30-latki z menopauzą. Jak zatrzymać przedwczesne wygasanie jajników

Przedwczesne wygasanie czynności jajników to zakończenie funkcjonowania jajników jeszcze przed okresem menopauzy. U kobiet między 30. a 35. rokiem życia zdarza się rzadko, ale jednak. Czy jeśli nasze AMH odbiega znacząco od normy, oznacza, że nie mamy szans na macierzyństwo? Odpowiada dr. n. med. Klaudiusz Ciepliński, specjalista ginekologii i położnictwa oraz kierownik ośrodka leczenia niepłodności Gravida.

***

Jakie objawy mogą świadczyć o przedwczesnym wygasaniu czynności jajników?

U pacjentek z przedwczesnym wygaśnięciem czynności jajników występuje wtórny brak miesiączki, którego nie poprzedzają ani rzadkie miesiączkowanie, ani nieregularne krwawienia. U części pacjentek mogą występować „uderzenia gorąca„ i zawroty głowy.

Jakie badania należałoby wykonać, aby sprawdzić prawidłową płodność kobiety?

Przede wszystkim należy oznaczyć poziom AMH (dowolny dzień cyklu) oraz 2-krotnie (w odstępie miesięcznym) poziom FSH i estradiolu (2-4 dzień cyklu). Warto też oznaczyć poziom prolaktyny oraz ocenić czynność tarczycy. Powinno się również ocenić ilość pęcherzyków antralnych w jajnikach w USG.

Jakie są przyczyny przedwczesnego wygasania czynności jajników?

Przyczyny genetyczne – np. zespół łamliwego chromosomu X
Przyczyny enzymatyczne – np. galaktozemia – toksyczne uszkodzenie pęcherzyków pierwotnych w jajnikach przez galaktozę
Przyczyny autoimmunologiczne
Przyczyny zakaźne – dur brzuszny, malaria, ospa
Uszkodzenia jajników w trakcie chemio- i radioterapii
Niedoczynność tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów.
Uszkodzenie jajników w przebiegu operacji chirurgicznych z powodu torbieli, endometriozy.

Czy można powstrzymać proces przedwczesnego wygasania jajników?

W wielu przypadkach jest to proces nieodwracalny, jednak podejmuje się próby leczenia i efekt jest uzależniony od przyczyny PWCJ.

Czy można określić prawidłowe normy AMH?

Nie ma sztywnych norm AMH , ale można przyjąć że wartości poniżej 0,7 świadczą o niskiej rezerwie jajnikowej, a wartości powyżej 7 mogą świadczyć o zespole policystycznych jajników, czyli o dużej liczbie pęcherzyków antralnych w jajnikach.

Kiedy zacząć rozważać in vitro?

Sam wynik AMH nie może być wskazaniem do procedury IVF. Wynik AMH może jedynie nam pomóc określić szanse powodzenia procedury IVF oraz pomóc w doborze protokołu i leków do stymulacji jajników.

Niska wartość AMH u kobiety niemogącej zajść w ciążę może przyśpieszyć decyzję o wykonaniu procedury IVF

Czy leczył pan pacjentki, u których czynności jajników wygasły poniżej 30. roku życia?

Nie miałem pacjentek z PWCJ poniżej 30. roku życia, miałem natomiast kilka pań między 30. a 35. rokiem życia.

Można wówczas mówić o “wczesnej menopauzie”?

Tak – w takim wieku można mówić o wczesnej menopauzie.

Jakie są szanse powodzenia procedury in vitro przy AMH poniżej 1,0 ng/ml?

Bardzo ważna jest reakcja jajników na stymulację, jakość oocytów i zarodków. Im niższe AMH, tym szanse na uzyskanie ciąży są mniejsze, ale nie musi to być regułą. Uzyskujemy ciążę w programie IVF u kobiet z AMH poniżej 0,5 ng/ml. Pacjentki z wynikiem AMH poniżej 0,2 ng/ml mają bardzo niskie szanse na uzyskanie ciąży z własnych oocytów. Można wtedy zaproponować skorzystanie z programu dawstwa oocytów.

Konsultacja medyczna: dr n. med. Klaudiusz Ciepliński, specjalista ginekologii i położnictwa, Kierownik Specjalistycznego Ośrodka Ginekologii, Położnictwa i Leczenia Niepłodności Gravida.