego. Jeśli miałoby to nastąpić w tak wczesnym stadium rozwoju, ciąża zostałaby przerwana.
PCOS: Witaminy i składniki mineralne niezbędne do zajścia w ciążę
Wiele witamin i składników odżywczych, które pozytywnie wpłyną na skuteczność starań, znajdziemy w łatwo dostępnych produktach. Dieta kobiet z PCOS powinna obfitować w warzywa, owoce, chude mięso, ryby, kasze czy ziarna. Co w nich będzie najcenniejsze dla płodności?
Kwas foliowy
Za zaburzenia płodności kobiet często odpowiada zwiększone stężenie homocysteiny. Związek ten powstaje po rozpadzie białek i kumuluje się, jeśli w organizmie brakuje kwasu foliowego. Zbyt wysokie stężenie homocysteiny może negatywnie wpływać na dojrzewanie komórki jajowej i pęcherzyka jajnikowego, przygotowanie błony śluzowej macicy oraz implantację komórki jajowej.
Zmniejszanie stężenia homocysteiny poprzez dodatkową suplementację kwasu foliowego jest zasadniczą składową efektywnego postępowania dietetycznego, szczególnie u kobiet z PCOS, u których często występują zaburzenia owulacji, błona śluzowa macicy jest cienka i słabo ukrwiona, a proces implantacji i rozwój zarodka nie przebiegają prawidłowo.
Źródła kwasu foliowego: szpinak, brokuły, szparagi, awokado, owoce cytrusowe, np. pomarańcze.
Witamina E
Wolne rodniki, czyli inaczej reaktywne formy tlenu, to cząsteczki zawierające jeden lub więcej niesparowanych elektronów i mogą wchodzić w swobodne reakcje ze swoim środowiskiem. Jeśli ich ilość przekracza poziom fizjologiczny, mówimy o stresie oksydacyjnym. Może on mieć negatywny wpływ na komórki warstwy ziarnistej, które pełnią zasadniczą rolę w regulacji zależnych od hormonów procesów, oraz na jakość komórek jajowych.
Redukcja stresu oksydacyjnego u kobiet z PCOS za pomocą substancji antyoksydacyjnych, jak witamina E, prowadzi do zharmonizowania równowagi hormonów płciowych oraz poprawy budowy morfologicznej i żywotności komórek jajowych. Ze względu na działanie antyoksydacyjne i przeciwzakrzepowe, a także wynikającą z nich poprawę krążenia, witamina E przyczynia się do rozwoju błony śluzowej macicy oraz jej zwiększonej receptywności. Działanie przeciwzakrzepowe witaminy E wspiera także dopływ krwi do pęcherzyków jajnikowych i rosnących komórek warstwy ziarnistej oraz produkcję estrogenu, co z kolei przyczynia się do poprawy budowy morfologicznej i czynności endometrium.
Źródła witaminy E: olej słonecznikowy, kukurydziany i z pestek winogron, orzechy laskowe i migdały, ziarna zbóż, tłuste ryby.
Selen
Selen obecny jest w wielu enzymach (selenobiałka) i bierze udział w metabolizmie i dostarczaniu energii do komórek jajowych poprzez różne procesy metaboliczne i oksydacyjne. Jest także ważnym czynnikiem warunkującym dojrzewanie komórek jajowych. Niedobór selenu we wczesnych etapach ciąży pociąga za sobą ryzyko poronienia, stanu przedrzucawkowego, przedwczesnego porodu, niskiej wagi urodzeniowej noworodka oraz osłabienia mięśni w dzieciństwie. Deficyt ten może również prowadzić do zaburzeń równowagi hormonów płciowych, co podkreśla rolę selenu w rozwoju hiperandrogenizmu (ujawnienia cech męskich) u kobiet z PCOS.
Badania wskazują, że ukierunkowana suplementacja selenu może zmniejszyć poziom trójglicerydów i insulinooporność u kobiet z PCOS.
Źródła selenu: orzechy brazylijskie, łosoś, tuńczyk, wołowina, filet z indyka, pieczywo, ryż, jajka
Kwasy tłuszczowe omega-3
Spożywanie długołańcuchowych kwasów omega-3 (EPA i DHA) przed zajściem w ciążę wiąże się z niższym ryzykiem endometriozy, która może utrudniać zagnieżdżenie komórki jajowej i jest często uważana za możliwą przyczynę zaburzeń płodności.
Równoważące działanie kwasów tłuszczowych EPA i DHA hamuje nadmierne wydzielanie estradiolu, które może zaburzać lub nawet uniemożliwiać receptywność macicy i jej zdolność do implantacji komórki jajowej. Zwiększone stężenie kwasów omega-3 u kobiet z PCOS może wykazywać działanie przeciwandrogenne i prowadzić do zdrowszego profilu lipidowego we krwi.
U kobiet biorących udział w procesie zapłodnienia in vitro korzystny stosunek kwasów omega-6 do omega-3 przyczynia się do poprawy współczynnika implantacji i wzrostu wskaźnika liczby ciąż.
Źródło kwasów omega-3: Ryby – szczególnie łosoś, śledź, makrela, sardynki, owoce morza, olej rzepakowy, siemię lniane, olej sojowy, produkty sojowe, orzechy, migdały, pestki dyni, w zależności od sposobu chowu również jajka i mięso.
Koenzym Q10
Koenzym Q10 jest ważnym składnikiem odżywczym pomagającym dostarczyć odpowiednią ilość energii do mitochondriów kobiety ciężarnej, której mitochondrialne DNA dziedziczy potomstwo. Organizm ludzki potrafi sam produkować koenzym Q10, ale zdolność ta słabnie z wiekiem. Obecność tego składnika w diecie odgrywa bardzo ważną rolę, ponieważ zaburzona czynność mitochondriów, spowodowana niedostateczną ilością samodzielnie wyprodukowanego koenzymu Q10, może prowadzić do deficytu energii oraz nieprawidłowej czynności oocytów, czego konsekwencją jest niepłodność, szczególnie u kobiet starszych.
U kobiet z PCOS suplementacja koenzymu Q10 może poprawić funkcje mitochondriów, pobudzać wzrost pęcherzyków, wspierać regularność cykli menstruacyjnych oraz hamować przyspieszone starzenie się komórek jajowych.
Źródło koenzymu Q10: ryby, podroby, mięso, olej, szpinak, brokuły, produkty pełnoziarniste.
Katechiny
Katechiny pozyskiwane z wyciągu z zielonej herbaty wykazują działanie antyoksydacyjne. Dzięki wielu efektom biologicznym mogą łagodzić procesy zapalne i zmniejszać agregację płytek krwi (tworzenie zakrzepów) oraz zwiększać reaktywność (napięcie) naczyń krwionośnych. Dodatkowo działanie antyoksydacyjne i przeciwzakrzepowe katechin może pozytywnie wpływać na przepływ krwi w obrębie jajników i macicy.
Dostarczanie katechin z zielonej herbaty może zmniejszać grubość warstwy komórek otoczki wokół pęcherzyków jajnikowych, redukując w ten sposób produkcję steroidowych hormonów androgennych. Dzięki temu zmniejsza się liczba pęcherzyków, a zwiększa ich czynność. Katechiny z zielonej herbaty mogą także obniżać insulinooporność i stężenie lipidów.
Źródło katechin: Herbaty: zielona, czarna, owocowa (największe stężenie występuje w świeżych liściach), czerwone wino oraz owoce: truskawki, morele, jabłka, wiśnie, brzoskwinie i śliwki.
Glicyryzyna
Glicyryzyna to składnik lukrecji, która wśród wielu zalet posiada działanie przeciwzapalne i przeciwandrogenne, co może łagodzić trądzik, cechy męskie, utratę włosów i inne skutki nadmiaru hormonów męskich (hiperandrogenizm).
Ze względu na działanie regulujące produkcję testosteronu w jajnikach składnik ten może przeciwdziałać podwyższonemu stężeniu tego męskiego hormonu i częstym cyklom bezowulacyjnym, a także obniżać poziom testosteronu, regulować cykle menstruacyjne oraz znacząco zwiększyć częstość owulacji u kobiet z PCOS.
PCOS: Jakie suplementy uzupełnią codzienną dietę?
Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia zalecają również, zwłaszcza przy dużych niedoborach i chorobach (także PCOS) uzupełnianie codziennej diety odpowiednio dobranymi suplementami, które pozwolą szybciej wyrównać braki poszczególnych składników.
Kobiety z PCOS powinny szczególnie zwrócić uwagę na skład takich preparatów oraz ilości poszczególnych witamin czy minerałów.
W aptekach dostępnych jest mnóstwo rozmaitych suplementów, które mają pomóc w poczęciu dziecka. Nie wszystkie jednak uwzględniają szczególne potrzeby kobiet, wynikające z konkretnych przyczyn niepłodności.
Suplementem, po który chętnie sięgają kobiety z PCOS jest PROfertil Female, który opracowany został specjalnie z myślą o ich szczególnym zapotrzebowaniu dietetycznym. Preparat zawiera odpowiednio dobrane składniki odżywcze, uwzględnia także odpowiednie ich ilości, by jak najszybciej spowodować pożądane działanie.
POLECAMY TAKŻE:
Jak poprawić jakość nasienia – skuteczny sposób dla par starających się o dziecko
Dodaj komentarz