Menopauza a in vitro – jaka jest szansa na ciążę?

Menopauza i wygaśnięcie funkcji jajników nie muszą oznaczać końca marzeń o macierzyństwie. Najstarsza pacjentka ukraińskiej Kliniki Leczenia Niepłodności BioTexCom miała 62 lat i została szczęśliwą mamą bliźniąt. Jakie badania potwierdzają menopauzę? Jak zabezpieczyć płodność w sytuacji wystąpienia premenopauzy? Na pytania odpowiadała praktykująca specjalistka ds. płodności z kliniki BioTexCom, położnik-ginekolog, ginekolog-endokrynolog, członkini stowarzyszenia ESHRE dr Kristina Bozhok i kierownik działu odpowiedzialnego za IVF i dawstwo komórek jajowych Daryna Latiuk.

Klinika BioTexCom odnosi świetne rezultaty w uzyskiwaniu ciąży u pacjentek po 40. roku życia. W jakim wieku była najstarsza pacjentka, której leczenie zakończyło się zdrową i donoszoną ciążą?

Kiedy pojawia się pytanie o ciążę kobiety powyżej czterdziestki, rozważamy program z komórkami jajowymi dawczyni, ponieważ z reguły takie kobiety miały już wyczerpanie narządu jajników i w tym przypadku ciąża przebiega pomyślnie z komórkami jajowymi dawczyń. W naszej praktyce najstarsza kobieta, która skorzystała z takiego programu miała sześćdziesiąt dwa lata. Z powodzeniem donosiła i urodziła bliźnięta.

Z reguły nawet przy normalnym poziomie hormonu antymüllerowskiego (normalny poziom w tym wieku to 1-1,5 ng/ml, nie mniej niż 0,7 ng/ml) szanse zajścia w ciążę przy pomocą swoich komórek jajowych u takich kobiet są niestety dość niskie, ponieważ komórka jajowa starzeje się w każdym przypadku – bez względu na to, jak dobrze wyglądamy. Statystyki na całym świecie w tym wieku wynoszą 25-30% – i jest to świetny wynik. Te wartości procentowe są prawdziwe w naszej klinice.

Czym różni się wczesna menopauza (premenopauza) od menopauzy? Czy to prawda, że wczesna menopauza może wystąpić nawet u 35-letnich kobiet? Jakie objawy powinny zwrócić uwagę kobiety?

Najpierw ważne jest zrozumieć, czym jest menopauza. W przypadku menopauzy kobieta nie ma miesiączki przez co najmniej 12 miesięcy. Jeśli kobieta nie ma miesięcznego okresu przez 10 miesięcy, a potem on zaczyna się ponownie, jest to okres premenopauzy. Ma to ogromne znaczenie dla naszych programów reprodukcyjnych, ponieważ protokół w tym przypadku może być inny.

Przedwczesna menopauza występuje u kobiet w każdym wieku rozrodczym. Z reguły menopauza nazywana jest wczesną, jeśli wystąpi przed 40.-45. rokiem życia – i to jest główna różnica w porównaniu z menopauzą. W mojej praktyce najmłodsza dziewczyna z takim problemem miała dwadzieścia osiem lat. Jest to proces wrodzony genetycznie, na który na obecnym etapie rozwoju współczesnej medycyny nie mamy żadnego wpływu.

Ten typ menopauzy może wystąpić nagle i istnieje kilka sytuacji, gdy menopauza jest odwracalna. Na przykład przy zaniku miesiączki w wyniku stresu lub przy objawach, które są bardzo podobne do menopauzy (m.in. miesiączka znika w wyniku gwałtownej utraty wagi przez kobietę). Są to procesy odwracalne.

Jeśli przedwczesna menopauza nastąpiła w wyniku wyczerpania narządu jajników, o czym świadczy niski poziom hormonu antymüllerowskiego (poniżej 1 ng / ml), to niestety w takich sytuacjach nie możemy przywrócić kobiecie funkcji rozrodczych i miesiączkowania.

Pierwszym objawem będą nieregularne miesiączki. Najpierw trzeba zwrócić uwagę na to, że cykl się skrócił. Na przykład, jeśli zawsze było to 28-30 dni, a teraz stało się 26, 24, 23 dni, to już jest pierwszy objaw. A także spadek hormonu antymüllerowskiego.

Jakie badania wykonać, aby potwierdzić diagnozę premenopauzy/menopauzy?

Menopauzę rozpoznaje się na podstawie poziomu hormonu antymüllerowskiego і folikulotropowego. Oznacza to, że w 2-3 dniu cyklu kobieta musi zbadać FSH. W takich przypadkach przekracza on 16 mIU/ml . Kiedy hormon wynosi powyżej 16 mIU/ml, są to pierwsze procesy menopauzy. To jeszcze nie menopauza, ale kobieta już stopniowo zbliża się do niej. Jeśli FSH osiągnie 30, 50, 100, a nawet 150 mIU/ml, to są to typowe objawy procesu menopauzy. Po 35. roku życiakobiety muszą wykonać triadę testów (AMH, FSH, LH, które wykonują się w 2-3 dniu cyklu), szczególnie te kobiety, które chcą zajść w ciążę przy pomocy swoich komórek jajowych. Najpierw należy zbadać hormon antymüllerowski.

Jak zabezpieczyć płodność w sytuacji pierwszych objawów premenopauzy? Czy jest jeszcze szansa na ciążę? Co w sytuacji, jeśli kobiety chce zostać matką, jednak nie jest jeszcze na to gotowa, a wyniki badań wskazują na przedwczesną menopauzę?

Chłonność endometrium jest bardzo istotną kwestią w aspekcie płodności, a szczególnie w przypadku menopauzy. Jeśli endometrium jest nienaruszone, daje dobrą odpowiedź na stymulację estrogenem w każdym wieku. Zdarzają się nawet przypadki, gdy kobiety po siedemdziesiątce dobrze reagują na stymulację estrogenami, więc ciąża w wieku sześćdziesięciu lat jest rzeczywistością. Zajście w ciążę z komórkami jajowymi dawczyni jest realną możliwością. W naszej klinice tym bardziej.

Szanse na zajście w ciążę przy pomocy komórek jajowych dawczyń są bardzo wysokie, zwłaszcza jeśli endometrium jest nienaruszone, kobieta bardzo dobrze reaguje na stymulację estrogenową i nie ma ciężkiej patologii somatycznej. Zupełnie inaczej sytuacja wygląda, jeżeli na macicy były zabiegi chirurgiczne, zwłaszcza jeśli wynikiem tych zabiegów było uszkodzenie endometrium (na przykład usunięcie mięśniaków podśluzówkowych, podczas którego doszło do uszkodzenia endometrium).

Jeśli kobieta chce zajść w ciążę, ale nie jest jeszcze gotowa na tak odpowiedzialny krok, ale pierwsze objawy menopauzy już zaczynają się pojawiać (poziom AMH spada i zbliża się do 1 ng/ml), to takim kobietom radziłabym zamrażać zarodki (lub komórki jajowe).Wtedy kobieta będzie miała zarówno czas, jak i zamrożone rodzime zarodki, a transfer można wykonać znacznie później.

Przeczytaj także: Leczenie niepłodności w dobie pandemii – sprawdź, co zwiększy szanse na sukces w tych niespokojnych czasach

Jaka będzie skuteczność in vitro u kobiety, która jest już po menopauzie/w trakcie menopauzy i u której wygasła funkcja jajników?

Jeżeli kobieta jest już po menopauzie, w trakcie menopauzy lub u której wygasła funkcja jajników, nie trzeba martwić się, ponieważ w tym przypadku urodzenie zdrowego dziecka jest realne. Wystarczy wybrać program z dawstwem komórki jajowej. Skuteczność takich zabiegów medycznych w podobnych przypadkach w klinice BioTexCom wynosi około 75%.

Kiedy skorzystanie z dawstwa komórek jajowych będzie najlepszym rozwiązaniem?

Ciąża przy pomocy komórek jajowych dawczyń jest wskazana, jeśli kobieta ma ponad 40 lat. Podobnie, gdy ma ponad 35 lat, ale było już wiele nieudanych prób IVF oraz gdy u kobiety odnotowuje się niski poziom hormonu antymüllerowskiego (w tym przypadku lekarz zaleca wykonanie kilku prób zajścia w ciążę przy pomocy swoich komórek jajowych, a następnie przy pomocy komórek jajowych dawczyni).

Bardzo ważnym czynnikiem są także nieprawidłowości genetyczne. Jeśli kobieta wykonała już badania kariotypu i wie, że ma nieprawidłowości chromosomalne w kariotypie, to oczywiście jest to wskazanie do ciąży z komórkami jajowymi dawczyni, nawet jeśli kobieta jest młoda i ma dobre wyniki testów hormonalnych.

Jeśli kobieta jest młoda, ma odchylenia w kariotypie, ale jednocześnie nadal chce skorzystać ze swojego prawa reprodukcyjnego, jest to również możliwe, ale pod pewnymi warunkami. Te zaburzenia genetyczne nie powinny być rażące, kobieta powinna mieć zgodę genetyka lub przynajmniej być poinformowana, że zaburzenia te nie są istotne. Również w takich przypadkach przed transferem konieczna jest diagnostyka genetyczna przedimplantacyjna zarodków metodą NGS.

Klinika BioTexCom wspiera swoich pacjentów słowami „Nie ma absolutnej niepłodności” i wskazuje, że stanowi jedyną klinikę medycyny reprodukcyjnej w Europie, w której pacjenci otrzymują 100% gwarancję. Jak to konkretnie wygląda?

Najczęstszymi przyczynami niepłodności są: uszkodzenie błony śluzowej macicy po zabiegach, wrodzone zaburzenia jej zdolności receptorowej, gdy nie reaguje ona na stymulację, wrodzone lub nabyte deformacje spowodowane mięśniakami macicy lub innymi zabiegami chirurgicznymi na macicy, a także ciężka nieleczona endometrioza. W takim przypadku lekarze BioTexCom najpierw udzielają zaleceń dotyczących leczenia kobiety, aby uzyskać jak najlepszy efekt, a dopiero potem zalecają wyrażenie zgody na program.

Ogromną zaletą zarówno kliniki, jak i samego ustawodawstwa ukraińskiego są niezwykle wysokie wymagania dotyczące potencjału rozrodczego dawczyń komórek jajowych.

Dawczynie dobieramy bardzo starannie, dzięki czemu jesteśmy na 100% pewni jakości ich komórek. W klinice BioTexCom jest pakiet IVF z wykorzystaniem komórek jajowych dawczyni, w którym, jeśli ciąża nadal nie wystąpi po 5 cyklach IVF, zobowiązujemy się do zwrotu pełnego kosztu pakietu. Uważamy za ważne podkreślić, że zwrot pieniędzy w naszej praktyce zdarza się niezwykle rzadko, ponieważ w ramach tej umowy ciąża następuje zwykle w wyniku maksymalnie 3-4 prób. Więc klinika jest tak pewna sukcesu, że gotowa jest podjąć ryzyko finansowe. Rzadko używamy tylko jednego zarodka do transferu, ponieważ większa ilość zarodków zwiększa wskaźnik powodzenia ciąży. Zwykle jeden zarodek jest przenoszony tylko na życzenie klientki. Z reguły używamy tylko zarodków wysokiej klasy, nasi embriolodzy dokonują selekcji zarodków. Dlatego sukces naszych transferów rośnie. W naszej klinice praktykowane jest również stosowanie podwójnych transferów.

Z jakimi wyzwaniami mierzą się lekarze z Kliniki BioTexCom? Proszę opowiedzieć o 1-2 nierokujących pacjentach, u których udało się szczęśliwie uzyskać ciążę.

Problem, z którym borykamy się nie tylko my, specjaliści od reprodukcji kliniki BioTeхCom, ale także lekarze na całym świecie, to strata czasu. Kobiety tracą czas i nalegają na ciążę przy pomocy swoich komórek jajowych. Jako kobieta rozumiem to pragnienie i czasami bardzo trudno jest przekonać pacjentkę, wytłumaczyć jej, że niestety czas minął i jej komórki jajowe nie są już najlepszej jakości. W tym przypadku zarodki zazwyczaj nie rozwijają się (opóźniają się w rozwoju na etapie moruli i blastocyst). A nawet jeśli ciąża się pojawi, występuje bardzo duży procent poronień, ciąż obumarłych, nieprawidłowości chromosomalnych, które są bezpośrednio związane z wiekiem komórek jajowych. Dlatego jeśli kobieta chce zajść w ciążę przy pomocy swoich komórek jajowych, bardzo ważne jest nie marnować czasu. Okres 35-40 lat wymaga szczególnej uwagi.

Jeśli chodzi o przypadki w mojej praktyce lekarskiej, mogę opowiedzieć o kilku. Bardzo często mamy pacjentki z trudnymi przypadkami, ale przyjmujemy nawet te, którym odmówiono już pomocy w innych klinikach. Np. jedna pacjentka była dość młoda, ale jej endometrioza narządów płciowych prawie całkowicie zniszczyła tkankę jajników. Pozostały tylko 2 pęcherzyki antralne i AMH 0,6. Pacjenci nie chcieli korzystać z komórek jajowych dawczyni, więc zaciekle walczyliśmy o własny materiał. Konieczne było określenie okresu okna implantacji. Następnie pacjentka została poddana histeroskopii. Ale pierwsze dwie próby niestety zakończyły się niepowodzeniem. Pacjentce wydawało się, że kończą się jej siły, ale wydarzył się cud – trzecia próba zakończyła się sukcesem! Co pomogło? Wszystko. I uczciwe przestrzeganie zaleceń i doskonała embriologia kliniki „BioTexCom” oraz wiara pacjentki w lekarzy, w klinikę, w efekt.

Jeszcze mogę wspomnieć o pacjentce z trzema problemami naraz. Pierwszy – wewnętrzny szew po cięciu cesarskim był bardzo słabo zszyty, a blizna była szorstka. Drugi – niepłodność immunologiczna (zwiększenie poziomu NK komórek, czyli jej organizm odrzucał płód jako ciało obce). Trzecim problemem była endometrioza. Lekarze w innych klinikach nawet nie przepisali histeroskopii tej pacjentce, chociaż w anamnezie pacjentka miała już 4 nieudane IVF. W efekcie daliśmy pacjentce instrukcje on-line, a ona przeszła wszystkie badania, a gdy już przyjechała do Kijowa, wykonaliśmy jej podwójny transfer (w 5. i 7. dniu embrionów) w celu dostania się do okna implantacji.

I na koniec poproszę o wyjaśnienie, z jakimi udogodnieniami mogą się spotkać polscy pacjenci? Polski konsultant, dosyłanie wyników mailem, konsultacje online, pomoc w zakwaterowaniu?

W ramach anglojęzycznego oddziału kliniki BioTexCom aktywnie działa oddział polski. Stąd oczywiście mamy polskojęzycznych koordynatorów, którzy towarzyszą parom podczas programów. Oprócz tłumaczenia, nasi koordynatorzy organizują wideorozmowy z lekarzami, sporządzają wszystkie dokumenty niezbędne do wjazdu na Ukrainę oraz zapewniają wsparcie w całym procesie leczenia niepłodności. Warto podkreślić, że jesienią 2020 roku klinika BioTexCom nawiązała współpracę z siecią polskich laboratoriów Synevo, co dało naszym parom możliwość poddania się wstępnemu badaniu w domu i natychmiastowego zasięgnięcia opinii naszego lekarza.

Ponadto wszystkie nasze pakiety zawierają dodatkowo zakwaterowanie, a także transfery między lotniskiem, przychodnią i miejscem zamieszkania. Większość pakietów zawiera trzy posiłki dziennie. Można śmiało powiedzieć, że pacjenci są zobowiązani jedynie do kontaktu z naszym koordynatorem i postępowania zgodnie z przekazanymi instrukcjami, a my będziemy zajmować się wszystkimi formalnościami podczas pobytu pary lub kobiety na Ukrainie.

Dr Kristina Bozhok jest ginekolożką-położniczką o szerokim profilu, kompetentną w profilaktyce i leczeniu chorób ginekologicznych u dziewcząt i dorosłych kobiet, w prowadzeniu i monitorowaniu ciąży. Jej specjalizacja to reproduktologia, ginekologia i choroby endokrynologiczne, takie jak zaburzenia miesiączkowania, zespół klimatyczny, infekcje weneryczne, zespół policystycznych jajników, niepłodność. Ukończyła Narodowy Uniwersytet Medyczny im. O. O. Bogomolec a jej doświadczenie zawodowe wynosi 20 lat. Jest członkinią Stowarzyszenia Położników i Ginekologów Ukrainy, uczestniczką konferencji, sympozjów naukowych i praktycznych, a także szkoleń tematycznych.
Chętnie komunikuje się ze swoimi pacjentami i pomaga parom psychologicznie, co potwierdzają słowa jej pacjentów, którzy nadal pozostają z nią w kontakcie i dziękują jej za udzieloną pomoc. Jedną z głównych cech pani Kristiny jest człowieczeństwo i otwartość. Jest zawsze szczera wobec swoich pacjentów i skupiona na wyniku przy jak najmniejszych stratach materialnych, psychicznych i fizycznych.

Daryna Latiuk – kierownik działu odpowiedzialnego za IVF i dawstwo komórek jajowych. Jej doświadczenie zawodowe w BioTexCom wynosi 2 lata. W tym czasie nawiązała współpracę z laboratoriami w Wielkiej Brytanii i Polsce oraz otworzyła polski oddział.

Centrum Rozrodu Człowieka BioTexCom to uznana na całym świecie klinika, która zaskakuje doskonałymi wynikami, przyciąga uwagę międzynarodowych mediów i co roku jest liderem w dziedzinie medycyny rozrodu. BioTexCom to idealne połączenie profesjonalnego personelu, utalentowanych, certyfikowanych lekarzy oraz wysokich wskaźników sukcesu programów medycznych. Nasi lekarze opracowują najskuteczniejsze metody leczenia niepłodności i osiągają najlepsze rezultaty przy najmniejszej liczbie prób IVF.

Jesteśmy największą profesjonalną kliniką leczenia niepłodności w Europie od 2010 roku. Nasze atuty to wykwalifikowany zespół, lekarze z ponad 15-letnim doświadczeniem i personel obsługujący codziennie ponad 100 par, które wkrótce stają się szczęśliwymi rodzicami.

Świadczymy usługi IVF przy użyciu komórek jajowych dawczyni / ICSI oraz IVF z wykorzystaniem własnych komórek jajowych, dawstwa mitochondriów, inseminacji domacicznej i autoprzeszczepu endometrium. W naszej klinice można również skorzystać z innych metod leczenia niepłodności.

Podpisując umowę, nasi pacjenci otrzymują pełen pakiet usług. Cena każdego pakietu obejmuje: leczenie, opłatę za komórkę jajową dawczynię (jeśli jest to program IVF przy użyciu komórek jajowych dawczyni; posiadamy własną ogromną bazę młodych i zdrowych dawczyń), wszystkie niezbędne leki, pomoc koordynatora w języku ojczystym klienta, zakwaterowanie w naszym hotelu lub apartamencie, wyżywienie, przygotowanie wszystkich niezbędnych dokumentów, transport samochodem z lotniska do hotelu i z powrotem, z hotelu do kliniki i z powrotem.

Dokładamy wszelkich starań, aby pomóc parom przejść przez cały proces bez trudności! Jesteśmy przekonani, że nie ma całkowitej niepłodności!

POLECAMY TAKŻE:

Jak stany zapalne narządów rodnych wpływają na płodność?

Agnieszka Woźniak

Polonistka, redaktorka i korektorka językowa. Specjalizuje się w artykułach z obszarów tematycznych: Ciąża, Dziecko, Pielęgnacja Dziecka, Rozwój Dziecka, a także Starania o ciążę, Niepłodność. Od 10 lat tworzy materiały edukacyjne do internetu. Pisała m.in. dla serwisów Rankomat.pl, Allegro.pl, 2Drink.pl, Naoko-store.pl, Skincarelovers.pl, Szafawpigulce.pl. Kontakt: agnieszka.banasiak@brubenpolska.pl