Przechowywanie odciągniętego mleka – zasady

Wiele młodych mam zadaje sobie pytanie, jak przechowywać odciągnięte mleko, aby nie straciło swoich cennych właściwości lub nie zaszkodziło dziecku. Warto poznać, jakie są podstawowe zasady przechowywania mleka matki, bo karmienie dziecka z butelki mlekiem odciągniętym to najlepsze rozwiązanie, gdy mama nie może przystawić malucha do piersi.

Odciąganie mleka przez matkę posiadającą pokarm to najlepsze rozwiązanie, gdy kobieta z różnych przyczyn nie może podawać go dziecku naturalnie, a nie chce zaprzestać karmienia swoim mlekiem. Czasami powodem jest powrót do pracy, a czasem chęć dłuższego wyjścia czy wyjazdu. Jest też grupa mam, które należą do KPI, czyli karmiących piersią inaczej. To kobiety, które chcą podawać dziecku swój pokarm, ale maluch z różnych powodów nie chce/nie może ssać piersi. Podawanie własnego mleka w butelce jest wtedy optymalnym rozwiązaniem, jednak wymagającym dużej wiedzy z mrożenia i rozmrażania mleka. A tych zasad jest niemało.  

Jak przechowywać odciągnięty pokarm? Pojemniki

Gdy już kobieta wie, jak prawidłowo odciągać mleko z piersi, czas poznać zasady przechowywania odciągniętego mleka.

Pierwsza rzecz to pojemniki do przechowywania mleka matki. Istnieje kilka możliwości:

• Szklane pojemniki
• Plastikowe pojemniki z pokrywką
• Specjalne jednorazowe torebki dedykowane przechowywaniu mleka.

Najważniejsze jest to, aby pojemnik był sterylny i szczelny. Powinien być wykonany z tworzywa sztucznego, które jest dopuszczone do kontaktu z żywnością i nie zawiera bisfenolu A. Nie należy wykorzystywać zwykłych torebek jednorazowych, pojemników po produktach spożywczych czy wielokrotnie używać jednorazowych torebek na mleko.

Pojemniki wielorazowe powinny być bardzo dokładnie wymyte, a następnie wyparzone. Można użyć sterylizatora do butelek lub zrobić to w tradycyjny sposób, wrzątkiem.

Najlepsze w użyciu są specjalne pojemniki przeznaczone do przechowywania mleka z piersi – mają różne pojemności, podziałkę wskazującą ilość mleka, są bezpieczne i niedrogie. 

Przeczytaj: Mleko matki uratowało śmiertelnie chorego chłopca. „Tylko to mogłam zrobić!”

Przechowywanie odciągniętego mleka – zasady

Pojemnik z odciągniętym mlekiem można przechowywać w lodówce lub mleko zamrozić.

Przechowywanie odciągniętego mleka w lodówce i poza nią:

• W chłodniejsze dni mleko matki można przechowywać do 8 h w temperaturze pokojowej,
• Latem, gdy temperatury przekraczają 25 stopni C, mleko może stać w temperaturze pokojowej do 4 h,
• Przechowując mleko w lodówce, zawsze należy je stawiać przy tylnej ścianie. Nigdy na drzwiach lodówki i w przedniej części, gdyż narażone jest wtedy na częste zmiany temperatur, wynikające z otwierania lodówki.
• Jeśli temperatura w lodówce wynosi od +6 do -4 stopni C, mleko może stać do 5 dni,
• Jeśli temperatura w lodówce wynosi od 0 do -4 stopni C, mleko można przechowywać do 8 dni.

Wskazówka! W pojemniku najlepiej umieścić mleko odpowiadające jednej porcji dziecka. Dzięki temu uniknie się konieczności wylewania nadmiaru mleka. Pamiętać należy, że mleka rozmrożonego nie można ponownie mrozić lub dodawać do innej porcji. Jeśli maluch nie zje porcji, mleka należy się pozbyć.

Przechowywanie ociągniętego mleka w zamrażarce:

• Pojemniki z mlekiem należy umieścić na spodzie zamrażarki. Nigdy na drzwiczkach lub zaraz na wierzchu, gdyż częste otwieranie może narazić mleko na rozmrożenie.
• W jednej zamrożonej porcji najlepiej, aby znalazło się mleko z jednego odciągania lub ewentualnie z odciągnięć, który dzieli 12-24 godziny.
• Jeśli jednak miesza się mleko z kilku ściągnięć (z zachowaniem wskazanego maksymalnego odstępu), przed połączeniem i zamrożeniem mleko należy doprowadzić do tej samej temperatury.
• Warto wyrobić w sobie nawyk podpisywania porcji zamrożonego pokarmu. Wystarczy opisać datą, godziną ściągnięcia mleka i ewentualnie objętością porcji.

Czego nie wolno robić z odciągniętym mlekiem matki?

• Nie wolno łączyć do zamrożenia mleka z kilku odciągnięć powyżej 24 godzin i o różnej temperaturze,
• Nie wolno mieszać do zamrożenia mleka matki z mlekiem modyfikowanym,
• Nie można ponownie zamrażać raz odmrożonego mleka,
• Nie wolno podawać dziecku mleka cieplejszego niż 36 stopni C, 
• Nie wolno zagotowywać mleka matki,
• Do mrożenia odciągniętego pokarmu nie należy używać plastikowych pojemników po produktach spożywczych,
• Nie należy przechowywać pojemników z mlekiem na drzwiach lodówki i zamrażarki.

Sprawdź także: Karmienie piersią dla początkujących – wszystko, co młoda mama powinna wiedzieć

Jak długo może być zamrożone odciągnięte mleko?

Poniższa rozpiska dotyczy dzieci urodzonych o czasie oraz wcześniaków i dzieci chorych. Zawiera co prawda informacje o możliwości nawet półrocznego przechowywania odciągniętego mleka w zamrażalniku, jednak należy pamiętać, że zakres ten tyczy się przydatności do spożycia i maksimum wartości odżywczych, jakie pozostaną w mleku.

Biorąc pod uwagę fakt, że wraz z wiekiem dziecka, zmienia się skład mleka matki tak, aby jak najlepiej odpowiadać potrzebom dziecka, nie powinno się karmić dziecka mlekiem zamrożonym kilka miesięcy wcześniej (zgodnie z rozpiską poniżej). Zachowuje ono wartości odżywcze, więc nie zaszkodzi maluchowi, ale nie będzie stanowiło dla niego wsparcia na miarę aktualnych potrzeb.

• Temperatura pokojowa (25-37°C): dzieci urodzone o czasie – do 4 h, dzieci chore i wcześniaki – do 1 h,
• Temperatura pokojowa (15-25°C): dzieci urodzone o czasie – do 8 h, dzieci chore i wcześniaki – do 1 h,
• Temperatura do 15°C: dzieci urodzone o czasie – do 24 h, dzieci chore i wcześniaki – do 1 h,
• Lodówka (tylna ściana, +4°C): dzieci urodzone o czasie – 2-5 dni, dzieci chore i wcześniaki – do 96 h,
• Chłodziarko-zamrażarka (oddzielne drzwi lodówki i zamrażalnika, -14°C): dzieci urodzone o czasie – 3-4 miesiące, dzieci chore i wcześniaki – kilka tygodni,
• Zamrażarka (od -18 do -20°C): dzieci urodzone o czasie – 6 miesięcy, dzieci chore i wcześniaki – 3 miesiące.*

Jak rozmrażać mleko?

Porcję zamrożonego mleka najlepiej najpierw przełożyć do lodówki i pozwolić na powolne rozmrożenie w ciągu kolejnych 12-24 godzin.

Jeśli brak czasu na takie stopniowe rozmrażanie, mleko można włożyć do ciepłej wody, ale nie wrzątku. Nie należy również rozmrażać mleka w kuchence mikrofalowej, w garnku na gazie czy w piekarniku.

Mleko do podania dziecku nie powinno być cieplejsze niż 36 stopni, ale też nie zimniejsze niż temperatura pokojowa. Mleko świeżo odciągnięte z piersi można podawać bez żadnego podgrzewania.

Po rozmrożeniu mleka może dziwić fakt, że jest ono rozwarstwione, a na powierzchni unosi się żółta warstwa. Nie jest to niczym niepokojącym, a ten „kożuch” na górze to po prostu tłuszcz. Nie należy go ściągać, ale delikatnie wymieszać z całością.

*Za “Wytyczne ministra zdrowia dotyczące higieny procesu odciągania, przechowywania i podawania pokarmu jego matki”;  na podstawie:  Nehring-Gugulska M, Osuch K., Odciąganie i przechowywanie mleka kobiecego, [w:] Karmienie
piersią w teorii i praktyce, Nehring-Gugulska M, Żukowska-Rubik M, Pietkiewicz A. (red.), Kraków 2012. 

POLECAMY TAKŻE:

Butelka do karmienia niemowlaka. Ten pojemnik ułatwi karmienie dziecka w domu, w żłobku i pod okiem niani

Agnieszka Woźniak

Polonistka, redaktorka i korektorka językowa. Specjalizuje się w artykułach z obszarów tematycznych: Ciąża, Dziecko, Pielęgnacja Dziecka, Rozwój Dziecka, a także Starania o ciążę, Niepłodność. Od 10 lat tworzy materiały edukacyjne do internetu. Pisała m.in. dla serwisów Rankomat.pl, Allegro.pl, 2Drink.pl, Naoko-store.pl, Skincarelovers.pl, Szafawpigulce.pl. Kontakt: agnieszka.banasiak@brubenpolska.pl